Co to są kurzajki, jak wyglądają i gdzie występują? Przyczyny powstawania brodawek
Kurzajki, zwane potocznie brodawkami to naroślowe, grudkowe zmiany na skórze wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W zależności od wirusa - HPV1 i HPV2 - powstają brodawki na stopach (myrmecia, mozaikowa), dłoni i palcach, narządach płciowych.
Jak wygląda kurzajka? Pod względem wyglądu ma “kalafiorowaty” kształt, zwykle jest blada - inaczej w przypadku brodawek łojotokowych, które są lekko wypukłe i w kolorze od beżowego do brązowego. W ich przypadku stosuje się wyłącznie leczenie dermatologiczne z użyciem m.in. ciekłego azotu, elektrokoagulacji. Brodawki (kurzajki) występują zwykle u dzieci starszych (niż u niemowląt) i nastolatków, rzadziej u osób starszych. Zmiany te nie swędzą, nie krwawią, a ból obecny jest najczęściej w kurzajkach na stopie ze względu na zwiększony ucisk podczas chodzenia. Najczęściej mamy do czynienia z brodawką zwykłą, a ok. 25% z nich tyczy się zmiany na stopach. Wirus HPV odpowiedzialny za te zmiany naroślowe nie ma zdolności przenikania przez zdrową skórę - może przenikać warstwy skóry, które są “rozmiękczone” (np. na basenie). Oprócz kontaktu z osobą zarażoną wirusem brodawczaka (np. z członkiem rodziny) czy korzystanie z tego samego ręcznika, infekcji tej sprzyja m.in. obniżona odporność (wynikająca ze stresu czy leków immunosupresyjnych), która sprzyja zakażeniom nie tylko wirusowym. Dodatkowa nadpotliwość stóp i gorsze krążenie sprzyjają temu zakażeniu i mogą spowalniać proces leczenia.
Rodzaje brodawek (kurzajek) - na stopie, na twarzy, na palcu i brodawki płciowe
W zależności od umiejscowienia i wirusa wywołującego kurzajkę wyróżnia się kilka ich rodzajów. Poniżej omówiono niektóre z nich.
- Brodawki zwykłe najczęściej występują na palcach, grzbiecie dłoni, niekiedy na kolanach, pojedynczo lub w grupach. Jest to zmiany z wypukłością, o szorstkiej powierzchni, zwykle nie większe niż 10 mm. Mogą być one mylone z odciskami lub nagniotkami - są podobne z wyglądu. Kurzajka posiada w swej głębszej części sieć naczyniową (niekiedy określana jako korzeń) w przeciwieństwie do odcisków.
- Brodawki stóp obecne są głównie na jej podeszwie lub pięcie. Ucisk kurzajki wywołuje ból, rośnie ona do środka. Mogą występować w grupach, nie przekraczają zwykle 1 cm średnicy. Niekiedy grupa drobnych brodawek zmienia się w brodawkę mozaikową (brodawki te zlewają się ze sobą i tworzą wspólnie większą zmianę).
- Brodawki płaskie występują na twarzy i dłoni. Są nieco mniejsze (1-5 mm średnicy).
- Brodawki łojotokowe to łagodne zmiany, których występowanie zwiększa się z wiekiem. Najczęściej przybierają formę mnogich, brązowych zmian.
Co to są kłykciny kończyste?
Kłykciny kończyste to kurzajki występujące w okolicy płciowej i odbytu. Nie ma domowego ani skutecznego leczenia bez recepty. Powinny być one leczone zgodnie z zaleceniami lekarza.
Leczenie kurzajek - preparaty dostępne w aptece na usunięcie kurzajki. Jak stosuje się leki na kurzajki (brodawki)?
Na samym początku warto podkreślić, że nieumiejętne leczenie niektórych zmian skórnych może zakończyć się blizną. Podczas stosowania płynów na brodawki należy zachować ostrożność i nie stosować produktu na zdrową skórę (należy ją odpowiednio zabezpieczyć np. gęstą maścią jak wazelina w tubce). Działanie leków i środków opiera się na właściwościach keratolitycznych (złuszczających), żrącym lub wymrożeniu (tzw. krioterapia). Niekiedy usuwanie kurzajek należy zostawić do usunięcia dermatologowi.
