Katar w ciąży może być objawem przeziębienia, alergii lub zmian hormonalnych. Bywa uciążliwy i negatywnie wpływa na samopoczucie kobiety ciężarnej. Co na katar w ciąży można bezpiecznie stosować? Jakie domowe sposoby na katar mogą pomóc złagodzić ten nieprzyjemny objaw?
Pierwsza kąpiel niemowlaka - jak przygotować się na kąpanie bobasa?
Pierwsza kąpiel noworodka może wzbudzać u młodych rodziców strach i stres. Im jednak lepiej przygotują się oni do tej sytuacji, tym proces kąpieli może przebiec spokojniej i przyjemniej. Kiedy pierwszy raz wykąpać maluszka? Czym myć noworodka i co zrobić w sytuacji, gdy maluch zdecydowanie nie lubi kąpieli?
- Kiedy pierwsza kąpiel noworodka powinna się odbyć?
- W czym kąpać noworodka?
- Jak kąpać noworodka?
- O czym pamiętać podczas pierwszej kąpieli noworodka?
Kiedy pierwsza kąpiel noworodka powinna się odbyć?
Wielu rodziców zastanawia się, kiedy należy wykąpać noworodka po raz pierwszy. Dawniej, kąpiel odbywała się krótko po porodzie. Obecnie zaleca się jednak, aby z pierwszą kąpielą wstrzymać się przynajmniej 6 godzin od porodu, a jeśli jest taka możliwość, najlepiej przeprowadzić ją nie wcześniej niż po upływie 24 godzin od pojawienia się malucha na świecie. Skóra noworodka pokryta jest bowiem mazią płodową, która nawilża oraz chroni delikatny naskórek dziecka. Zapobiega przesuszeniu skóry. Posiada też właściwości przeciwbakteryjne oraz antyoksydacyjne. Korzystne dla malucha jest więc opóźnienie pierwszej kąpieli przynajmniej o wspomniane 24 godziny.
Pierwszą kąpiel noworodka często przeprowadza położna jeszcze w szpitalu. Zdarza się jednak, że mama wychodzi z dzieckiem do domu i to właśnie dopiero tam odbędzie się pierwsza kąpiel malucha. W takiej sytuacji nie należy zbyt długo zwlekać z umyciem dziecka, ponieważ na jego skórze znajdują się drobnoustroje obecne w środowisku szpitalnym. Warto więc się ich pozbyć podczas pierwszej kąpieli dziecka w domu.
W czym kąpać noworodka?
Pierwszą kąpiel noworodka można przeprowadzić w samej wodzie. Dotyczy to jednak tylko maluchów ze zdrową skórą. W pierwszych tygodniach życia dziecka gruczoły łojowe są nadreaktywne. Wydzielany łój często w wystarczający sposób natłuszcza skórę malucha. Nie zachodzi więc konieczność dodawania do wody preparatów natłuszczających. Inaczej jest w przypadku dzieci, których skóra od początku jest zauważalnie sucha i skłonna do podrażnień. Warto wówczas sięgnąć po dobrej jakości produkt do kąpieli dziecka, który nie zaburza bariery hydro-lipidowej naskórka i ma skład odpowiedni dla delikatnej, cienkiej skóry dziecka. Do kąpieli niemowlęcia czy noworodka nie zaleca się używania tradycyjnego mydła, które może uszkadzać warstwę ochronną naskórka i prowadzić do przesuszenia skóry. Lepszym wyborem będą delikatne emolienty, odpowiadające na specjalne potrzeby rozwijającej się skóry malucha. Można sięgnąć m.in. po łagodzącą emulsję do kąpieli Allerco Baby lub płyn do kąpieli Alphanova Bebe.
Warto zwracać uwagę na stan skóry dziecka i to właśnie nim się kierować podczas podejmowania decyzji dotyczącej dodawania do kąpieli preparatów natłuszczających. Choć większość dzieci nie wymaga dodatkowego natłuszczania w pierwszym miesiącu życia, w kolejnych miesiącach stan ten może ulec zmianie. Gdy gruczoły łojowe przestają produkować zwiększoną ilość łoju, skóra malucha może wymagać dodatkowego natłuszczenia. Wówczas warto dodawać do kąpieli niewielką ilość emolientu.
