Katar w ciąży może być objawem przeziębienia, alergii lub zmian hormonalnych. Bywa uciążliwy i negatywnie wpływa na samopoczucie kobiety ciężarnej. Co na katar w ciąży można bezpiecznie stosować? Jakie domowe sposoby na katar mogą pomóc złagodzić ten nieprzyjemny objaw?
Jakie witaminy w ciąży – odpowiednia suplementacja dla ciężarnych kobiet
Niedobory witamin w okresie ciąży zwiększają ryzyko pojawienia się wad rozwojowych u dziecka, poronienia, porodu przedwczesnego oraz innych komplikacji. Jakie witaminy w ciąży są kluczowe dla jej prawidłowego przebiegu? Czy konieczna jest suplementacja magnezu, choliny i kwasów DHA w ciąży?
- Kwas foliowy i witamina D dla kobiet w ciąży
- Kwasy DHA i jod w ciąży
- Jaki magnez w ciąży można przyjmować?
- Dodatkowe składniki witamin dla kobiet w ciąży
- Tran i biotyna w ciąży
- Witaminy w ciąży, które warto suplementować – preparaty
Kwas foliowy i witamina D dla kobiet w ciąży
Jakie witaminy w ciąży są kluczowe dla zdrowia mamy i dziecka? Na pewno jest to witamina D oraz kwas foliowy. Witamina D3 w ciąży ma istotne znaczenie już od momentu implantacji łożyska. Jej niedobór w organizmie może zwiększać ryzyko preeklampsji, czyli stanu przedrzucawkowego, który jest groźnym dla kobiety i dziecka powikłaniem. Niedostateczna ilość witaminy D u kobiet w ciąży zwiększa też prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy ciążowej oraz urodzenia dziecka z niską masą ciała. Na uwagę zasługuje też fakt, że niedobór witaminy D występuje w Polsce powszechnie i dotyczy osób w różnym wieku, w tym również kobiet w ciąży. Konieczna jest więc suplementacja tego związku, aby dostarczyć kobiecie w ciąży i rozwijającemu się dziecku wystarczającą ilość witaminy D.
Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, witamina D dla kobiet w ciąży o prawidłowej masie ciała powinna być suplementowana w ilości 1500-2000 j.m. na dobę. W przypadku kobiet z otyłością, u których BMI przekracza 30 kg/m2, dawka powinna być zwiększona i może wynosić nawet 4000 j.m. na dobę. Jeśli jest taka możliwość, warto wykonać badanie, oznaczające poziom witaminy D w organizmie. Wówczas można indywidualnie dopasować potrzebną dawkę witaminy i wyrównać ewentualny niedobór.
Kwas foliowy (witamina B9) w ciąży to kolejna witamina niezbędna dla prawidłowego rozwoju dziecka. Powszechnie wiadomo, że niedobór kwasu foliowego zwiększa ryzyko wad cewy nerwowej u płodu. Nie jest to jedyne zagrożenie, jakie niesie ze sobą niedostateczna podaż tego związku. Niedobór witaminy B9 może przyczyniać się również do wad układu sercowo-naczyniowego i układu moczowego. Prowadzi do zaburzeń ukrwienia łożyska, co wpływa negatywnie na dostarczanie do płodu składników odżywczych. Kwas foliowy powinien być przyjmowany jeszcze przed zajściem w ciążę, aby jego ilość była wystarczająca w momencie zapłodnienia i pierwszych tygodni rozwoju płodu.
Zalecana ilość kwasu foliowego dla kobiet ciężarnych to 0,4-0,8 mg w zależności od trymestru. Kobietom w grupach ryzyka (np. jeśli w poprzednich ciążach wystąpiły wady cewy nerwowej) rekomenduje się stosowanie wyższej dawki kwasu foliowego (4 mg) na początku ciąży.
Kwasy DHA i jod w ciąży
Kwasy DHA w ciąży to kolejny niezbędny składnik zestawów witaminowych dla kobiet ciężarnych. Wpływają one na prawidłowy przebieg ciąży i zmniejszają ryzyko przedwczesnego porodu. Przyczyniają się do rozwoju narządu wzroku oraz układu nerwowego dziecka. Niedobór kwasów DHA w ciąży zwiększa prawdopodobieństwo zmian neurodegeneracyjnych, zaburzeń ostrości wzroku i upośledzenia zdolności psychomotorycznych dziecka. Najbogatszym źródłem kwasów DHA są tłuste ryby, owoce morza i algi. Jeśli w ciągu tygodnia spożywane są 2-4 porcje tych produktów, zaleca się dodatkową suplementację kwasów DHA w ciąży w ilości 200 mg na dobę. Jeśli natomiast dieta jest uboga w produkty zawierające kwasy DHA, konieczna jest przyjmowanie ich w większej ilości – 600 mg na dobę. Kobietom, zagrożonym wysokim ryzykiem przedwczesnego porodu, rekomenduje się dzienne przyjmowanie 1000 mg kwasów DHA w ciąży.
