Narkotyki, szczególnie te wciągane nosem, prowadzą do wyniszczenia całego organizmu. Dla wielu osób jednym z pierwszych pojawiających się problemów jest wieczny katar po narkotykach i sucha, podrażniona błona śluzowa. Pierwszy krok do regeneracji nosa po narkotykach, to próba odstawienia substancji psychoaktywnych. To jest jednak proces, który trwa jakiś czas. Co można stosować na zatkany nos po narkotykach? Jak wspomóc gojenie strupków w nosie? Co zrobić jeżeli powstanie dziura w nosie po narkotykach?
Witaminy przed ciążą. Jakie badania i szczepienia warto wykonać przed ciążą?
Wybrane witaminy przed ciążą należy dostarczać przynajmniej przez 3 miesiące przed planowanym zapłodnieniem. Aby zwiększyć szanse na prawidłowy przebieg ciąży i ograniczyć ryzyko ewentualnych komplikacji, zalecane jest też wykonanie odpowiednich badań oraz szczepień jeszcze przed zapłodnieniem. Jak przygotować się do ciąży? Suplementacja jakich składników odżywczych jest istotna dla kobiety starającej się o dziecko?
- Przygotowanie do ciąży - dlaczego jest takie ważne?
- Jakie witaminy przed ciążą warto przyjmować?
- Jakie badania przed zajściem w ciążę wykonać?
- Szczepienia zalecane kobietom planującym ciążę
Przygotowanie do ciąży - dlaczego jest takie ważne?
Odpowiednie przygotowanie do ciąży zwiększa szanse na jej prawidłowy przebieg. Jeśli kobieta zaczyna poważnie myśleć o posiadaniu potomstwa, może rozpocząć przygotowanie organizmu do ciąży. U części kobiet proces ten trwa krótko, u innych dłużej. Jest to zależne głównie od stanu zdrowia, stopnia kontrolowania chorób podstawowych czy chociażby stosowania używek, które nie są zalecane w ciąży. Im lepiej przygotowane jest ciało i cały organizm do ciąży, która jest dla niego sporym obciążeniem, tym jest większe prawdopodobieństwo prawidłowego przebiegu ciąży.
Przygotowując się do ciąży warto:
- zadbać o prawidłową masę ciała - zarówno niedowaga, jak i nadwaga mogą utrudniać zajście w ciążę,
- suplementować potrzebne witaminy i składniki mineralne,
- zdrowo się odżywiać i regularnie uprawiać sport,
- udać się do ginekologa i omówić przygotowanie do ciąży pod względem zdrowotnym,
- wykonać potrzebne badania i szczepienia,
- zrezygnować z alkoholu i papierosów,
- zadbać o spokój psychiczny, znaleźć metody radzenia sobie z napięciem i stresem.
Kompleksowe przygotowanie do ciąży z jednej strony wpływa na większe poczucie bezpieczeństwa kobiety planującej ciążę. Z drugiej strony, im lepszy jest stan odżywienia jej organizmu oraz kondycja fizyczna i psychiczna, tym większe są szanse na prawidłowy przebieg ciąży. Dobry ogólny stan zdrowia, kontrolowanie chorób podstawowych oraz ewentualne modyfikacje dotychczasowego leczenia pozwalają ograniczyć ryzyko komplikacji ze strony matki, jak również dziecka.
Jakie witaminy przed ciążą warto przyjmować?
W okresie przedkoncepcyjnym zalecana jest suplementacja:
- kwasu foliowego w dawce 0,4 mg na dobę,
- witaminy D w dawce 2000 IU na dobę,
- jodu w dawce 200 mcg na dobę,
- nienasyconych kwasów tłuszczowych DHA w dawce 200 mg na dobę lub więcej, jeśli spożywane posiłki są w nie ubogie.