Woda przygotowana do kąpieli noworodka powinna być ciepła, aby zapobiegać wychłodzeniu organizmu dziecka. Zalecana temperatura wody to 35-37 stopni C. Aby sprawdzić temperaturę wody można użyć termometru który posiada taką funkcję lub starym sposobem zanurzyć w wodzie łokieć bądź nadgarstek.
Jak często myć dziecko? Dawniej, dzieci już od pierwszego dnia życia kąpane były codziennie. Obecnie odchodzi się od takiego postępowania. Za wystarczające uznaje się kąpanie malucha 2-3 razy na tydzień. W tej kwestii również warto kierować się potrzebami dziecka. Jeśli dziecko bardzo lubi kąpiele, można kąpać je codziennie. W takim przypadku należy jednak ograniczyć ilość stosowanych podczas kąpieli produktów (chyba że skóra jest bardzo sucha i wymaga intensywnego oraz częstego natłuszczania). Częstszych kąpieli może wymagać też dziecko, które staje się bardziej mobilne i często się brudzi.
Częstość kąpieli warto dostosować do potrzeb dziecka. W pierwszych miesiącach życia, najczęściej wystarczy kąpiel raz na kilka dni. Zapobiega to usuwaniu z naskórka warstwy ochronnej, która ogranicza utratę wody ze skóry.
Jak kąpać noworodka?
Jak powinna wyglądać pierwsza kąpiel noworodka? Standardowo przeprowadza się kąpiel w wanience. Mama, tata lub inny opiekun powinien stabilnie i pewnie trzymając dziecko (oraz pamiętając o przytrzymywaniu główki) powoli włożyć je wody. Ilość wody powinna pokrywać ciało dziecka mniej więcej do połowy. Następnie delikatnie można polewać malucha wodą, zaczynając od główki, ze zwróceniem uwagi na okolicę za uszami, w której często gromadzi się brud. Następnie można umyć szyję, pachy i stopniowo przechodzić do niższych partii ciała. Zawsze warto zwracać uwagę na dokładniejsze umycie okolic ciała, w których fałdach gromadzą się różnorodne zanieczyszczenia. Są to przede wszystkim pachwiny, nadgarstki, kolanka i szyja. Kąpanie noworodka powinno przebiegać w spokojnej, miłej atmosferze. Znajomy głos opiekuna działa na dziecko kojąco i zwiększa jego poczucie bezpieczeństwa. Przed włożeniem dziecka do wanienki można delikatnie przetrzeć jego twarz wacikiem nasączonym przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną. Pomoże to przygotować malucha na kontakt z wodą.
Warto mieć na uwadze, że nie wszystkie dzieci lubią kąpiele w pierwszym okresie życia. Intensywny płacz może wywoływać silny stres u rodzica i strach przed kolejną kąpielą. Można wówczas umyć dziecko bez umieszczania go w wannie. Najpierw wacikiem nasączonym przegotowaną wodą przemywamy oczy dziecka (1 wacik na 1 oko) i resztę twarzy, główki oraz szyję. Stopniowo przechodzimy do niższych obszarów ciała wykorzystując większych rozmiarów wacik kosmetyczny lub bardzo miękki ręcznik. Oczyszczanie skóry dziecka można przeprowadzać stopniowo, najpierw myjąc i osuszając jeden obszar ciała, a następnie kolejny. Osuszenie skóry jest bowiem bardzo istotne, niezależnie od tego, czy rodzic kąpie malucha w wannie czy nie. W tym celu zaleca się delikatne przykładanie miękkiego ręcznika do kolejnych partii ciała, bez gwałtownego pocierania naskórka.
Ile powinna trwać kąpiel noworodka? Krótko, zazwyczaj wystarczy ok. 5-10 minut aby umyć malucha. Jeśli dziecko lubi kąpiele, mogą one trwać do 15 minut.