Składnikiem mineralnym, który zapobiega rozwojowi niedoczynności tarczycy zarówno u kobiety, jak i u dziecka, jest jod. Prawidłowa ilość tego związku w organizmie matki chroni przed zaburzeniami rozwoju układu nerwowego, upośledzeniem umysłowym, zaburzeniami słuchu u dziecka oraz poronieniem i porodem przedwczesnym. Powszechność występowania niedoboru jodu w społeczeństwie przyczyniła się obecnie do zalecania kobietom starającym się o dziecko zwrócenie większej uwagi na zawartość jodu w diecie. Źródłem jodu są przede wszystkim ryby morskie, produkty mleczne, jajka, owoce morza, a także sól jodowana. Jod w ciąży zaleca się przyjmować w dawce 150-200 mcg na dobę. U kobiet z zaburzeniami pracy tarczycy, dawkę należy ustalić indywidualnie.
Jaki magnez w ciąży można przyjmować?
Jaki magnez i ile magnezu w ciąży można suplementować? Magnez nie znajduje się w aktualnych rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, dotyczących suplementacji u kobiet w ciąży. Zgodnie z normami żywienia dla mieszkańców Polski, zalecane dzienne spożycie magnezu dla kobiet w ciąży, mających co najmniej 19 lat jest takie samo jak dla kobiet niebędących w ciąży i wynosi 320 mg na dobę. Suplementację magnezu w ciąży warto jednak rozważyć, jeśli pojawiają się objawy, mogące wskazywać na niedobór tego pierwiastka. Mogą to być skurcze mięśni, problemy z zasypianiem, uczucie niepokoju, rozdrażnienie, ciągłe zmęczenie, trudności z koncentracją, a także zaburzenia rytmu serca. W przypadku kobiet ciężarnych, magnez okazał się skuteczny w leczeniu skurczy mięśni.
Do którego tygodnia można brać magnez w ciąży? Jeśli zachodzi potrzeba suplementacji magnezu w ciąży, można przyjmować go przez całą ciążę lub jej dowolny fragment. Magnez może być stosowany również podczas laktacji.
Jaki magnez w ciąży jest odpowiedni? Można wybrać lek z magnezem, który przechodzi odpowiednie badania jakościowe i ilościowe, potwierdzające jego skuteczność i bezpieczeństwo. Jest to m.in. Magne-B6 i Asmag. Kobietom w ciąży dedykowany jest też suplement Chela-Mag B6 Mama.
Dodatkowe składniki witamin dla kobiet w ciąży
Niektóre preparaty witaminowe dla kobiet w ciąży wzbogacone są o dodatkowe składniki. Jednym z nich jest cholina. W ciąży, odpowiednia ilość tego związku jest potrzebna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Przy niskiej podaży choliny z pożywieniem, ryzyko rozwoju wad cewy nerwowej jest podwyższone. Znaczące ilości choliny znajdują się w żółtkach jajek, szpinaku oraz mięsie. Cholina jest też syntetyzowana w organizmie. Przy odpowiedniej diecie, nie ma konieczności dodatkowej suplementacji choliny w ciąży. Jednocześnie, jej suplementacja w dawkach nieprzekraczających 3-3,5 g na dobę uważane są za bezpieczną. Cholina znajduje się m.in. suplemencie Femibion 1 Wczesna ciąża.
Na prawidłowy rozwój dziecka wpływa też witamina B12 w ciąży. U kobiet ciężarnych, zapotrzebowanie na ten związek nieco wzrasta. Warto jednak mieć na uwadze, że witamina B12 jest magazynowana w organizmie. Przy zdrowej, zbilansowanej diecie, ryzyko jej niedoboru jest niewielkie. Częściej pojawia się u kobiet ograniczających lub wykluczających ze spożywanych posiłków produkty mięsne. Wówczas rzeczywiście warto zbadać poziom witaminy B12 w ciąży i w razie potrzeby suplementować ten związek. U reszty kobiet ciężarnych nie ma najczęściej takiej konieczności.
