Narkotyki, szczególnie te wciągane nosem, prowadzą do wyniszczenia całego organizmu. Dla wielu osób jednym z pierwszych pojawiających się problemów jest wieczny katar po narkotykach i sucha, podrażniona błona śluzowa. Pierwszy krok do regeneracji nosa po narkotykach, to próba odstawienia substancji psychoaktywnych. To jest jednak proces, który trwa jakiś czas. Co można stosować na zatkany nos po narkotykach? Jak wspomóc gojenie strupków w nosie? Co zrobić jeżeli powstanie dziura w nosie po narkotykach?
Widoczna krew w kale a krew utajona w kale – co oznacza, jakie wykonać badania?
Krew w kale widoczna gołym okiem lub utajona jest patologią, która wymaga diagnostyki w kierunku raka jelita grubego, ale również może się do niej przyczynić szereg nienowotworowych chorób. Z tego artykułu dowiesz się jakie są przyczyny, objawy i badania jakie należy zrobić do ustalenia potencjalnego źródła krwawienia.
- Co oznacza widoczna krew w stolcu?
- Jak wygląda krew w kale?
- Smoliste stolce a krew w kale
- Czym jest krew utajona w kale?
- Przyczyny widocznej i utajonej krwi w kale
- Krew w kale u dzieci - przyczyny
- Krew w stolcu u dorosłych
- Objawy a widoczna i utajona krew w kale
- Badania kału przy widocznej krwi
- Badanie na krew utajona
- Krew utajona w kale wynik dodatni lub ujemny - co oznacza?
- Test na krew utajoną - wynik fałszywie dodatni lub ujemny
- Przygotowanie do badania
- Inne badania przy krwi w kale
Co oznacza widoczna krew w stolcu?
Krew w stolcu niezależnie od postaci nie jest zjawiskiem fizjologicznym i może świadczyć o chorobie przewodu / układu pokarmowego. Dopuszczalna ilość krwi, która może dostać się do światła jelita sięga 2-2,5 ml. To ilość, która nie pozwala na uzyskanie dodatniego wyniku w badaniu krwi utajonej w kale. Niekiedy pojawienie się krwi w kale jest jednorazowe, a źródło krwawienia trudne do ustalenia tzw. idiopatyczne. To niejedyny możliwy objaw krwawienia z przewodu pokarmowego.
Jak wygląda krew w kale?
Może być ona widoczna jako pasma krwi na stolcu, zabarwienie na czerwono papieru toaletowego, a w niektórych infekcjach przyjmować postać biegunki z krwią, krwistych stolców, a także kału, któremu towarzyszy jasnoczerwona krwista treść. Zależnie od miejsca krwawienia może wystąpić ciemna krew na stolcu, co świadczy, że źródło jest położone wyżej niż w przypadku jasnej krwi w kale.
W przypadku krwi utajonej nie można jej stwierdzić w ocenie makroskopowej stolca, ponieważ jej obecność nie powoduje zmiany barwy i konsystencji kału.
Smoliste stolce a krew w kale
Czarne i smoliste stolce świadczą o obecności krwi, ale takiej, która ulega zmianie na skutek kontaktu z kwasem solnym w żołądku lub enzymami trawiennymi. Występuje w przypadku istotnego krwawienia przekraczającego kilkadziesiąt mililitrów krwi.
Czym jest krew utajona w kale?
Krew utajona w kale to niewielka porcja krwi, która nie jest widoczna gołym okiem. Jej obecność jest niezauważalna podczas defekacji, ponieważ nie powoduje zmian w wyglądzie stolca. Skąd się bierze? Może być wynikiem np. urazu guza znajdującego się w świetle jelita na skutek przesuwających się mas kałowych, co prowadzi do trudno uchwytnego krwawienia.
Pamiętaj, że obecność krwi w kale nie zawsze powoduje zmiany barwy stolca. Dlatego tak ważne jest wykonywanie badań przesiewowych w kierunku chorób nowotworowych jelit, szczególnie u pacjentów po 50. roku życia, u których stwierdza się raka jelita grubego.