O czym pamiętać podczas pierwszej kąpieli noworodka?
O czym warto pamiętać przed pierwszą kąpielą noworodka? Oto kilka wskazówek dotyczących mycia malucha:
- kąpiel dziecka warto zaplanować w ciepłym pomieszczeniu - często zaleca się temperaturę około 24 stopni C,
- nigdy, nawet na chwilę nie należy zostawiać dziecka samego w wanience lub powierzać opiekę starszym dzieciom, które jeszcze nie są w stanie wziąć na siebie takiej odpowiedzialności i łatwo ulegają rozproszeniu,
- podczas pierwszych kąpieli noworodka i niemowlaka trzeba pamiętać o stabilnym przytrzymywaniu jego główki i nie zanurzaniu jej w wodzie,
- nie ma jednej, najlepszej dla dzieci pory kąpieli - jest to indywidualna kwestia, którą warto dostosować do opiekuna i dziecka. Choć większość rodziców decyduje się na kąpiel wieczorną nierzadko w ramach rytuału przed spaniem, nic nie stoi na przeszkodzie aby kąpać dziecko rano lub w południe,
- do kąpieli noworodka nie ma potrzeby stosowania gąbek lub specjalnych myjek,
- warto zadbać o samopoczucie dziecka przed kąpielą - dziecko głodne lub zmęczone może być niechętne na kontakt z wodą,
- jeśli dziecko ewidentnie nie lubi kąpieli, a rodzic czuje w związku z nimi silny stres i napięcie, warto oczyścić skórę bez użycia wanny lub spróbować wykąpać się razem z maluchem. Bliski kontakt z mamą zwiększy komfort dziecka podczas kąpieli.
Podczas kąpieli malucha wielu rodziców obawia się zmoczenia kikuta pępowinowego. Aktualnie rekomendowana jest tzw. sucha pielęgnacja. Kikut zaleca się oczyścić wodą z mydłem, a następnie dokładnie i delikatnie go osuszyć. Jeśli kikut pępowiny goi się prawidłowo, nie ma potrzeby dodatkowego stosowania preparatów odkażających. Taka konieczność może jednak się pojawić, jeśli zachodzi podwyższone ryzyko zakażenia bakteryjnego. Wówczas warto stosować płyn z oktenidyną, np. Octenisept. Przeciwwskazany jest natomiast alkohol etylowy, który może prowadzić do oparzenia skóry dziecka. Opóźnia też czas odpadnięcia kikuta.
Aby pierwsza kąpiel noworodka przebiegła możliwie płynnie i spokojnie, warto wcześniej przygotować sobie wszystkie potrzebne rzeczy. Wanienka z ciepłą wodą, miękki ręcznik, odpowiednie kosmetyki do kąpieli oraz krem lub balsam do pielęgnacji skóry dziecka, jeśli zachodzi potrzeba nawilżenia i natłuszczenia naskórka. Kąpiel warto zaplanować tak, aby dziecko było wypoczęte oraz najedzone. Zadbanie o przyjazną atmosferę pomoże maluchowi się zrelaksować. Po wyjęciu dziecka z wanny warto jak najszybciej dokładnie osuszyć jego skórę, aby zapobiec utracie ciepła przez jego organizm. Jeśli maluch mimo usilnych starań rodziców zdecydowanie mową ciała odmawia kąpieli, można oczyścić jego skórę bez umieszczania go w wannie lub spróbować wykąpać się wspólnie z dzieckiem. Kąpiel może być dobrą okazją do budowania bliskiej relacji między maluchem a rodzicem.
Bibliografia:
- Priyadarshi M., Balachander B., Gupta S., Sankar M.J. Timing of first bath in term healthy newborns: A systematic review. J Glob Health. 2022 Aug 17;12:12004. doi: 10.7189/jogh.12.12004.
- WHO recommendations on maternal and newborn care for a positive postnatal experience, World Health Organizations 2022. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- Skin care for your baby. Paediatr Child Health. 2007 Mar;12(3):245-51. doi: 10.1093/pch/12.3.245.