Narkotyki, szczególnie te wciągane nosem, prowadzą do wyniszczenia całego organizmu. Dla wielu osób jednym z pierwszych pojawiających się problemów jest wieczny katar po narkotykach i sucha, podrażniona błona śluzowa. Pierwszy krok do regeneracji nosa po narkotykach, to próba odstawienia substancji psychoaktywnych. To jest jednak proces, który trwa jakiś czas. Co można stosować na zatkany nos po narkotykach? Jak wspomóc gojenie strupków w nosie? Co zrobić jeżeli powstanie dziura w nosie po narkotykach?
Co na pamięć i koncentrację? Lista produktów na lepszą pracę mózgu [RANKING]
Gorsza pamięć czy koncentracja zdarza się wszystkim. Nie bez znaczenia dla tego stanu ma rodzaj prowadzonej diety, ilość snu, godzin spędzonych przy pracy czy na nauce, ograniczone szanse odpoczynku i snu, czy niektóre choroby. Wiele osób szuka magicznej tabletki, która wsparłaby funkcje psychologiczne - nie chodzi jedynie o nastrój, ale skupienie i dokładniejsze przyswajanie informacji. Jakie produkty pomogą wznieść się naszej pamięci na wyższy poziom oraz jednocześnie przygotują nas do multitaskingu? Po co sięgnąć w celu poprawy pamięci i koncentracji?
- Osłabiona pamięć i koncentracja - przyczyny
- Co oznacza gorsza pamięć i koncentracja w praktyce?
- Kogo dotyczą problemy z pamięcią i koncentracją?
- Preparaty i leki na pamięć z miłorzębem (Ginkgo biloba)
- Co zawiera, jak działa i kiedy stosuje się miłorząb japoński?
- Miłorząb japoński - Podsumowanie
- Żeń-szeń na pamięć i koncentrację
- Co zawiera, jak działa i kiedy stosuje się korzeń Panax ginseng?
- Plusy i minusy żeń-szenia - krótkie podsumowanie
- Lecytyna w kapsułkach na pamięć
- Dobre i złe strony lecytyny
- Kwasy omega-3 i -6 w walce o lepszą pamięć i koncentrację
- Omega 3 i 6 - kiedy można, a kiedy nie
- Tabletki na pamięć z kofeiną
- Jak działa kofeina, kto ją może używać i kiedy?
- Ciemna i jasna strona kofeiny
- Witaminy i minerały na mózg
Osłabiona pamięć i koncentracja - przyczyny
Pamięć to umiejętność umożliwiająca przechowywanie, magazynowanie i odtwarzanie określonych informacji. Niekiedy jednak dochodzi do osłabienia tej zdolności. Przyczyny mogą być różne, wśród nich wymienia się:
- niedobory witaminowo-mineralne (np. zła dieta, odwodnienie)
- stres i tempo życia, brak odpoczynku i przepracowanie, ograniczona ilość snu
- choroby tarczycy, depresja / zaburzenia depresyjne, choroba Alzheimera, infekcje układu nerwowego, niewydolność wątroby i/lub nerek, zaburzone krążenie mózgowe.
Warto jednak zdać sobie sprawę, że gorsza pamięć to niekiedy efekt stosowania niektórych leków jak leki przeciwpadaczkowe lub psychotropowe.
Co oznacza gorsza pamięć i koncentracja w praktyce?
Pozornie proste czynności stają się wyzwaniem jak chociażby poranne szukanie kluczy czy szybkie zakupy w sklepie, gdzie kolejny raz zapominasz o kupnie mleka. Często osobę taką szufladkuje się w kategoriach rozkojarzenia, której często towarzyszy obniżony nastrój.
Osoby z zaburzeniami pamięci muszą włożyć o wiele więcej wysiłku w zapamiętanie niektórych danych - nauka wiersza, przygotowanie do ważnej prezentacji przed szefem obarczone jest nieco większym ryzykiem "wpadki". na co dzień może to prowadzić do zmęczenia i braku energii.
Kogo dotyczą problemy z pamięcią i koncentracją?
