Łuszczyca – co to za choroba?
Łuszczyca to przewlekła, a zarazem dość powszechna choroba skóry, której charakterystyczną cechą jest nadmierne wytwarzanie komórek naskórka. Łuszczyca skóry dotyczy 1-3% populacji. U zdecydowanej większości pacjentów, przebiega w sposób łagodny, a wdrożenie odpowiedniego leczenia miejscowego łuszczycy pomaga wydłużyć okresy bez objawów choroby i poprawić komfort życia chorych. U ok. 20-30% pacjentów schorzenie to ma poważniejszy przebieg i oprócz stosowania miejscowych preparatów na łuszczycę, konieczne jest zazwyczaj przyjmowanie leków doustnych i fototerapia.
Łuszczyca skóry występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Może rozwinąć się właściwie w każdym momencie życia. Częściej jednak pojawia się u osób dorosłych niż u dzieci. Łuszczyca – czy jest zaraźliwa? Nie, schorzenie to nie jest zaraźliwe i nie może zostać przeniesione bezpośrednio na inną osobę. Warto podkreślić, że łuszczyca skóry jest chorobą, która dla wielu pacjentów stanowi poważne obciążenie psychiczne. W zależności od nasilenia objawów i ich lokalizacji na odkrytych częściach ciała, może powodować ograniczenie, a nawet wycofanie się z życia społecznego. Łuszczyca skóry utrudnia wielu chorym rozwijanie swoich zainteresowań i pasji. Obecnie dostępne są jednak skuteczne metody leczenia, które znacząco poprawiają jakość życia chorych z łuszczycą. Przestrzeganie odpowiednich zaleceń i regularne stosowanie preparatów na łuszczycę daje pacjentom szansę na normalne funkcjonowanie.
Zobacz produkty Blue Cap, które ułatwią pielęgnację i wsparcie skóry łuszczycowej:
Łuszczyca – przyczyny
Od czego jest łuszczyca? Nie do końca poznany został mechanizm rozwoju łuszczycy. Uważa się, że wpływ na jej pojawienie się mają przede wszystkim czynniki genetyczne. Występowanie łuszczycy u obojga rodziców niesie 70% ryzyka, że pojawi się ona również u dziecka. Jeśli natomiast rodzice są zdrowi, ryzyko to kształtuje się na poziomie 1-2%. Wśród innych przyczyn, które mogą mieć znaczenie w powstaniu tej choroby wymienia się czynniki immunologiczne i środowiskowe. Zdarza się, że u osób z genetyczną predyspozycją do rozwoju łuszczycy pod wpływem silnego stresu lub infekcji zaczynają pojawiać się pierwsze zmiany łuszczycowe.
Łuszczyca – początek choroby może wystąpić w każdym wieku. Schorzenie to najczęściej rozwija się jednak między 20. a 40. rokiem życia. Dotyczy w podobnym stopniu kobiet i mężczyzn.
Zobacz kosmetyki do pielęgnacji skóry łuszczycowej ciała i głowy Cutis Ł z CBD:
Jak wygląda łuszczyca?
Początki choroby wiążą się z wystąpieniem ciemnoczerwonych grudek o niewielkiej średnicy. Są one jedynie lekko zrogowaciałe i wystają nieco ponad powierzchnię skóry. Wraz z rozwojem łuszczycy, na skórze pojawiają się okolice pokryte srebrzystobiałą łuską. Obszary te określane są jako tzw. tarczki. Mają one już większą średnicę niż pojawiające się początkowo 1-2 centymetrowe grudki. Tarczki pokryte charakterystyczną łuską mogą osiągać średnicę nawet kilku lub kilkunastu centymetrów. Typowe dla łuszczycy jest pojawienie się błyszczącej, lśniącej powierzchni po zdrapaniu łuski. Jest to tzw. objaw świecy stearynowej. Zauważa się również niewielkie, punktowe krwawienia w miejscu zeskrobanej łuski (tzw. objaw Auspitza).
