Katar w ciąży może być objawem przeziębienia, alergii lub zmian hormonalnych. Bywa uciążliwy i negatywnie wpływa na samopoczucie kobiety ciężarnej. Co na katar w ciąży można bezpiecznie stosować? Jakie domowe sposoby na katar mogą pomóc złagodzić ten nieprzyjemny objaw?
Menopauza — objawy, leczenie. W jakim wieku zaczyna się menopauza i jak długo trwa?
Menopauza to nazwa ostatniej miesiączki w życiu kobiety, która swój początek może mieć po 50. roku życia. Dolegliwość ta kojarzy się z uderzeniami gorąca, nadpotliwością, zmianami w cyklu menstruacyjnym. Większość z tych objawów występuje w okresie okołomenopauzalnym zwanym klimakterium lub przekwitaniem. Konsekwencją menopauzy może być osteoporoza, nadciśnienie, zwiększone ryzyko miażdżycy i chorób tarczycy. Jak zatem łagodzi się objawy menopauzy? Co powinny zawierać skuteczne tabletki na menopauzę?
- Menopauza, przekwitanie, klimakterium — co to jest?
- W jakim wieku się pojawia menopauza i ile trwa?
- Objawy menopauzy (klimakterium)
- Testy na menopauzę
- Leki na menopauzę — tabletki ziołowe na przekwitanie i hormony (HTZ)
- Tabletki na menopauzę bez recepty
- Hormonalna terapia zastępcza (HTZ)
- Preparaty stosowane pomocniczo w menopauzie
Menopauza, przekwitanie, klimakterium — co to jest?
Menopauza to fizjologiczny etap w życiu kobiety, który wiąże się z zatrzymaniem miesiączki i cyklu miesięcznego. Na czym polegają zmiany hormonalne z menopauzie? Zauważalne staje się zaburzenie równowagi hormonalnej progesteronu i estrogenów (wartość ich obu spada), a rośnie poziom FSH i LH. Te zmiany hormonalne związane są ze stopniowym wygasaniem czynności jajników. Fizjologiczną cechą jajników jest ich zdolność do produkcji estrogenów i progesteronu, Menopauza wiąże się ze spadkiem produkcji. Warte zauważenia jest to, że w okresie menopauzy mogą pojawić się inne problemy zdrowotne jak osteoporoza, problemy z ciśnieniem (nadciśnienie, hipertensja) czy zmiany w sferze emocjonalnej. Co pomaga w menopauzie? W zależności od nasilenia objawów pomocne mogą okazać się roślinne tabletki na menopauzę bez recepty lub środki na receptę, które zawierają mix estrogenów i progesteronu. Dodatkowo warto zadbać o zdrowy styl życia - odpowiednią dietę bogatą m.in. w wapń i witaminy, a także aktywność fizyczną.
W jakim wieku się pojawia menopauza i ile trwa?
Początek menopauzy jest różny, dolegliwość ta jest wieloczynnikowa. W statystycznym ujęciu klimakterium rozpoczyna się u kobiet ok. 50. roku życia. W zależności od wieku w jakim występuje wyróżnia się wczesne klimakterium (40-45 lat i zatrzymanie miesiączki), późne klimakterium (55-60 lat). Jaki jest związek menopauzy a miesiączki? Między 45 a 55 rokiem życia występuje zwykle ostatnia miesiączka. U niektórych kobiet może dojść do tzw. przedwczesnej menopauzy, która wiąże się ze wcześniejszym zanikiem funkcji jajników. Można zatem uznać, że zaburzenia miesiączkowania po 45. roku życia wpisują się w normalne zmiany hormonalne kobiety (o ile nie jest to zmiana wywołana przez leczenie, np. chemioterapię).
Jak długo trwa menopauza? W literaturze medycznej najczęściej pojawia się okres 10 lat. W niektórych przypadkach kobiety mogą przechodzić menopauzę nawet przez 12 czy 14 lat. Przekwitanie jest zależne od wielu czynników, dlatego okres trwania menopauzy jest indywidualny. Za przykład można podać kobiety palące, których klimakterium może dopaść szybciej niż niepalące koleżanki.