Przyczyny widocznej i utajonej krwi w kale
Obecność żywej krwi w kale może wiązać się z infekcjami bakteryjnymi jelit, a także zakażeniami pasożytniczymi. Szczególną postacią jest krwista biegunka, która może świadczyć o niedokrwiennym zapaleniu okrężnicy, chorobie zapalnej jelit (nadżerkowe zapalenie jelita, choroba Leśniowskiego-Crohna), zapalenie okrężnicy na tle bakteryjnym wywołane bakteriami Salmonella, Shigella, Campylobacter i pasożyty wywołujące amebiozę. Nie można wykluczyć, że krew w kale jest związana z zapaleniem uchyłków lub patologiczną zmianą naczyń jak angiodysplazja.
Krew w kale u dzieci - przyczyny
Krwawienia w obrębie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, których efektem jest krew w kale to:
- choroba Hirschsprunga u noworodków,
- alergiczne zapalenie jelita u niemowląt,
- polipy młodzieńcze (dzieci powyżej 1. r.ż., w wieku przedszkolnym i młodzież),
- uchyłek Meckela lub hiperplazja węzłów chłonnych (niemowlęta i dzieci do 5 lat),
- szczelina odbytu (noworodki, niemowlęta, dzieci w wieku przedszkolnym i młodzież)
- infekcyjne zapalenie jelita grubego (niemowlęta - młodzież).
Krew w stolcu u dorosłych
W przypadku osób dorosłych o obecności krwi w kale może świadczyć zabarwienie papieru toaletowego. Przyczyniają się do tego hemoroidy lub szczelina odbytu. Inne możliwe przyczyny to skutek uboczny stosowania NLPZ, doustne preparaty potasu, infekcje jelit (np. zatrucie pokarmowe Salmonella, Schigella), uchyłki jelita grubego, nieswoiste choroby jelit, niedokrwienie i niedokrwienne zapalenie jelita grubego, nowotwory jelita grubego.
ZOBACZ również leki na hemoroidy bez recepty!
Objawy a widoczna i utajona krew w kale
Obecność krwi w kale może dawać wyraźne objawy wśród których wymienia się np. bóle brzucha przy defekacji lub niezależnie od niej, zaparcia lub biegunki, osłabienie. Niejednokrotnie obecność krwi utajonej jest bezobjawowa i może świadczyć o schorzeniach górnego odcinka przewodu pokarmowego m.in. chorobie wrzodowej żołądka / dwunastnicy, ale również początkowym etapie schorzeń jelit jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub polipy jelita grubego.
Badania kału przy widocznej krwi
Podstawą diagnostyki niezależnie od podejrzenia źródła krwi w stolcu jest wywiad. O co może zapytać lekarz? Czy krwawienie jest nasilone np. w przypadku znacznego krwawienia z odbytnicy stan ten może wskazywać na WZJG, czerwonkę bakteryjną, wgłobienie jelita, zakrzepice lub zatorowość w naczyniach krezkowych, uchyłkowatość jelita. Oprócz tego spyta o:
- obecność śluzu w kale lub biegunki - mogą świadczyć o na tło infekcyjne
- czy krew jest dobrze wymieszana ze stolcem - jeśli tak, to rzutuje to na przyczyny jak rak okrężnicy, WZJG, chorobę Leśniowskiego-Crohna, uchyłkowatość, uchyłek Meckela
- obecność bólu przy defekacji / wypróżnieniu - bolesność przy oddawaniu kału może wskazywać na szczelinę odbytu, zakrzepicę w guzku krwawniczym
- czy podczas oddawania kału pacjent odczuwa opór w odbytnicy, co może świadczyć o obecności polipa, raka, wewnętrznych guzków krwawniczych
- czy stosujesz leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe, ponieważ niektóre leki rozrzedzające krew mogą powodować krwawienie z różnych otworów ciała (nosa, odbytu) lub do wnętrza jelita; podobnie mogą działać NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne.
W dalszej kolejności podstawowym badaniem jest per rectum, w którym zwraca się uwagę na kolor stolca i obecność domieszki krwi. Może być uzupełnione badaniem jak anoskopia lub kolonoskopia. Pozostałe badania to testy laboratoryjne jak:
- morfologia krwi
- badanie układu krzepnięcia
- posiew kału (w kierunku bakterii mogących powodować obecność krwi w kale - do tego badania niezbędny jest jałowy / sterylny pojemnik na kał!), badania na obecność pasożytów (tęgoryjec, tasiemiec).
Choroba pasożytnicza jelit to nie tylko tasiemiec - zobacz artykuł nt. owsików u dzieci i dorosłych!