Gorsza pamięć zdecydowanie częściej występuje u osób starszych. Jest to związane z wiekiem, starzeniem się organizmu i większą szansą na zaburzenia związane z obniżoną koncentracją i przywoływaniem zapamiętanych faktów. U osób starszych zdecydowanie częściej występują zmiany otępienne i zaburzenia neurologiczne.
Ofiarą obniżonej koncentracji i gorszej pamięci padają również dorośli. Z kolei dzieci częściej mogą zmagać się z ograniczonym skupieniem, na który zdecydowanie wpływa niepokój (np. związany ze szkołą).
Preparaty i leki na pamięć z miłorzębem (Ginkgo biloba)
Ginkgo biloba, czyli miłorząb dwuklapowy (japoński) to drzewo, które dostarcza liście bogate w związku wspierające krążenie nie tylko mózgowe. Jednym z przetworów z tego pokaźnego drzewa (a właściwie liści) jest ekstrakt suchy z miłorzębu obecny w tabletkach czy kapsułkach.
Tinctura Ginkgo bilobae od Phytopharm
W obrocie aptecznym dostępna jest również nalewka (Tinctura Ginkgo bilobae), która jest surowcem mianowanym (znana jest zawartość poszczególnych składników aktywnych).
Pamięć i koncentracja a miłorząb japoński (dwuklapowy)
Co zawiera, jak działa i kiedy stosuje się miłorząb japoński?
Aktywne składniki miłorzębu to flawonoidy, terpeny i ginkgolidy oraz bilobalid (laktonowy seskwiterpen). Jak wymieniony skład miłorzębu przekłada się na jego działanie? Hamuje m.in. redukcję błony komórkowej w schorzeniach neurodegeneratywnych, poprawia krążenie w różnych częściach organizmu, działa neuroochronnie i jest stosowany w łagodnych stanach otępienia u osób starszych. Dedykowane do stosowania są surowce mianowane z miłorzębu japońskiego na glikozydy flawonoidowe i laktony seskrwiterpenowe (ginkgolidy A, B, C) i bilobalid. Oprócz przy problemach z pamięcią miłorząb stosuje się w zaburzeniach czynnościowych mózgu, a także jako uzupełnienie zaburzeń równowagi i/lub słuchu.
Jeśli mamy do wyboru produkty z miłorzębu mianowane na konkretne składniki, to pierwszym wyborem powinny być właśnie one! Niekiedy produkty z miłorzębem jak suplementy zawierają co najwyżej sproszkowane i wysuszone liście, których nie należy mylić z suchym ekstraktem.
Miłorząb japoński - Podsumowanie
Jak każdy produkt w aptece wszystkie z nich obarczone są ryzykiem skutków ubocznych, ograniczonym stosowaniem zależnie od grupy wiekowej itd. Poniżej zestawiamy kilka istotnych cech:
- PLUSY to chociażby rzadko występujące skutki uboczne (w przypadku przestrzegania zalecanego dawkowania), oprócz pamięci wspiera również zmysł równowagi (np. przy występujących zawrotach głowy), krążenie kończyn dolnych (miłorząb do produkt do profilaktyki schorzeń żylnych nóg).
- Jakie są MINUSY miłorzębu? Na efekt trzeba poczekać - zwykle kilka tygodni, a 2-3 miesięczny okres stosowania to zwykle minimum. Mimo wszystko mogą trafić się określone działania niepożądane jak reakcje alergiczne (związane z zawartością wyższych ilości kwasu ginkgolowego) lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Poza tym miłorząb "gryzie" się nieco z lekami przeciwzakrzepowymi nasilając ich działanie. Możliwy skutek? Wydłużony czas krwawienia z rany.
Leki z miłorzębem jak Bilobil (Forte lub Intensive), Tanakan, Ginkofar (Extra, Forte, Intense) to produkty dla dorosłej publiczności, w znacznej części pacjentów starszych.
Poniżej wybrane leki z miłorzębem.
Bilobil Forte
Tanakan
Ginkofar Intense.
W obrocie można znaleźć kilka suplementów diety, których składnikiem jest miłorząb. Przykładowo:
Olimp Ginkoflav Forte
Naturell Ginkgo Intensive
Solgar Ginkgo biloba.
