Co to jest nikotyna?
Nikotyna jest związkiem chemicznym należącym do alkaloidów. Występuje w liściach tytoniu i działa na układ nagrody zlokalizowany w mózgu (ośrodkowym układzie nagrody) przez receptory nikotynowe. Jest podstawową substancją uzależniającą znajdującą się w dymie papierosowym. Leki z nikotyną dostępne są bez recepty i używane do walki z uzależnieniem od palenia tradycyjnych papierosów, e-papierosów i innych wyrobów tytoniowych. Nikotyna działa na ośrodek nagrody i zwiększa stężenie dopaminy w mózgu (hormon szczęścia), co odpowiada za jej mechanizm uzależniający.
Kiedy stosuje się leki z nikotyną i dla kogo są wskazane?
Leki z nikotyną są stosowane w walce z uzależnieniem od palenia papierosów, ale także coraz częściej od e-papierosów. Są one wskazane dla osób, które chcą rzucić palenie i potrzebują wsparcia w procesie odstawiania nikotyny. Leki te pomagają stopniowo odzwyczaić organizm od nikotyny pochodzącej z papierosów. Postępując zgodnie ze schematem używania leczniczej i terapeutycznej nikotyny organizm ogranicza dotychczasowe zapotrzebowanie na ten alkaloid całkowicie je eliminując.
Jeśli szukasz innych produktów jak leki i tabletki na rzucenie palenia - zajrzyj do tej kategorii.
Jak działa nikotyna w rzucaniu palenia?
Nikotyna jest alkaloidem - stymuluje produkcję dopaminy w mózgu - niezależnie od źródła (leki, papierosy, inne wyroby tytoniowe) łączy się z receptorami nikotynowymi w mózgu, co powoduje zwiększenie uwalniania wspomnianego neuroprzekaźnika, co prowadzi do stymulacji ośrodka nagrody w mózgu. Takie stosowanie, ale w postaci leków i w sposób kontrolowany pozwala na złagodzenie przykrych objawów głodu nikotynowego, czyli zespołu objawów (odstawiennych) występujących w związku ze spadkiem jej stężenia w organizmie. Łagodzenie objawów przebiega równolegle z odzwyczajaniem się od palenia i stopniowej redukcji dotychczasowego "zapotrzebowania" na ten alkaloid do zera.
Dawkowanie nikotyny w walce z uzależnieniem
Dawkowanie nikotyny w lekach zależy od stopnia uzależnienia od papierosów. Jednym z kryterium ustalania dawki jest dzienna ilość wypalanych papierosów. Przyjmuje się różne ilości nikotyny dla ilości do i ponad 10 papierosów dziennie, co świadczy o niskim lub wysokim stopniu uzależnienia. Dawka jednorazowa nikotyny jest również zależna od wybranej postaci leku np. spray 1mg/dawkę, a także guma lub tabletki / pastylki do ssania (zwykle po 2 lub 4 mg). Plastry (systemy transdermalne) uwalniają stałą ilość nikotyny na godzinę, a ich dobór zależy od stopnia uzależnienia.
Przykładowe leki zawierające nikotynę bez recepty
Na rynku dostępne są różne preparaty nikotynowe, takie jak pastylki i tabletki do ssania, plastry tj. systemy transdermalne, gumy do żucia i spraye, które można zakupić bez recepty. Są one przeznaczone do stosowania ustnego w celu zastąpienia dawek nikotyny z papierosów z wyjątkiem plastrów, które aplikuje się na czystą i suchą skórę na ramieniu. Nikotyna stosowana w plastrach jest opcją w NTZ, która nie drażni śluzówki jamy ustnej.
Kiedy nie można stosować nikotyny?
Nie zaleca się stosowania nikotyny u dzieci, kobiet w ciąży oraz matek karmiących piersią. Ponadto, leki z nikotyną mają swoje przeciwwskazania m.in. przy nadczynności tarczycy, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy czy niedokrwistości. Po leki te nie powinny sięgać osoby, które nigdy nie paliły - nikotyna działa stymulująco i powoduje silne uzależnienie.
Skutki uboczne po lekach z nikotyną
Skutki uboczne po lekach z nikotyną mogą obejmować nudności, biegunkę, uszkodzenie układu trawiennego, wzrost ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca. Warto pamiętać, że ilość nikotyny w organizmie może się kumulować, szczególnie, jeśli pochodzi z różnych źródeł np. leków i papierosów. Takie stosowanie zwiększa ryzyko i nasilenie działań niepożądanych i może prowadzić do ostrego zatrucia. Inne skutki uboczne to możliwe zmiany w częstotliwości rytmu serca, bezsenność, nerwowość, zwiększony apetyt. Mogą wystąpić objawy ze strony układu pokarmowego, krążenia, oddechowego, a także ośrodkowego układu nerwowego. Wiele osób powinno zdawać sobie sprawę, że w czasie rzucania palenia może pojawić się np. kaszel mokry (związany z oczyszczaniem się płuc po paleniu), który warto skonsultować z lekarzem.