Zapotrzebowanie na cynk w ciąży wzrasta o ok. połowę – z 8 mg rekomendowanych kobietom powyżej 19. roku życia do 12 mg zalecanych kobietom ciężarnym (lub 13 mg dla kobiet w ciąży poniżej 19. roku życia). Niedobór tego mikroelementu może zaburzać prawidłowy rozwój zarodka i łożyska. Zwiększa też ryzyko stanu przedrzucawkowego oraz innych komplikacji ciążowych. Źródłem cynku może być chude mięso, mleko i przetwory mleczne, jajka, a także orzechy i produkty pełnoziarniste. Jeśli zachodzi ryzyko niedoboru cynku w ciąży, warto rozważyć jego suplementację. Cynk znajduje się w lekach bez recepty Zincas i Zincas Forte, a także w wielu suplementach.
Tran i biotyna w ciąży
Tran w ciąży jest dość kontrowersyjny. Jest on źródłem kwasów DHA, które są zalecane kobietom ciężarnym. Z drugiej jednak strony, zawiera witaminę A, której nadmiar może być szkodliwy dla rozwijającego się płodu. W związku z tym, najczęściej odradza się tran w ciąży i zaleca przyjmowanie kwasów DHA w postaci preparatu pozbawionego witaminy A.
Zalecane dzienne spożycie biotyny w ciąży nie różni się od ilości tej witaminy rekomendowanej kobietom niebędącym w ciąży i wynosi 30 mcg na dobę. Ryzyko niedoboru biotyny przy zróżnicowanej, nawet umiarkowanie zdrowej diecie, jest niewielkie. Suplementacja biotyny w ciąży jest zasadna właściwie tylko przy wystąpieniu ryzyka niedoboru lub rzeczywistego pojawienia się niedoboru tego związku. Może się on objawiać wypadaniem włosów, zmianami skórnymi, rozdrażnieniem i spadkiem nastroju.
Witaminy w ciąży, które warto suplementować – preparaty
Jakie witaminy brać w ciąży? Warto zdecydować się na te, które zawierają odpowiednie składniki w zalecanych ilościach. Dobrym składem wyróżnia się m.in. preparat Omegamed Optima. Poza witaminą D, jodem, folianami i kwasami DHA, zawiera też żelazo. W kapsułkach Prenatal Duo, w zalecanej porcji dziennej znajduje się więcej kwasów DHA, a dodatkowo również cholina, laktoferyna i inne związki. Jeśli nie ma potrzeby suplementacji żelaza w ciąży, można sięgnąć po suplement Pregna Plus bez żelaza. Dobre witaminy w ciąży to także preparat MamaDHA Premium+. W 2 kapsułkach znajdują się wszystkie kluczowe w okresie ciąży składniki, w odpowiednich ilościach.
Witaminy w ciąży zalecane są wszystkim kobietom ciężarnym jako uzupełnienie zdrowej diety. Dostarczają składniki odżywcze, które są kluczowe dla prawidłowego rozwoju dziecka i przebiegu ciąży. Wybierając witaminy w ciąży warto zwracać uwagę na ich skład oraz dawkę poszczególnych substancji. Powinna ona być zbliżona do aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Kwasy DHA, witamina D, kwas foliowy oraz jod w ciąży wspierają zdrowie mamy oraz dziecka. Zwiększają szanse na spokojny, prawidłowy przebieg ciąży i urodzenie zdrowego, silnego dziecka.
Oprócz preparatów na czas ciąży istotne są witaminy dla mam karmiących piersią, które warto wprowadzić w okresie połogu i laktacji.
Bibliografia:
- Drews K., Aktywne wspomaganie szlaku folianów – epigenetyczny wpływ choliny i witaminy B12 na rozwój ciąży, Ginekologia Polska, 2015, 12, 940-946
- Karowicz-Bilińska A., Kotarski J., Nowak-Markwitz E. i in., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania preparatu Chela-Mag B6 Mama w położnictwie i ginekologii, Ginekol Pol., 2011, 82, 792-794
- Zimmer M., Sieroszewski P., Oszukowski P., Huras H., Fuchs T., Pawłosek A., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2020, tom 5, nr 4, 170-181
- Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i inni, Zasady suplementacji i leczenia witaminą D - nowelizacja 2018 r., Postępy Neonatologii, 2018, 24 (1)
- Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020