Co to są przebarwienia na twarzy?
Przebarwienia skóry to rodzaj zaburzenia barwnikowego. Zmiany hiperpigmentacyjne skóry to problem estetyczny, który związany jest m.in. z działalnością promieniowania UV (np. na twarzy, dekolcie i dłoniach), wiekiem, stosowanymi lekami (HTZ na menopauzę, antykoncepcja) i zmianami hormonalnymi (ciąża, menopauza). Jak wyglądają te zmiany? Mogą być punktowe lub nieco bardziej rozlane. Ich kolor zmienia się z bladoróżowych czy czerwonych na beżowe i przechodzące w brąz.
Przebarwienia na twarzy częściej dotykają kobiet. W ujęciu statystycznym z problemem tym zmaga się 35% kobiet po 30% roku życia i 90% po 50. roku życia. Jaki jest tego powód? U kobiet dochodzi do częstszych zmian hormonalnych, które są efektem ciąży lub menopauzy. Nie bez znaczenia jest stosowana przez nie antykoncepcja hormonalna i HTZ na objawy przekwitania.
Zmiany barwnikowe na skórze związane z wadliwym działaniem układu barwnikowego skóry, na który składają się melanocyty i melanina, czyli barwnik skóry, ale również odpowiedzialny za kolor włosów czy tęczówki oka. Na proces melanogenezy, czyli produkcji barwnika skóry istotne znaczenie mają wspomniane wyżej czynniki.
Najbardziej podatna na przebarwienia jest cera jasna i z uszkodzona barierą hydrolipidową skóry.
Przebarwienia na twarzy i skórze - rodzaje
Zależnie od ilości barwnika w poszczególnych warstwach skóry wyróżnia się kilka rodzajów przebarwień. Należy przy tym pamiętać, że duża ilość melanocytów jest zlokalizowana w warstwie podstawnej naskórka, a w mniejszej ilości w skórze właściwej.
Zależenie od głębokości przebarwienia na twarzy czy skórze wyróżnia się:
- przebarwienie naskórkowe (powierzchowne) powstałe w wyniku nagromadzenia w naskórku nadmiernej liczby melanocytów lub nadprodukcji melaniny,
- skórne (głębokie), w których melanina zlokalizowana jest skórze w warstwie brodawkowatej (pierwsza warstwa skóry właściwej, a pod nią znajduje się warstwa podbrodawkowata, siateczkowa)
- mieszane - barwnik obecny jest w warstwie brodawkowatej i naskórku.
Powyższe przebarwienia to tzw. przebarwienia melaninowe. W literaturze spotyka się również przebarwienia hemosyderynowe związane z niewydolnością żylną i wysoką koncentracją jonów żelaza.
Zabarwienie skóry, na które wpływ ma podłoże genetyczne jest zależne od barwników skóry jak eumelanina (od brązowego do czarneg) i feomelanina (od czerwonego do żółtego). Kolor skóry zależy od stosunku tych dwóch barwników oraz aktywności melanosomów. Liczba melanocytów jest stała i nie ma bezpośredniego znaczenia dla koloru skóry.
Zależnie od warunków fizycznych zmienia się aktywność układu barwnikowego skóry. Niekiedy jednak dochodzi do niejednolitego wybarwienia - powstają ciemniejsze plamy, które są efektem przewlekłego stanu zapalnego (np. w przypadku trądziku) lub być uwarunkowane genetycznie np. piegi (częściej u osób z jasną karnacją, uroda celtycka, rudymi włosami).
Zobacz kosmetyki depigmentujące i rozjaśniające zmiany hiperpigmentacyjne dedykowane do cery z przebarwieniami, a także poniższe linia na przebarwienia jak Bioderma Pigmentbio i Dermedic Melumin:
Jak usunąć przebarwienia na twarzy?