Są to zalecenia dotyczące ogółu kobiet starających się o potomstwo. Należy jednak pamiętać, że suplementacja powinna być w każdym przypadku dostosowana indywidualnie do potrzeb organizmu kobiety. Czasami wskazane jest dodatkowe przyjmowanie żelaza, magnezu lub innych składników odżywczych. U kobiet chorujących przewlekle (szczególnie na schorzenia zaburzające wchłanianie witamin i składników mineralnych z przewodu pokarmowego) bardzo ważne jest staranne opracowanie suplementacji tak, aby pokryć zapotrzebowanie organizmu na wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Kwas foliowy zaleca się przyjmować w okresie starania o dziecko, przynajmniej 3 miesiące przed planowanym zapłodnieniem. Jego odpowiednia ilość w organizmie kobiety zapobiega wystąpieniu wad układu nerwowego (dokładniej wad cewy nerwowej), a także wad serca i wad układu moczowego. Zmniejsza też ryzyko poronienia. Na proces zagnieżdżania się zarodka w macicy oraz prawidłowy przebieg ciąży wpływa też witamina D. Obecnie niemalże wszystkim mieszkańcom Polski rekomenduje się suplementowanie witaminy D. Warto wykonać przed zajściem w ciążę badanie poziomu 25(OH)D, aby sprawdzić, czy poziom witaminy D w organizmie jest optymalny. Na tej podstawie można precyzyjnie ustalić potrzebną dawkę witaminy D.
Zarówno przed ciążą, jak i w trakcie ciąży wskazana jest również suplementacja jodu. Niedobór jodu może zaburzać pracę tarczycy kobiety, a także zwiększać ryzyko wystąpienia wad rozwojowych płodu i komplikacji w okresie okołoporodowym. Ewentualny zbyt niski poziom jodu w organizmie matki zwiększa ryzyko uszkodzenia układu nerwowego, upośledzenia umysłowego u dziecka, a także porodu przedwczesnego. W Polsce, niedobory jodu występują powszechnie. Głównymi źródłami tego związku jest jodowana sól, ryby i nabiał. Ze względu na częste ograniczanie spożycia soli (co jest istotne dla utrzymania zdrowia), niskie spożycie ryb oraz ograniczenie spożycia nabiału u osób z nietolerancjami pokarmowymi, zbyt niski poziom jodu u kobiet w wieku rozrodczym nie jest rzadkością.
Odpowiednia podaż kwasów DHA jest potrzebna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka, a także rozwoju psychomotorycznego. Przykładowe preparaty dla kobiet w okresie przygotowania do ciąży to Omegamed Optima Start, Prenatal Uno (dodatkowo warto suplementować kwasy DHA, których w tym preparacie nie ma) oraz Pueria Uno. Witaminy przed ciążą warto stosować przynajmniej 3 miesiące przed zapłodnieniem. Pozwoli to na uzupełnienie ewentualnych niedoborów i uzyskanie pożądanych poziomów składników mineralnych, które są potrzebne już od momentu zapłodnienia.
Jakie badania przed zajściem w ciążę wykonać?
Nie ma konkretnych wytycznych co do tego, jakie badania przed ciążą należy wykonać. Standardowo zalecana jest morfologia, na podstawie której wyników można wyciągnąć pewne ogólne wnioski o stanie zdrowia. Istotne jest też oznaczenie poziomu glukozy oraz TSH. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów oraz niewłaściwy poziom hormonów tarczycy może utrudniać zajście w ciążę. Nierozpoznana cukrzyca w okresie przedkoncepcyjnym może prowadzić do rozwoju licznych powikłań ciąży. Wielu specjalistów zaleca również wykonanie badań w kierunku toksoplazmozy, cytomegalii, test na obecność wirusa zapalenia wątroby typu B i C, a także test na kiłę i HIV. W razie wykrycia choroby zakaźnej konieczne może być wprowadzenie odpowiedniej profilaktyki, która zabezpieczy dziecko przed zarażeniem.