Żeń-szeń na pamięć i koncentrację
Omawiając środki na pamięć i koncentrację trudno przejść obojętnie obok Panax ginseng, czyli żeń-szenia. Ten surowiec azjatyckiego pochodzenia od wielu wieków jest obecny w tradycyjnej medycynie chińskiej jako środek zapewniający witalność i długowieczność.
Pamięć i koncentracja a żeń-szeń
Co zawiera, jak działa i kiedy stosuje się korzeń Panax ginseng?
Zielarskim surowcem z żeń-szenia jest korzeń, który zawiera takie związki jak: saponiny triperpenowe (ginsenozydy). Jak zatem jest z tym Panax'em? Posiada on szeroki wachlarz prozdrowotnych możliwości jak działanie neuro i cytoochronne, antyoksydacyjne, immunomodulujące (to również istotny środek na układ odpornościowy). Oprócz tego żeń-szeniowy korzeń to ceniony adaptogen, gdzie wykorzystuje się jego właściwości na stres i poprawę nastroju. Dodatkowo produkty te stosuje się w stanach zwiększonego wysiłku intelektualnego i fizycznego, a także w okresie rekonwalescencji przy pogarszającej się sprawności i zdolności koncentracji.
Plusy i minusy żeń-szenia - krótkie podsumowanie
Skutki uboczne od żeń-szenia związane są zwykle z nadprogramowym dawkowaniem. Obserwuje się wtedy wzrost ciśnienia, zaburzenia snu, dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Oprócz tego niektóre źródła sugerują możliwość interakcji z lekami przeciwzakrzepowymi (uwaga na toniki z żeń-szeniem dla osób starszych) i niektórymi środkami stosowanymi w psychiatrii jak antydepresanty. Mimo wszystko korzeń ten cieszy się dużą popularnością, a pacjenci chwalą go za szybkość działania, szeroki wybór produktów (głównie są to suplementy diety) jak monopreparaty, ale i w połączeniu z minerałami, witaminami i innymi ziołami.
Warto pamiętać, że stosowanie żeń-szenia jest ograniczone czasowo - zwykle po 2-3 miesięcznym stosowaniu wskazany jest miesiąc przerwy od Panaxu.
Poza tym to produkt raczej dla dorosłych - niewiele jest produktów dla młodzieży.
Poniżej wybrane produkty z żeń-szeniem:
Olimp Gold Żeń-Szeń Complex
Żeń-szeń Forte
Singularis Superior Żeń-szeń kompleks
Lecytyna w kapsułkach na pamięć
Pod względem chemicznym lecytyna to mieszanina różnych fosfolipidów, które wykorzystuje się w syntezie otoczki komórek nerwowych. Wspiera procesy myślowe, poprawia pamięć, wspomaga koncentrację, a także pracę serca i wątroby. Najbardziej powszechnym fosfolipidem jest fosfatydylocholina. Jest pozyskiwana np. z soi. Jej źródłem są również słonecznik, ryby. Lecytyna to jeden z produktów po który sięgnąć może również młodzież, która chce poprawić sprawność umysłową przed ważnym sprawdzianem.
Lecytyna to multifunkcyjny związek wspierający nie tylko mózg
Czytając skład warto zwrócić uwagę gdzie znajduje się lecytyna - czy to składników główny czy dodatkowy np. jest wykorzystywana jako emulgator, to trudno oczekiwać, że znacząco wpłynie na pamięć. Jej głównym zadaniem w takim wydaniu jest utrzymanie dwóch nie do końca mieszających się faz (np. wodnej i olejowej).
Dobre i złe strony lecytyny
Lecytyna jest związkiem, na który ucieszy się nie tylko mózg (szczególnie podczas wzmożonego wysiłku umysłowego) i układ nerwowy! Jeśli równocześnie masz problemy z pamięcią, wątrobą i cholesterolem to lecytyna jest rozwiązaniem 3 w 1. Sporą zaletą jest praktycznie brak wystąpienia interakcji pomiędzy lecytyną i innymi lekami czy produktami. Jedną z opcji jest również to, że produkt ten może być odpowiedni dla wegan o ile kapsułka jest roślinnego pochodzenia (np. z HPMC) - z wiadomych względów żelatyna (wieprzowa/wołowa) odpada. Jest również kilka "ALE" czemu lecytyna nie jest dla wszystkich. Część osób może wykazywać uczulenia na soję i jej produkty (jedną z nich jest lecytyna sojowa) - niekiedy można spotkać się z produktami, gdzie lecytyna jest pochodzenia słonecznikowego. O efektach można mówić dopiero przy długofalowej suplementacji. Co może stać jeszcze na przeszkodzie? Wielkość kapsułek z lecytyną jest niekiedy spora i może stanowić wyzwanie.