Jak można usunąć przebarwienia na twarzy? Przebarwienia na twarzy można usunąć następującymi metodami jak: mikrodermabrazja np. diamentowa (nie stosuje się jej do zmian przebarwieniowych głębszych), specjalistyczne peelingi w gabinetach medycyny estetycznej (np. kwas glikolowy (2-hydroksyoctowy) w większym stężeniu i inne peelingi medyczne), terapie laserowe z wykorzystaniem IPL (światła impulsowego). Oprócz tego do dyspozycji pozostaje szeroki wybór dermokosmetyków przeznaczonych do skóry skłonnej do przebarwień, które nie tylko walczą z obecnymi przebarwieniami, ale również chronią przed powstaniem nowych.
Proces likwidacji przebarwień na skórze zajmuje wiele tygodni o ile nie miesięcy.
Dermokosmetyki i kosmetyki na przebarwienia i plamy na twarzy
Jaki mechanizm wykorzystują kosmetyki na przebarwienia twarzy? Najczęściej produkty rozjaśniające (wybielające) wykorzystują hamowanie enzymu tyrozynazy, który jest istotnym elementem melanogenezy. Po złagodzeniu przebarwień i w trakcie ich niwelowania obowiązkowo stosuje się ochronę przeciwsłoneczną - bezwzględnie i niezależnie od pogody. Nieco inny mechanizm działania prezentuje krem Keladerm, który stosuje się w przypadku zmian hemosyderynowych.
Jakie składniki występują w produktach rozjaśniających przebarwienia? Warto pamiętać, że krem na przebarwienia stosuje się najczęściej rano i wieczorem. Niektóre z nich jak np. retinol jedynie wieczorem - to kwestia wrażliwości składnika na promieniowanie słoneczne..
Martwią Cię przebarwienia na twarzy? Zobacz Pharmaceris W, czyli linię która przyspiesza depigmentację ciemnych zmian, a także poniższe propozycje od Sesderma Acglicolis w ampułkach:
Składniki rozjaśniające do porannej i wieczornej pielęgnacji cery z przebarwieniami
- witamina C to naturalny antyoksydant, który w produktach na przebarwienie występuje w stężeniu minimum 10%. Kwas askorbinowy zmniejsza zmiany pigmentacyjne, rozjaśnia skórę, a dodatkowo posiada działanie przeciwstarzeniowe - pobudza produkcję kolagenu i wspiera naczynia krwionośne z czego ucieszy się skóra naczyniowa. Domowe sposoby i źródła witaminy C jak sok z cytryny to dużo słabsza metoda w porównaniu do skoncentrowanego serum czy kremu z aktywniejszą postacią witaminy C.

Bioderma pigmentbio c-concentrate rozjaśniający koncentrat z witaminą c redukujący przebarwienia 15ml
Zobacz również całą linię produktów z Bioderma Pigmentbio na przebarwienia
Inny produkt z witaminą C na przebarwienia to Sesderma C-vit intensywne serum 10amp x 1,5ml.
- kwas azelainowy - dedykowany do cery trądzikowej i z przebarwieniami. To inhibitor wspomnianej wyżej tyrozynazy. Ma za zadanie rozjaśnić przebarwienia, a także wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dlatego jest szeroko stosowany na niedoskonałości trądzikowe.

Acne derm krem 200 mg/g (20%) 20g
Inny produkt: Sesderma Azelac Ru emulsja rozświetlająca spf50 50ml
- niacynamid - przyspiesza regenerację uszkodzeń naskórka wywołanymi promieniowaniem UV, a także wpływa na melanocyty hamując ich aktywność, która wiąże się z pogłębieniem zmian hiperpigmentacyjnych.

La Roche-Posay Effaclar skoncentrowane serum 30ml
Składniki rozjaśniające i kosmetyki wybielające na przebarwienia do stosowania tylko wieczorem!