Leki z nikotyną - często zadawane pytania
Czy preparaty z nikotyną to tylko leki doustne?
Nie, preparaty z nikotyną dostępne są także w postaci plastra na skórę. Substancja lecznicza jaką jest nikotyna dominuje przede wszystkim w podaniu doustnym.
Co jest lepsze pastylki do ssania, plaster, spray czy guma do żucia z nikotyną?
Wybór preparatu zależy od preferencji i indywidualnych potrzeb pacjenta. Każdy z tych preparatów ma różne zalety i może być skuteczny w zależności od sytuacji.
Jaka dawka powoduje zatrucie nikotyną?
Zatrucie nikotyną może wystąpić przy spożyciu większej ilości nikotyny niż organizm jest w stanie zmetabolizować, co może prowadzić do niebezpiecznych objawów, takich jak nudności, wymioty, zaburzenia rytmu serca czy drgawki.
Czy nikotyna jest rakotwórcza?
Nikotyna jest substancją silnie uzależniającą, ale nie jest ona bezpośrednio rakotwórcza. To dym papierosowy zawiera szkodliwe substancje rakotwórcze, a nie sama nikotyna. Nikotyna jest substancją psychoaktywną, która działa na ośrodkowy układ nerwowy. Powoduje uzależnienie poprzez zwiększenie produkcji dopaminy, co prowadzi do pozytywnych doznań i wzrostu motywacji do sięgnięcia ponownie po papierosa. Długotrwałe palenie papierosów może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, problemy oddechowe i raka płuc.
Należy pamiętać, że nikotyna ma szkodliwe skutki uboczne i może prowadzić do uzależnienia, co skutkuje trudnościami w rzuceniu palenia. Dlatego istotne jest, by osoby palące starające się rzucić nałóg, skorzystały z odpowiedniej pomocy i wsparcia.
Co wykazuje większą szkodliwość nikotyna w lekach czy w papierosach?
Nikotyna w papierosach jest szkodliwa nie tylko z powodu uzależnienia, ale również ze względu na szkodliwe substancje towarzyszące jej spalaniu, takie jak smoła i substancje rakotwórcze.
Jak wygląda metabolizm nikotyny pochodzącej z leków?
Nikotyna pochodząca z leków wykazuje podobny metabolizm do tej spożywanej w papierosach. Jest metabolizowana w wątrobie do aktywnego metabolitu, który jest odpowiedzialny za większość efektów biologicznych nikotyny.
Czy nikotyna wpływa negatywnie na płodność lub laktację?
Większą szkodliwością niż leki z nikotyną cechuje się palenie papierosów. Dlatego w czasie ciąży należy całkowicie zrezygnować z wyrobów tytoniowych, najlepiej bez korzystania z nikotynowej terapii zastępczej, czyli leków z nikotyną. Składnik ten przenika przez łożysko i do mleka - ma wpływ na ruchy oddechowe dziecka i krążenie. W czasie karmienia lek ten stosuje się tuż po karmieniu i nie należy przyjmować na 2 godziny przed nim.
Czy stosując nikotynę mogę pić alkohol?
Stosowanie nikotyny nie wyklucza możliwości spożywania alkoholu. Niestety wielu palaczom pijącym alkohol towarzyszy zwyczaj palenia podczas jego spożywania. Dlatego warto zwrócić uwagę, że alkohol może przyczynić się do zapalenia papierosa i przerwania dotychczasowego leczenia NTZ.
Co uwalnia się z papierosów, a czego nie ma w lekach z nikotyną?
Leki z nikotyną wolne są od związków jak cyjanowodór, tlenek węgla, substancje smoliste i inne mogące zacząć proces nowotworowy. Pozostałe substancje zawarte w lekach mają ustalony profil bezpieczeństwa, dlatego nie szkodzi osobie uzależnionej tak jak tradycyjne wyroby tytoniowe.
Jakie są zalety z rzucania palenia z nikotyną?
Leki z nikotyną, podobnie jak inne preparaty na rzucenie palenia np. cytyzyna ograniczają ryzyko wielu powikłań sercowo-naczyniowych i chorób układu oddechowego. Uwolnienie się od palenia obniża m.in. ryzyko zawału mięśnia sercowego lub nadciśnienia (nikotyna zwiększa wyrzut adrenaliny, która podnosi ciśnienie).
Opis nikotyny ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Szczegółowe informacje o stosowanym leku z nikotyną są zawarte w ulotce dołączonej do opakowania produktu leczniczego.