Kompresy jałowe i niejałowe wykorzystywane są do zabezpieczania ran różnego rodzaju. W pewnych sytuacjach konieczne jest zastosowanie kompresu jałowego, w innych – można użyć kompresu niejałowego. Kiedy kompres jałowy jest niezbędny? Kompresy jałowe to kompresy sterylne, które poprzez wykorzystanie odpowiednich metod na etapie produkcji zostają pozbawione bakterii, grzybów i innego rodzaju drobnoustrojów. Kompresy jałowe, wraz z preparatami do odkażana czy przyspieszającymi gojenie, należy więc stosować zawsze wtedy, gdy powstała rana może ulec nadkażeniu. Takie ryzyko zachodzi zazwyczaj przy głębszych lub bardziej rozległych skaleczeniach, a także przy oparzeniach, otwartych złamaniach i innych poważnych uszkodzeniach skóry. W każdym z tych przypadków należy użyć kompresu jałowego.
Kompres jałowy dzięki braku obecności drobnoustrojów może być nakładany bezpośrednio na ranę. Kompresy niejałowe nie są wolne od drobnoustrojów. Z tego powodu nie należy nakładać ich na jakąkolwiek ranę, przy której ryzyko rozwoju jej nadkażenia jest znaczące. Kompresy niejałowe mogą natomiast być stosowane do oczyszczania skóry wokół rany, np. do zebrania pozostałości płynu do oczyszczania rany, a także jako materiał służący do przytrzymania opatrunku jałowego na ranie. Kompresy niejałowe można też wykorzystać przy niewielkich i niegroźnych skaleczeniach.
Gaza sterylna to inaczej gaza jałowa. Inne określenie to gaza aseptyczna. Gaza jałowa posiada te same właściwości co kompresy jałowe – jest wolna od zanieczyszczeń i można stosować ją na różnego rodzaju rany. Od kompresu jałowego różni się przede wszystkim rozmiarem. Kompresy jałowe są mniejsze i dobrze sprawdzają się przy niewielkich zranieniach. Jeśli natomiast rana zajmuje większą powierzchnię, można sięgnąć po gazę jałową metrową 1 m x 1 m lub gazę jałową półmetrową 0,5 m x 0,5 m.
Gaza niejałowa może być natomiast wykorzystywana jako opatrunek uciskowy. Można z niej korzystać również do przytrzymywania kompresu jałowego na ranie. Dobrze zabezpiecza opatrunek przed przesuwaniem. Gaza niejałowa również dostępna jest w różnych wielkościach.
Kiedy użyć jałowe gaziki?
Gazy jałowe są szczególnie istotne w sytuacjach, gdzie konieczna jest absolutna sterylność jak:
- Opatrywanie ran (zarówno po zabiegach chirurgicznych, jak i tych powstałych przez urazy).
- Opieka nad noworodkami, ponieważ w przypadku sterylność jest kluczowa. Przy pomocy kompresika jałowego i soli fizjologicznej można także przemywać oczy malucha.
- Przyrządzanie jałowego pola jałowego pola operacyjnego przed zabiegiem chirurgicznym. Pomagają one utrzymać sterylność obszaru, na którym przeprowadzany jest zabieg.
Wymiary kompresów
Kompresy są dostępne w różnych rozmiarach. Standardowe rozmiary kompresów to 5 x 5 cm, 7,5 x 7,5 cm i 10 x 10 cm, choć dostępne są także inne rozmiary. Wybór odpowiednich wymiarów kompresu zależy od rodzaju opatrunku, który ma być nałożony, oraz od obszaru ciała, który ma być opatrzony. W apteczce warto mieć przynajmniej dwa rodzaje kompresów, aby w razie potrzeby dostosować je do wielkości rany.
Czym się różnią kompresy z włókniny od kompresów z gazy?
Kiedy rozważamy wybór odpowiednich kompresów, warto zastanowić się nad rodzajem materiału, z którego są wykonane. Istnieją kompresy z włókniny oraz kompresy z gazy, a każdy z tych materiałów ma swoje zastosowanie.
1. Kompresy z włókniny
Charakteryzują się one bardziej zwartą i chłonną strukturą, która doskonale nadaje się do absorbowania płynów. Kompresy z włókniny często stosowane do opatrywania ran, które się sączą, jak na przykład owrzodzenia lub oparzenia. Włóknina świetnie radzi sobie z kontrolowaniem wilgoci i utrzymywaniem rany w odpowiednich warunkach do gojenia.
2. Kompresy z gazy
Kompresy z gazy bawełnianej są luźniejsze, bardziej przewiewne oraz mniej chłonne w porównaniu do włókniny. Dlatego są one często wybierane do opatrywania delikatnych lub wrażliwych obszarów skóry, takich jak twarz. Gazy są również popularne jako podkłady pod bandaże, ponieważ nie przylegają tak silnie do rany jak włóknina i nie zwiększają ryzyka uszkodzenia tkanek przy zmianie opatrunku.