- kwas glikolowy - to rodzaj kwasu AHA (czyli owocowch), zależnie od stężenia działa nawilżająca lub złuszczająco (w wyższych stężeniach), może wykazywać działanie drażniące - produkty rozjaśniające przebarwienia z kwasem glikolowym należy stosować ostrożnie przy cerze wrażliwej

Shecell Dermatologic skóra z przebarwieniami dermoaktywny krem, skóra z przebarwieniami 40ml
- retinoidy - powodują rozproszenie barwnika skóry, czyli melaniny w warstwie podstawnej naskórka; wpływają na melanocyty. Dlatego retinoidy to składniki produktów, które wyrównują koloryt cery ze zmianami jak przebarwienia. Oprócz tego działają przeciwstarzeniowo i przeciwzmarszczkowo - niezależnie od wskazań stosuje się je wieczorem, ponieważ promieniowanie słoneczne osłabia ich działanie

La RochePosay Redermic [r] innowacyjna kuracja do walki z oznakami starzenia 30ml
Przebarwienia skórne, czyli czego nie robić?
- Nie wystawiaj się niepotrzebnie na słońce, zbyt długie kąpiele słoneczne i długie wizyty w solarium.
- Kremy z filtrem przeciwsłonecznym to obowiązkowy element pielęgnacji - niezależnie od pory roku. Filtry przez cały rok, a szczególnie w okresie zwiększonego promieniowania słonecznego!
- Niektóre zabiegi nie bez przyczyny stosuje się 1-2 razy w tygodniu jak peeling kwasowy - zbyt mocne i częste złuszczanie predysponuje do przebarwień.
- Domowe sposoby na przebarwienia mogą przysporzyć więcej problemów niż korzyści - rozważ krem z witaminą C zamiast soku z cytryny.
- Pamiętaj o płaszczu hydrolipidowym skóry - zadbaj o nawilżenie, odżywienie i regenerację skóry.
- Istotne jest czytanie składów - niektóre substancje są fotouczulające. Zwróć na nie uwagę!
Zobacz poniższe produkty na przebarwienia:
Przyczyny przebarwień na twarzy
Zależnie od czynników zewnętrznych skóra może przybierać nieco inny kolor. Wśród tych czynników należy wymienić czynniki mechaniczne (intensywne mechaniczne peelingi), fizyczne (promieniowanie słoneczne), leki (np. homonalne - tabletki antykoncepcyjne, HTZ, niektóre zioła jak dziurawiec), zmiany fizjologiczne (hormonalne jak ciąża i menopauza), zaburzenia metabolizmu.
Przebarwienia na twarzy od słońca i promieniowania UV
Melanina pełni funkcję ochronną przed promieniowaniem UV. Niekiedy dochodzi jednak do naruszenia skóry, gdzie dochodzi do wzmożonej aktywności melanocytów i produkcji melaniny. W ten sposób powstaje opalenizna. Niekiedy nadmierne promieniowanie prowadzi jednak do powstania plam m.in. na twarzy, dłoniach. Co jest istotne w przypadku promieniowania UV i przebarwień skóry? Przez cały rok dochodzi do nas promieniowanie UVA, którego skutki widoczne są po czasie (nie są one związane z piękną opalenizną). Jego skutkiem mogą być właśnie przebarwienia. Dlatego stosowanie filtrów przeciwsłonecznych przez cały rok to nie jest mit! Dobre produkty przeciwsłoneczne chronią od powstawania przebarwień dzięki obecności filtrów UVA i UVB. Warto chronić skórę przed promieniowaniem słonecznym, które jest istotnym czynnikiem w fotostarzeniu się skóry.
Przebarwienia po trądziku, wypryskach i stanach zapalnych
Przebarwienia na twarzy potrądzikowe zlokalizowane są na miejscach "po pryszczach czy wypryskach". Najczęściej zmiany te występują na czole i brodzie, a także na policzkach. Nie bez znaczenia w pielęgnacji cery trądzikowej jest stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, niewyciskanie zmian, które mogą zakończyć się wywołaniem stanu zapalnego, który sprzyja przebarwieniom. Oprócz tego reakcje alergiczne, infekcje skóry i jej przewlekłe stany zapalne AZS mogą przyczynić się do przebarwień.