Przykładowe produkty z lecytyną:
Doppelherz aktiv Lecytyna Forte 1200 mg
oraz
- Lecytyna 1200 mg Forte Naturkaps
- Olimp Gold Lecytyna 1200 mg.
Kwasy omega-3 i -6 w walce o lepszą pamięć i koncentrację
Kwasy omega-3 do których należy DHA i EPA to zdecydowanie produkty na pamięć i koncentrację dla dzieci i nie tylko. NNKT, czyli nienasycone kwasy tłuszczowe to bezpieczna opcja także dla matki karmiącej i kobiet w ciąży (u nich szczególnie zalecana jest suplementacja - DHA i EPA wspierają rozwój układu nerwowego przyszłego dziecięcia). Stosunkowo prostym zadaniem jest znaleźć trany dla kilkudniowych dzieci, a niektóre z nich można stosować tuż od urodzenia. Na czym polega wyjątkowość kwasów omega-3 na pamięć? Mogą oddziaływać one z błonami komórkowymi neuronów (to komórki budujące mózg), wpływają na właściwy metabolizm komórek nerwowych. Oprócz tego istotny wpływ mają nieco inne NNKT oznaczone jako omega-6, a będące składnikiem oleju z wiesiołka np. GLA czyli kwas gamma-linolenowy. Dlatego bardzo często obecne jest połączenie oleju rybnego i z wiesiołka. Dodatkowo składniki te przeciwdziałają rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych i profilaktyka chorób mózgu.
Pamięć i koncentracja a kwasy omega-3 i omega-6
Omega 3 i 6 - kiedy można, a kiedy nie
W przypadku kwasów z rodziny NNKT to składniki, które z powodzeniem mogą stosować małe dzieci, a osoby starsze i dorosłe korzystają z korzystnego wpływu na serce. Bardzo często produkty te występują z dodatkowymi witaminami o działaniu antyoksydacyjnym jak witaminy A i E, czy witamina D. Cześć osób kwasy omega-3 czy trany mogą odstraszać zapachem i/lub smakiem - są one pozyskiwane z wątroby dorsza. Bez obaw jednak - wersje dla dzieci występują w wariancie smakowym (cytrynowy tran, owocowy tran etc.). Niestety kwasy omega-3 nie są dla wszystkich - spożywanie dużych ilości może prowadzić do wydłużenia procesu krzepnięcia. Mimo, że sporą zaletą jest obecność witamin A, E i D, to jednak mogą one stanowić przeciwwskazanie dla osób borykających się z hiperkalcemią (podwyższony poziom wapnia), kamicą nerkową czy dla kobiet w ciąży, które rozważnie powinny suplementować pochodne retinoidów, czyli witaminę A.
Przykładowe produkty z omega-3 i 6:
Eye Q kapsułki z kwasami omega-3 i -6
oraz
- GalOmega Formuła IQ
- Crystal Mind.
Przykładowe produkty z tylko z kwasami omega-3:
Moller's Forte Tran w kapsułkach 112 sztuk
oraz
- Moller's omega-3 żelowe rybki
- Moller's Tran norweski o aromacie cytrynowym.
Tabletki na pamięć z kofeiną
Kofeina to jeden z alkaloidów (grupa związków pochodzenia roślinnego), bez którego połowa narodu nie wyobraża sobie poranka. Chodzi oczywiście o kawę (niekoniecznie zbożową) i określone rodzaje herbat jak yerba-mate (czyli ostrokrzew paragwajski). Bliską kuzynką kofeiny jest teofilina (fanom herbaty i astmatykom mogła się ona obić o uszy). Obie z nich to pochodne metyloksantyn (do pełni szczęścia wymieniamy również teobrominę z kakao). Na tym jednak nie koniec! Innym źródłem kofeiny jest guarana - konkretnie jej nasiona (4-8% kofeiny).
