Katar w ciąży może być objawem przeziębienia, alergii lub zmian hormonalnych. Bywa uciążliwy i negatywnie wpływa na samopoczucie kobiety ciężarnej. Co na katar w ciąży można bezpiecznie stosować? Jakie domowe sposoby na katar mogą pomóc złagodzić ten nieprzyjemny objaw?
Grypa jelitowa — objawy grypy żołądkowej, przyczyny, leczenie jelitówki
Nieżyt żołądkowo-jelitowy zwany grypą jelitową (żołądkową) czy jelitówką to infekcja przewodu pokarmowego pochodzenia wirusowego. Co towarzyszy jelitówce? Ostra biegunka, wymioty, uczucie osłabienia i ryzyko odwodnienia (jest istotne u dzieci i osób starszych, które są wrażliwe na ten stan fizjologiczny). Jak skutecznie leczyć grypę jelitową - czy istnieje leczenie przyczynowe czy jedynie osoby cierpiące na nią mogą jedynie łagodzić jej objawy?
- Jakie są objawy i przyczyny grypy jelitowej?
- Leki na grypę jelitową i sposoby leczenia jelitówki
- Leki przeciwbiegunkowe stosowane w leczeniu jelitówki
- Środki nawadniające i elektrolity w grypie jelitowej
- Grypa jelitowa i doustne probiotyki
- Inne leki i preparaty stosowane w grypie żołądkowej
- Dieta przy grypie żołądkowej (jelitowej)
Jakie są objawy i przyczyny grypy jelitowej?
Grypa jelitowa (nieżyt żołądkowo-jelitowy) ma podłoże wirusowe, najczęściej spowodowane rotawirusem (szczególnie u dzieci do 2. roku życia), u osób dorosłych i dzieci norowirusami i/lub adenowirusami. Najczęstszymi objawami są biegunka (ostra, wodnista), wymioty, towarzysząca gorączka, ogólne osłabienie, spadek apetytu. Niekiedy objawy te poprzedzone są typowymi dla przeziębienia katarem czy kaszlem. Jak zarażamy się grypą żołądkową? Najczęściej drogą pokarmową lub kropelkową - dlatego wysoce istotne jest częste mycie rąk.
Podczas grypy jelitowej może dochodzić do znacznej utraty wody i elektrolitów, co jest niebezpieczne dla dzieci i osób starszych m.in. ze względu na ryzyko odwodnienia. Grypie jelitowej mogą towarzyszyć takie objawy jak nudności, skurcze żołądka i/lub jelit, bóle brzucha, uczucie wzdęcia. Ostra biegunka zakaźna ma zwykle wodnisty charakter, nie występuje krew w stolcu. Okres wylęgania rotawirusa sięga 1-3 dni, a biegunka trwa zwykle od 2 do 4 dni. Należy pamiętać, że w przypadku grypy jelitowej zalecane jest częste mycie rąk ze względu na możliwość przenoszenia rotawirusa.
Leki na grypę jelitową i sposoby leczenia jelitówki
Wiele osób zastanawia się “co stosować na grypę żołądkową?” Z racji złożoności objawów nie ma jednego leku na grypę jelitową. Leczenie jelitówki opiera się na łagodzeniu poszczególnych objawów, brak jest leczenia przyczynowego. Zastosowanie znalazły tutaj leki przeciwbiegunkowe, elektrolity (dla utrzymania równowagi wodno-mineralnej organizmu), probiotyki (dla uzupełnienia flory bakteryjnej, częściowo łagodzące objawy biegunki) i środki łagodzące wymioty i nudności oraz leki obniżające gorączkę.
Leki przeciwbiegunkowe stosowane w leczeniu jelitówki
W aptece dostępne są różne leki przeciwbiegunkowe. Można wyróżnić leki, tabletki i kapsułki na bazie loperamidu, smekty i drożdży. Inny produkt to chociażby węgiel leczniczy. Przykłady innych leków na biegunkę towarzyszącą jelitówce:
- Stoperan kapsułki,
- Smecta saszetki.
Jednym z częściej stosowanych leków na biegunkę u dzieci i dorosłych jest loperamid, który stosuje się powyżej 6. roku życia. Może być stosowany w ostrej i przewlekłej biegunce, również pochodzenia infekcyjnego. Loperamid spowalnia pasaż jelitowy, dzięki czemu łagodzi objawy biegunki.
Innym przedstawicielem jest węgiel aktywny (aktywowany), który jest środkiem mało selektywnym - posiada zdolność wiązania (adsorpcji) na swojej powierzchni wody, bakterii, wirusów, ale również leków. Osoby stosujące leki przewlekle powinny zachować 3-4 godzinny odstęp czasu pomiędzy lekami stosowanymi regularnie a węglem. Niezachowanie tego odstępu może powodować osłabienie działania leków stosowanych doustnie.
Często stosowanym środkiem w biegunkach jest smektyn - dostępny w postaci saszetek. Jego stosowanie może skrócić czas trwania biegunki zwykle o jedną dobę. Smektyn dostępny jest jako lek OTC, może być stosowany u małych dzieci. W zależności od wieku stosuje się 1-3 saszetki na dobę.