Objawy menopauzy (klimakterium)
Pierwsze objawy menopauzy związane są zwykle z nieregularnie występującą miesiączką i zmienionym okresem jej trwania, a z czasem okresem bezowulacyjnym. Warto zapamiętać termin premenopauza, czyli okres zbliżającej się ostatniej miesiączki, który rozciąga się na kilka lat przed menopauzą. Kolejno kobieta dotknięta przekwitaniem odczuwa uderzenia gorąca, nadpotliwość. Odnotowuje się również rumień skóry (cera czerwieni się) oraz zmiany w strefie intymnej — pojawia się suchość pochwy. Niekiedy występują również problemy ze snem, zmiany w nastroju. O nasileniu tych objawów duży wpływ ma tendencja genetyczna i czynniki środowiskowe. Oprócz uczucia gorąca, nadpotliwości występują inne objawy związane z emocjami jak np. odczuwanie niepokoju, lęk przed nowymi sytuacjami, spadek koncentracji, gorszy sen. Niektóre kobiety cierpią w wyniku spadku estrogenów na suchość pochwy, co wiąże się z niechęcią współżycia i bolesnymi stosunkami. Kobiety w okresie menopauzy odczuwają również niekiedy częstsze bóle głowy, kołatanie serca, przewlekłe zmęczenie. Na co skarżą się kobiety w okresie perimenopauzy po 40 i 50? Klimakterium ma wpływ na odczuwanie złego samopoczucia i depresji, wzrostem masy ciała (tyciem) czy występowanie nocnych potów. Część kobiet w tym okresie zaczyna cierpieć na nietrzymanie moczu (problem inkontynencji wymaga noszenia np. wkładek na nietrzymanie moczu).
Testy na menopauzę
Do diagnostyki okresu premenopauzy wykorzystuje się oznaczanie hormonu folikulotropowego (FSH) i hormonu luteotropowego (lutropiny, inaczej LH). Badanie to może zlecić lekarz lub możemy pokusić się o domowy test na menopauzę. Co on określa? Poziom hormonu FSH o stężeniu 25mlU/ml lub wyższym. Hormon ten wykrywa się z moczu. Lekarz może zlecić dodatkowe badania w kierunku menopauzy jak oznaczenie profilu lipidowego i hormonów tarczycy, morfologię krwi, testy wątrobowe (konieczne przed włączeniem HTZ).
Leki na menopauzę — tabletki ziołowe na przekwitanie i hormony (HTZ)
W zależności od zespołu objawów leczenie opiera się na ziołowych tabletkach na menopauzę i lub środkach hormonalnych określanych często jako hormonalna terapia zastępcza. W obu przypadkach chodzi o uzupełnienie niedoborów hormonalnych i/lub złagodzeniu efektów tego niedoboru. Pomocna w łagodzeniu objawów menopauzy może okazać się dobrze skomponowana dieta, a także dbanie o komfort sfery intymnej - płyny do higieny o niskim pH i nawilżające żele dopochwowe.
Warto mieć na uwadze, że nie zaleca się łączenia ziołowych środków i doustnych hormonów. Wiele z tych środków nie powinny stosować kobiety cierpiące na choroby hormonozależne czy stosujące leki antyestrogenowe (wykorzystywane w leczeniu raka piersi i endometrium).
Tabletki na menopauzę bez recepty
Bez recepty na menopauzę dostępne są środki określane często jako fitoestrogeny (“naturalne estrogeny”). Są to związki roślinnego pochodzenia, które oddziałują z receptorami estrogenowymi. Działają “podobnie” do estrogenów, ale są słabsze niż syntetyczne hormony płciowe. Tabletki bez recepty na menopauzę zawierają takie składniki jak: kłącze pluskwicy, izoflawony sojowe pozyskiwane z soi, koniczyna, lignany pozyskiwane z lnu.
Kłącze i korzeń pluskwicy (Cimicifugae rhizoma) pomaga złagodzić takie objawy menopauzy jak uczucie gorąca, nadmierne pocenie się, zaburzenia nastroju i snu.
Na rynku dostępny jest lek na menopauzę Remifemin.
Izoflawony sojowe, w składzie których wyróżnia się genisteinę i daidzeinę wiążą się z receptorem estrogenowym. Szacuje się, że to działanie jest słabsze o 2 do 10 tysięcy razy w porównaniu z oddziaływaniem 17-β-estradiolu na receptor. W ulotce jednego z leków na menopauzę, czytamy, że lek ten jest wskazany w objawach jak uderzenia gorąca, wzmożona potliwość, zaburzenia snu i wzmożone napięcie nerwowe towarzyszące przekwitaniu.