Pamięć, koncentracja i kofeina!
Jak działa kofeina, kto ją może używać i kiedy?
Kofeina wpływa na określone reakcje metaboliczne i enzymatyczne w komórkach, chociażby te z udziałem cAMP. Efektem tego jest wzrost komórkowego metabolizmu, nasilony przepływ i transport jonów. Dodatkowo związek ten oddziałuje na receptory adenozynowe (jest ich antagonistą), co przekłada się na spadek odczuwania zmęczenia, pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego i skróconym czasem reakcji (z tego ostatniego z pewnością ucieszą się kierowcy). W ciągu dnia, gdy ciężko jest napić się pysznej kawusi alternatywą jest kofeina w kapsułkach, a także guarana w formie kapsułkowanej. Kofeina to raczej produkty dla dorosłych - można jednak znaleźć produkty, gdzie jest ona obecna i przeznaczona do stosowania u młodzieży. Dla dzieci alternatywą jest ... kawa zbożowa, która jest bogatym źródłem witamin z grupy B i nie zawiera kofeiny.
Ciemna i jasna strona kofeiny
Kofeina nie jest składnikiem idealnym - może wchodzić w interakcje z substancjami, które mogą podnosić ciśnienie (są to m.in. sympatykomimetyki jak doustne leki na katar z fenylefryną lub pseudoefedryną). Nie jest to produkt pierwszego rzutu u osób cierpiących na nadciśnienie, choroby serca i stany lękowe. Sporo osób doceni z pewnością jej szybkość działania, łatwy dostęp - nawet na stacji benzynowej w postaci "kawy do paliwa" - kapsułek osobiście nie widzieliśmy. Oprócz tego kofeinę lubią osoby odchudzające się (może aktywnie wspierać metabolizm).
Kofeina to również częsty składników leków przeciwbólowych. Występuje ona w połączeniu z paracetamolem i wzmacnia działanie przeciwbólowe.
Przykładowe produkty:
- Singularis Superior Kofeina+Guarana
- Singularis Superior Guarana
Olimp Guaranax kapsułki z ekstraktem z guarany
oraz
- Guarana od Herbapol Kraków
- ziołowa herbata Yerba Mate.
Witaminy i minerały na mózg
Jednym z powodów osłabionej pamięci są niedobory witaminowo-mineralne (o czym wspominaliśmy w przyczynach gorszej pamięci). Nie bez przyczyny wiele osób wiąże poprawę pamięci czy koncentracji po preparatach magnezu i/lub kompleksem witamin z grupy B. Składniki te z powodzeniem są odpowiednie dla dzieci i dorosłych (są przecież obecne w żywności). Oprócz tego część osób cierpiących na niższy poziom czerwonych krwinek / hemoglobiny może odczuwać problemy z koncentracją - rozwiązaniem jest przyjmowanie żelaza w tabletkach - warto jednak potwierdzić to badaniami niż subiektywną oceną bladości skóry czy zawartości "mięska" w diecie.
Niski poziom witamin z grupy B jak witaminy B12 czy B6 wpływa na zaburzone funkcjonowanie układu nerwowego (uczucie zmęczenia, spadek koncentracji), a także na spadek produkcji erytrocytów (anemia vel niedokrwistość megaloblastyczna).
- Magnefar B6 Juniorsyrop 120ml
- Zdrovit Magnum Junior 20sasz
Zobacz również tabletki na niski poziom żelaza.
Bibliografia
- Karpińska, B., Halbersztat, J., & Panufnik-Mędrzycka, D. (2008). 1001 rad dla zdrowia. Warszawa: Reader's Digest Przegląd.
- Moyad, M., Babicz, K., & Lee, J. (2016). Przewodnik po świecie suplementów. Łódź: Galaktyka.
- Frohne, D. (2010). Leksykon roślin leczniczych. Wrocław: MedPharm Polska.
- Gehrmann, B., Palczewska, W., & Noculak-Palczewska, A. (2006). Profile działania leków roślinnych. Wrocław: MedPharm Polska.