Przebarwienia a zmiany hormonalne, leki z hormonami
Okres ciąży i menopauzy to okres w życiu kobiet, gdzie dochodzi do prawdziwej burzy hormonalnej (lub wręcz przeciwnie). Znacząco zmienia się poziom hormonów. W przypadku ciąży często mówi się o zmianach barwnikowych jak ostuda (melasma, chloasma) np. Pharmaceris w acipeel 3x depigmentacyjne serum na przebarwienia 30ml. Ciążowe przebarwienia na skórze często przypominają szare / brązowe plamy o nieco nieregularnym kształcie. Są zlokalizowane na czole, policzkach, podbródku, nad górną wargą. Na skutek zwiększonej ilości hormonów dochodzi do zwiększonej produkcji melaniny.
W przypadku menopauzy zmieniają się procesy metaboliczne w skórze, spowolniona zostaje synteza kolagenu, elastyny, kwasu hialuronowego. Zmiany te mogą przyczynić się do pojawienia nie tylko zmarszczek, ale również przebarwień. Na skutek spadku estrogenów dochodzi do zaburzonej pracy melanocytów - skóra staje się przezroczysta z widocznymi brunatnymi przebarwieniami.
Warto pamiętać, że przebarwienia skóry mogą być związane ze stosowaniem hormonalnej terapii zastępczej w menopauzie i tabletkami antykoncepcyjnymi.
Inne przebarwienia na twarzy i skórze
Poniżej wymieniono i opisano inne potencjalne czynniki mające wpływ na pojawienie się przebarwień:
- Przebarwienia mogą powstać na skutek błędów pielęgnacyjnych — częste peelingi skóry bez zabezpieczenia jej filtrem (skóra z uszkodzonym płaszczem hydrolipidowym jest bardziej narażona na niektóre zmiany),
- związane z chorobami metabolicznymi (cukrzyca, niedoczynność tarczycy).
- plamy starcze / soczewicowate – to małe, ciemne i dobrze odgraniczone od otaczającej je skóry plamki, umiejscowione zwykle na skroniach i dłoniach, często są pierwszym etapem rozwoju tzw. znamienia melanocytowego; powstają na skutek starzenia się skóry oraz nadmiernej, kumulowanej przez lata ekspozycji na słońce; są one związane z wiekiem i ekspozycją na promieniowanie w okresie przedmenopauzalnym.; mogą one osiągać rozmiary 1 cm średnicy
- przebarwienia od leków niehormonalnych np. zawierających dziurawiec (dziurawiec jest obecny w suplementach diety). W przypadku stosowania dziurawca nie należy poddawać się nadmiernej ekspozycji słonecznej,
- breloque dermatitis - na skutek oleju bergamotowego (bergaptenu). To plamy pojawiające się w miejscu aplikacji perfum,
- na skutek oparzeń i innych uszkodzeń mechanicznych - związane z rozpadem melanosomów, gdzie nagle uwalniają duże ilości melaniny do warstwy rogowej skóry.
Bibliografia
- Martini, M., Placek, W., Bobrowska, M., & Romańska-Gocka, K. (2008). Kosmetologia i farmakologia skóry. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Draelos, Z., Pugliese, P., Marcińczak, B., Pytrus-Sędłak, B., & Chlebus, E. (2014). Fizjologia skóry. Wrocław: MedPharm Polska.
- Peters, I., Kerkhoff, E., Kuska, S., Schweig, W. and Wulfhorst, B., 2009. Kosmetyka. Warszawa: Rea.
- https://www.laroche-posay.pl/article/blizny-i-przebarwienia-jak-sie-ich-pozbyc
- https://www.cetaphil.pl/article/jak-usunac-przebarwienia-na-twarzy-domowe-sposoby-i-leczenie-specjalistyczne
- https://www.vichy.pl/blog/przebarwienia-na-twarzy/vmag65277.aspx