Łuszczyca – objawy tej choroby obejmują również swędzenie skóry. Podczas okresu zaostrzenia, nawet przy niewielkim zranieniu, w miejscu przerwania ciągłości skóry pojawiają się typowe blaszki łuszczycowe. Jest to kolejna charakterystyczna cecha łuszczycy, określana jako objaw Köbnera.
Łuszczyca – rodzaje
Łuszczyca skóry najczęściej przebiega w postaci łuszczycy zwyczajnej. Jej typowe objawy to opisane wcześniej łuski o barwie srebrzystobiałej, wyraźnie odgraniczone od zdrowych tkanek. Zmiany te zazwyczaj występują na łokciach, kolanach, plecach, kończynach i owłosionej skórze głowy. Innym rodzajem jest krostkowa łuszczyca. Jak wygląda? Skóra w obrębie zmian jest zaczerwieniona i pokryta ropnymi krostami o niewielkich rozmiarach. Może ona występować na dłoniach i stopach, a także mieć postać łuszczycy uogólnionej.
Łuszczyca stawowa wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym stawów. Ta postać choroby może przebiegać jednocześnie z łuszczycą skóry lub bez jakichkolwiek zmian skórnych. Rzadziej pojawia się łuszczyca odwrócona. W jej przebiegu nie występują charakterystyczne dla łuszczycy łuski. Zmiany skórne są lśniące i gładkie. Pojawiają się w fałdach skórnych – okolicach intymnych, w obrębie pach i szpary pośladkowej. Mogą dotyczyć też zgięć stawów. Częstą odmianą łuszczycy jest łuszczyca paznokci. Szacuje się, że u 80% pacjentów z łuszczycą skóry, w którymś momencie pojawiają się zmiany chorobowe na płytce paznokciowej. Typowe objawy łuszczycy paznokci to naparstkowanie, czyli pojawianie się zagłębień w płytce, przebarwień, a w dalszej kolejności uniesienie płytki nad łożyskiem. Możliwe jest też całkowite oddzielenie się płytki, ale pojawiania się ono u pacjentów z ciężkim przebiegiem tego rodzaju łuszczycy.
Łuszczyca – pierwsze objawy to zazwyczaj drobne czerwone grudki umiejscowione na wybranych obszarach skóry gładkiej. Choroba ta może dotyczyć również paznokci i owłosionej skóry głowy.
Łuszczyca – leczenie
W związku ze stałym pojawianiem się nowych leków i metod terapii łuszczycy, leczenie tej choroby i zalecenia terapeutyczne również się zmieniają. Łuszczyca jest chorobą przewlekłą. Po okresach zaostrzeń pojawiają się okresy remisji. Długość ich trwania jest różna u każdego pacjenta. Celem leczenia łuszczycy jest pozbycie się zmian skórnych lub chociaż ich znaczące ustąpienie, a także wydłużenie okresów bezobjawowych, poprawa jakości życia i zapobieganie powikłaniom.
Miejscowe leczenie łuszczycy jest wystarczające u większości pacjentów. Jedynie przy cięższym przebiegu choroby wdraża się fototerapię, leczenie ogólne i inne metody. Pierwszym elementem leczenia łuszczycy skóry gładkiej, łuszczycy rąk i stóp, a także łuszczycy skóry głowy jest złuszczanie łusek. W tym celu można sięgnąć po preparat z mocznikiem lub kwasem salicylowym. Umożliwiają one złuszczenie nawarstwień łusek, co zapewnia lepszą penetrację do skóry innych leków. Bez pozbycia się łusek, substancje aktywne mogą mieć trudność w dostaniu się pod naskórek, co wpływa na gorsze efekty leczenia. Preparaty o działaniu złuszczającym to np. kremy Cerkoderm 30%, Paraderm Urea 30, a także maść Hasceral.