Dostępne na rynku tabletki z izoflawonami to np. lek Soyfem i Soyfem Forte
Koniczyna czerwona (K. łąkowa, Trifolium pratense L.) dostępna w postaci sproszkowanego ziela lub standaryzowanego wyciągu. Tabletki z koniczyną mogą zawierać np. 200 mg wyciągu, gdzie 40 lub 80 mg stanowią izoflawonoidy.
Przykładowe suplementy diety z koniczyną: Femiflamax, Doppelherz Aktiv Meno Complex.
Lignany lniane to kolejny rodzaj fitoestrogenów, które mają zdolność oddziaływania z receptorami estrogenowymi. Związki te wykorzystuje się w łagodzeniu objawów przekwitania.
Na rynku dostępne są produkty zarejestrowane jako suplementy diety: Ligunin i Ligunin Termostop.
Co to jest menopauza — najważniejsze informacje! Materiał informacyjny apteki Galen
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ)
Łagodzenie menopauzy HTZ niesie za sobą inne korzyści niż lepsze samopoczucie - zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, osteoporozy, korzystnie wpływa na układ moczowy i ośrodkowy układ nerwowy. Jak długo trwa leczenie HTZ? Zwykle okres ten wynosi 5 lat, jednak może dojść do jego wydłużenia i wzrostu ryzyka raka piersi (z tym może wiązać się terapia estrogenowa). Na HTZ składają się 2 hormony: estrogeny i progestageny. W jakiej formie dostępne jest HTZ? Lekarz może zapisać hormony w tabletkach, plastrach czy specjalnym aerozolu do podania na skórę.
Wiele kobiet może mieć wątpliwości czy warto brać hormony w okresie menopauzy. Nie można wykluczyć pojawienia się skutków ubocznych, jednak korzyść z ich stosowania wydaje się większa. Szczególnie, że menopauza to zwiastun również innych chorób jak osteoporoza czy groźne nadciśnienie lub choroba niedokrwienna serca. W przypadku wątpliwości nie bój się pytać lekarza prowadzącego leczenie.
Leczenie menopauzy powinno odbywać się pod kontrolą ginekologa i endokrynologa.
Preparaty stosowane pomocniczo w menopauzie
Do złagodzenia innych objawów menopauzy można skorzystać z ziołowych środków uspokajających jak tabletki z melisą, chmiel w kapsułkach. Pomocne mogą okazać się również tabletki z melatoniną, które ułatwią zasypianie, a niekiedy również adaptogeny dla wsparcia równowagi emocjonalnej i poprawę nastroju. Okres menopauzy zwiększa ryzyko złamań — dlatego warto zadbać o prawidłowe ilości spożywanego wapnia, witaminy D i K. Obecnie dostępnych jest wiele preparatów mineralno-witaminowych wspierających układ kostny. Nie można zapominać, że wśród często występujących kobiecych problemów menopauzy może pojawić się nietrzymanie moczu, które coraz częściej występuje u młodszych kobiet.
W łagodzeniu spadku nawilżenia okolic intymnych wykorzystywane są globulki i żele dopochwowe na suchość pochwy, które opierają się na kwasie hialuronowym i mlekowym. Spadek estrogenów wiąże się ze zmniejszonym wytwarzaniem śluzu, co może sprzyjać infekcjom intymnym. Dlatego warto rozważyć stosowanie odpowiednio “kwaśnego” płynu do higieny intymnej.
Bibliografia
- Olszewska J, Czerwińska-Osipiak A, Łukaszuk K, Wiśniewska R, (2015) Problemy kobiet w okresie okołomenopauzalnym, Pięlęgniarstwo Polskie, 1(55)
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-i-menopauza/
- Clark, M., Kumar, P., Lukas, W., Szetela, B., & Szymczak, A. (2018). Kumar & Clark diagnostyka i terapia w praktyce lekarskiej. Wrocław: Edra Urban & Partner.
- Latkowski, B., Lukas, W., & Godycki-Ćwirko, M. (2017). Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.