Środki nawadniające i elektrolity w grypie jelitowej
Dla chorób infekcyjnych z towarzyszącą dużą utratą płynów istotne jest wsparcie równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Podczas intensywnych biegunek, wymiotów istnieje większa szansa odwodnienia. Towarzyszyć temu może uczucie osłabienia, zawroty głowy. Niedostateczne nawodnienie jest szczególnie groźne u dzieci i osób starszych.
Niezależnie od etiologii wymiotów i biegunki należy pamiętać o właściwym spożyciu wody w ciągu dnia. W grypie jelitowej istotne jest stosowanie ORS, czyli doustnej terapii nawadniającej, która polega się podaniu odpowiedniego roztworu glukozy i elektrolitów o odpowiednim stężeniu. Standardowy roztwór wg przepisu WHO zawiera 75 mmol/l glukozy, 75 mmol/l sodu, 20 mmol/l potasu, 65 mmol/l chlorku, 10 mmol/l cytrynianu w izotonicznym roztworze. Elektrolity łagodzące biegunkę powinny mieć poziom osmolalności do 245 mm/l.
Warto pamiętać, że środki nawadniające jak roztwór elektrolitów stosuje się partami, w niewielkich ilościach. Nagłe i duże spożycie może nasilić biegunkę czy wywołać wymioty - przewód pokarmowy nie będzie w stanie przyjąć tak dużej porcji. Obecnie w aptece dostępnych jest wiele elektrolitów, najczęściej w saszetkach. Posiadają owocowy smak, dzięki czemu są chętniej spożywane przez dzieci.
Grypa jelitowa i doustne probiotyki
Niezależnie od przyczyny, biegunka wymaga uzupełnienia dobrych bakterii jelitowych. W jelitówce dochodzi do naruszenia równowagi flory jelitowej. Istotne jest zatem uzupełnienie jej niedoborów, szczególnie, że niektóre szczepy posiadają istotną zdolność do skrócenia czasu trwania biegunki. Wśród probiotycznych szczepów wymienia się jeden z najbardziej znanych i przebadanych szczepów Lactobacillus rhamnosus GG. Uzupełnieniem obok probiotyków są drożdże, które w Polsce zarejestrowane są m.in. jako lek bez recepty (np. Enterol kapsułki i saszetki). Wykazują działanie łagodzące biegunkę.
Inne leki i preparaty stosowane w grypie żołądkowej
Grypie jelitowej towarzyszy najczęściej gorączka, dlatego osoby chorujące na jelitówkę stosują leki przeciwgorączkowe. Zwykle są to paracetamol lub ibuprofen. W zależności od wieku pacjenta stosuje się syropy przeciwgorączkowe, tabletki na gorączkę czy saszetki do rozpuszczenia.
Należy pamiętać, że wymioty są częstym objawem jelitówki, dlatego część osób wymaga podania środka przeciwymiotnego. Wśród łagodnych preparatów na wymioty wymienia się herbatkę imbirową, którą stosują m.in. kobiety w okresie ciąży podczas porannych mdłości. Obecnie dostępny jest również sproszkowany imbir w kapsułkach, który łagodzi uczucie nudności towarzyszące wymiotom. Niektóre osoby decydują się na podanie tabletek z dimenhydrynatem, które wykazują działanie przeciwwymiotyne stosowane m.in. w chorobie lokomocyjnej. Należy wziąć pod uwagę, że lek ten może wywoływać senność.
Pomocne w jelitówce są również ziołowe herbatki jak napar z bzu, lipy, które wykazują działanie napotne. Łagodząco można stosować ziołowe napary i herbatki ziołowe na brzuch, które zmniejszą nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego jak wzdęcia, skurcze czy ból.
Dieta przy grypie żołądkowej (jelitowej)
W grypie jelitowej zaleca się lekkostrawną, nieobciążającą żołądka i jelit dietę. Składa się ona z ryżowych kleików, lekko rozgotowanego ryżu, które są dobrze tolerowane w nieżytach przewodu pokarmowego. Uzupełnieniem może być gotowana marchewka czy gotowe kleiki ryżowo-marchewkowe. Co można jeść przy jelitówce? Suche, lekkostrawne pieczywo, sucharki. Gdy objawy nieco zelżą na sile niektóre osoby stosują delikatny rosół (bulion), a ok. 3 dnia można rozważyć jedzenie gotowanego mięsa. Podczas grypy jelitowej należy omijać ostrych przypraw czy strączkowych potraw. Można pokusić się o zrobienie domowych elektrolitów na bazie soli kuchennej, miodu i wody. Uzupełnieniem elektrolitów mogą być również słodzone soki na bazie cukru. Pomocne mogą okazać się również herbaty, preparaty borówki czarnej o zapierających właściwościach.
Bibliografia
- Hahn, J., Skoczyńska, A., & Starczewska, A. (2015). Checklist choroby wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Latkowski, B., Lukas, W., & Godycki-Ćwirko, M. (2017). Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Gilman, A., Brunton, L., Parker, K., Blumenthal, D., Buczko, W., & Kramkowska, M. et al. (2010). Podręcznik farmakologii i terapii Goodmana i Gilmana. Lublin: Wydawnictwo Czelej.
- Framm, J., Chlebda, E., Maks, K., & Palczewska, W. (2007). Profile działania leków. Wrocław: MedPharm Polska.