Preparaty na brodawki (kurzajki) - leki złuszczające - zawierają one kwas salicylowy lub jego połączenie z kwasem mlekowym o żrących właściwościach. Istotne jest w przypadku tych preparatów wymoczenie zmiany dzięki temu złuszczanie przebiega sprawniej i głębiej. Nie stosuje się ich w przypadku brodawek płaskich. Leczenie tymi środkami trwa od kilkunastu dni do kilku tygodni. Przykładowy produkt to Brodacid.
Dostępne są również preparaty z kwasem chlorooctowym (mono- lub trichlorooctowym) o właściwościach wytrawiających i żrących zmianę.
Obecnie bez recepty są również wyroby medyczne opierające się na wymrażaniu brodawki (krioterapia) (z użyciem eteru dimetylowego). Część danych wskazuje, że jest to skuteczniejsza metoda w przypadku kurzajek dłoni niż stóp (możliwe, że ze względu na warstwę zrogowaciałego naskórka). Metodę tą można stosować już u 4-letnich dzieci (lub zgodnie ze specyfikacją producenta). Duże zmiany mogą wymagać więcej niż jednokrotnego użycia - zwykle po 2 tygodniach. Nie zaleca się stosowanie tej metody dla brodawek znajdujących się na cienkiej skórze (np. twarzy).
Pomocny może okazać się azotan srebra, tzw. lapis - występuje w postaci kamienia, który po lekkim zwilżeniu jest przykładany na 1-2 minuty do kurzajki.
Powyższe metody nie są przeznaczone do usuwania brodawek płciowych, należy unikać ich stosowania na pieprzyki, zmiany pigmentacyjne skóry. Leczonych zmian nie należy wystawiać na nadmierne działanie słońca i należy uzbroić się w cierpliwość - kurzajka nie zniknie z dnia na dzień.
Kiedy udać się do lekarza dermatologa z kurzajką?
Leczenie preparatami bez recepty kurzajek nie zawsze okazuje się skuteczne, szczególnie gdy brodawka jest duża, występują licznie lub jest ulokowana na twarzy. Na szczególną uwagę zasługują osoby po 50. roku życia, u których taka zmiana pojawiła się pierwszy raz, dochodzi do zmiany zabarwienia brodawki - są to powody do zasięgnięcia porady lekarskiej. Dermatolog (w przypadku nieskuteczności leczenia lekami OTC) może zdecydować się na przepisanie środka na receptę - w skład wchodzić może 5-fluorouracyl, imikwimod, podofilina (podofilotoksyna). W gabinecie dermatologicznym przeprowadza się usuwanie metodą ciekłego azotu, laseroterapią. Wspomniane kłykciny w okolicach płciowych wymagają leczenia pod okiem lekarza.
Domowe sposoby na usuwanie kurzajki
W domowym zakątku leczenie brodawek nie jest łatwe - istnieje wiele ograniczeń jak np. nie należy jej samodzielnie wycinać, drapać, “skubać”. Takie czynności sprzyjają bardziej licznemu rozprzestrzenianiu się i autozakażeniu innych części ciała. Zdarzyć może się, że zdrowa skóra ulegnie podrażnieniom - warto ją zabezpieczyć i pielęgnować z użyciem regenerujących maści np. z pantenolem.
Jak pozbyć się kurzajki? Medycyny ludowa sugeruje skuteczność ziela glistnika (jaskółczego ziela). Żółty sok zawarty w tej roślinie zawiera alkaloid chelidoninę i enzymy proteolityczne. Zaleca się jego stosowanie raz dziennie przynajmniej przez 3 tygodnie.
Bibliografia
- Martini, M., Placek, W., Bobrowska, M., & Romańska-Gocka, K. (2008). Kosmetologia i farmakologia skóry. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Nowicki, R., Sokołowska-Wojdyło, M., & Wilkowska, A. (2013). Zarys Dermatologii Dla Studentów. Gdańsk: Gdański Uniwersytet Medyczny.
- Hahn, J., Skoczyńska, A., & Starczewska, A. (2015). Checklist choroby wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Latkowski, B., Lukas, W., & Godycki-Ćwirko, M. (2017). Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