Badanie na krew utajona
Badanie na obecność krwi utajonej w kale to badanie przesiewowe wykonywane w przypadku osób po 50. roku życia. To specyficzny i czuły test immunochemiczny znany jako FOBT (fecal occult blood test) lub FIT (fecal immunotest). Badanie to wykonuje się u pacjentów bezobjawowych w kierunku diagnostyki raka jelita grubego. Dodatni wynik testu pojawia się w przypadku utraty dobowej krwi na poziomie 5 ml i może pojawić się w przypadku łagodnych lub złośliwych nowotworów przewodu pokarmowego, a także w przypadku:
- wrzodów i stanów zapalnych jelit
- choroby uchyłkowej jelit
- krwawienia do dróg żółciowych
- hemoroidy.
Test diagnostyczny na krew utajoną w stolcu pomaga wykryć źródło krwawienia i skierować pacjenta na dalszą diagnostykę w kierunku nowotworów jelita lub chorób zapalnych jelit. Co ważne badanie to pozwala na wykrycie niewielkich ilości krwi w kale.
Krew utajona w kale wynik dodatni lub ujemny - co oznacza?
Dodatni wynik wskazuje na utajone krwawienie z przewodu pokarmowego, a wynik ujemny nie wyklucza całkowicie krwawienia. W przypadku wyniku ujemnego test powtarza się za kilka miesięcy, co z większą dozą prawdopodobieństwa wyklucza istnienie krwawienia. O diagnozie decyduje w dużej mierze badania endoskopowe (gastroskopia, kolonoskopia).
Test na krew utajoną - wynik fałszywie dodatni lub ujemny
Wynik badania zależny jest od szeregu czynników zakłócających, które mogą dać fałszywie dodatni wynik. Wśród nich wymienia się intensywny wysiłek fizyczny, nasilone krwawienie z dziąseł będące efektem zabiegu stomatologicznego, spożywanie czerwonego mięsa na 3 dni przed badaniem. Kluczowe znaczenie mają również leki mogące zwiększyć ryzyko krwawienia w przewodzie pokarmowym jak antykoagulanty, NLPZ, duże dawki preparatów żelaza i doustne glikokortykosteroidy. Z kolei wynik fałszywie ujemny może powodować przyjmowanie dużych dawek witaminy C przed badaniem.
Przygotowanie do badania
Kluczowe dla wyniku i przebiegu badania jest oddanie odpowiednio pobranej próbki kału. Jednym z kluczowych elementów jest zadbanie, aby nie zanieczyścić próbki kału moczem, który wpływa na prawdziwość wyniku. W przypadku trudności w oddaniu kału na badania pomocna może okazać się dieta bogata w błonnik lub stosowanie leków zmiękczających stolec. Oprócz tego należy mieć świadomość, że na 3 dni przed testem pacjent powinien wstrzymać się od spożywania czerwonego mięsa. Dodatkowo próbki kału należy przechowywać w lodówce, a "naczyniem" na materiał do badania powinien być suchy pojemnik - w przypadku kału to często specjalny kubeczek z łopatką.
ZOBACZ testy na krew utajoną w kale prosto z apteki!
Inne badania przy krwi w kale
Diagnostyka chorób przewodu pokarmowego, w którym obecny jest krew w kale może wymagać innych badań. Wśród nich wymienia się:
- wlew kontrastowy do jelita cienkiego
- zdalna endoskopia kapsułkowa
- badania ze znakowanymi izotopowo erytrocytami
- angiografia pnia trzewnego.
Bibliografia
- Collins, R.D., Jędrusik, P. and Bidiuk, J. (2010) Algorytmy Interpretacji objawów Klinicznych. Warszawa: MediPage.
- Gajewski, P. and Szczeklik, A. (2021) Interna Szczeklika: Mały Podręcznik 2021/22. Kraków: Medycyna Praktyczna.
- Hahn, J.-M., Skoczyńska, A. and Starczewska, A. (2015) Checklist Choroby Wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Johnston, H.L. et al. (2014) Harriet Lane Pediatria: Podręcznik Dla praktykujących pediatrów. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
- Kumar, Parveen, & Clark, Michael L. (red.). (2018). Diagnostyka i terapia w praktyce lekarskiej. Wydawnictwo Medbook, Kraków
- Pagana T, Pagana K. (2013). Mosby. Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie. Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
- Porter, R.S. et al. (2015) The merck manual: Objawy Kliniczne: Praktyczny Przewodnik Diagnostyki I terapii. Wrocław: Edra Urban & Partner.