W następnej kolejności nakłada się na zmiany chorobowe preparaty zlecone przez lekarza. Najczęściej są to glikokortykosteroidy, kalcypotriol z betametazonem, takrolimus, retinoidy i pochodne witaminy D (takalcytol). Stosując ostatnie z wymienionych leków, nie należy wcześniej aplikować na skórę kwasu salicylowego, ponieważ spowoduje to utratę aktywności takalcytolu. Lekarz dobiera odpowiedni preparat w zależności od wielu czynników, m.in. rodzaju łuszczycy, występujących objawów, ich nasilenia i stopnia w jakim choroba zaburza codzienne funkcjonowanie pacjenta. Inaczej leczy się też łuszczycę u dzieci i łuszczycę u kobiet w ciąży.
Zobacz kosmetyki do pielęgnacji problematycznej skóry z łuszczycą Paraderm:
Czego nie lubi łuszczyca? Domowe sposoby na łuszczycę
Łuszczyca nie lubi słońca. U pacjentów z tą chorobą często obserwuje się ustępowanie zmian po ekspozycji na promieniowanie słoneczne i ich nasilanie w okresie jesienno-zimowym. Chorym zaleca się więc wystawianie skóry na działanie promieni świetlnych. Ekspozycja ciała na słońce powinna być jednak umiarkowany, aby nie doszło do poparzenia skóry. Jednocześnie należy pamiętać, że stosując retinoidy, takrolimus lub takalcytol konieczne jest stosowanie wysokich filtrów ochronnych i unikanie ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia.
Domowe sposoby na łuszczycę to również:
- rezygnacja z palenia papierosów – palenie może prowadzić do zaostrzeń choroby, w związku z czym jest bezwzględnie przeciwwskazane,
- wyeliminowanie lub chociażby ograniczenie spożycia alkoholu,
- korzystanie z metod, pomagających lepiej radzić sobie ze stresem – stres jest kolejnym czynnikiem, który może nasilać objawy łuszczycy,
- regularne korzystanie z emolientów i preparatów natłuszczających np. z olejem konopnym lub olejem lnianym (m.in. Linomag),
- zakładanie luźnych, przewiewnych ubrań, zapobiegających przegrzewaniu się skóry,
- kontrolowanie masy ciała – pacjentom z łuszczycą zaleca się utrzymanie wskaźnika BMI na poziomie 20-25 kg/m2,
- spożywanie przede wszystkim warzyw, owoców, ryb i produktów pełnoziarnistych, z ograniczeniem produktów bogatych w tłuszcze nasycone.
Chorym na łuszczycę zaleca się też częstsze wizyty kontrolne u ginekologa, laryngologa czy stomatologa. Ważne jest zapobieganie pojawianiu się jakichkolwiek infekcji i ich szybkie leczenie.
Czy łuszczyca jest wyleczalna?
Obecnie, łuszczyca jest chorobą nieuleczalną. Ciągły rozwój metod jej leczenia daje pacjentom większy wybór i dostęp do nowych terapii. Prowadzone jest też leczenie biologiczne, do którego kwalifikuje się część chorych. Choć łuszczyca nie jest wyleczalna, wprowadzenie skutecznego leczenia może znacząco poprawić stan skóry i jej wygląd. Korzystanie z odpowiednich preparatów pomaga podtrzymać okresy remisji choroby i dłużej cieszyć się zdrową skórą. Ma to istotne znaczenie dla pacjentów, u których zaostrzenia powodują ograniczenie aktywności zawodowej, społecznej i rodzinnej.
Łuszczyca to choroba stanowiąca duże obciążenie fizyczne i psychiczne dla organizmu. Często współwystępuje z zapaleniem stawów, otyłością, insulinoopornością, nadciśnieniem tętniczym i innymi schorzeniami ze strony układu krążenia. Pacjenci z łuszczycą częściej zapadają na choroby sercowo-naczyniowe i częściej z ich powodu umierają. Ważne jest więc stosowanie się chorych do rekomendacji lekarza i ścisłe przestrzeganie zaleceń niefarmakologicznych (dodatkowych sposobów pomagających wydłużyć okresy remisji jak pielęgnacja skóry łuszczycowej za pomocą dermokosmetyków jak Pharmaceris P).