Jakie inne badania wykonać przed ciążą? Ważnymi badaniami dla kobiet starających się o dziecko są badanie ginekologiczne z USG oraz cytologia. Dają one możliwość wykrycia ewentualnych infekcji oraz innych nieprawidłowości, które mogą utrudniać zapłodnienie oraz negatywnie wpływać na przebieg ciąży.
Wizyta u lekarza w okresie starania się o potomstwo jest istotna z jeszcze jednego powodu. U kobiet przyjmujących stale leki, konieczna może być modyfikacja dotychczasowego leczenia. Przykładowo, zalecane jest zastąpienie wybranych doustnych leków przeciwcukrzycowych insuliną jeszcze przed zapłodnieniem. Czasami konieczna może być tylko zmiana dawkowania, a czasami zupełne odstawienie przyjmowanego leku. Wizyta u lekarza jest więc niezbędna, aby zapewnić kobiecie jak największe bezpieczeństwo i zwiększyć szanse na prawidłowy przebieg ciąży.
Przed zajściem w ciążę warto wykonać podstawowe badania, na podstawie których można określić ogólny stan zdrowia kobiety. Istotne są m.in. oznaczenie poziomu glukozy i TSH, morfologia oraz badanie ginekologiczne. Zaburzenia poziomu hormonów czy chociażby wybrane schorzenia ginekologiczne (endometrioza) utrudniają zapłodnienie. Warto sprawdzić też stopień ochrony przed groźnymi w ciąży chorobami zakaźnymi.
Szczepienia zalecane kobietom planującym ciążę
Jakie szczepienia warto zrobić przed zajściem w ciążę? Do tej kwestii również należy podejść indywidualnie. Wybrane choroby zakaźne (np. różyczka) mogą stanowić duże zagrożenie dla rozwijającego się dziecka. Co prawda większość kobiet, będących aktualnie w wieku rozrodczym, została zaszczepiona na różyczkę, świnkę i odrę, ale warto to sprawdzić, a w razie potrzeby wykonać odpowiednia badania, które pomogą ustalić stopień odporności na te choroby. W razie braku tych szczepień, zalecane jest ich uzupełnienie jeszcze przed zapłodnieniem.
Niebezpieczne w czasie ciąży może być również zachorowanie na grypę lub COVID. Grypa u kobiet ciężarnych zwiększa ryzyko komplikacji zdrowotnych zarówno ze strony matki, jak i dziecka. Groźne może być również zarażenie koronawirusem SARS-CoV-2. Aby ograniczyć więc ryzyko zachorowania i związanych z nim powikłań, zalecane jest wykonanie szczepień ochronnych przed zapłodnieniem. Co prawda, niektóre szczepionki mogą zostać podane kobietom w okresie ciąży, jednak bezpieczniejsze wydaje się przyjęcie leku w okresie przedkoncepcyjnym.
Im lepiej kobieta przygotuje się do ciąży, tym większy spokój będzie odczuwać kiedy już w nią zajdzie. W ostatnich latach rośnie świadomość kobiet na temat tego, jak istotne jest odpowiednie przygotowanie do ciąży, choć odsetek nieplanowanych ciąż wciąż jest wysoki. Dobra kondycja fizyczna i psychiczna, a także dobry ogólny stan zdrowia ma niebagatelny wpływ na przebieg ciąży oraz jej szczęśliwe zakończenie. Warto więc już na etapie planowania przyszłej ciąży zadbać o zdrowy, aktywny tryb życia, uzupełnienie brakujących szczepień oraz wykonanie badań, pomagających ocenić stan zdrowia.
Bibliografia:
- Karowicz-Bilińska A., Nowak-Markwitz E., Opala T., Oszukowski P., Poręba R., Spaczyński M., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących, Ginekol Pol, 2014, 85, 395-399.
- Zimmer M., Sieroszewski P., Oszukowski P., Huras H., Fuchs T., Pawłosek A., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2020, tom 5, nr 4, 170-181.
- Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i inni, Zasady suplementacji i leczenia witaminą D - nowelizacja 2018 r., Postępy Neonatologii, 2018, 24 (1)