Co to jest bisakodyl i jak działa?
Bisakodyl to substancja przeczyszczająca należąca do tzw. kontaktowych leków przeczyszczających. Składnik ogranicza wtórne wchłanianie wody i elektrolitów z jelita, co przyczynia się do pobudzenia defekacji na drodze skrócenia pasażu jelitowego i zmiękczenia konsystencji stolca (kału). Lek pobudza proces wypróżnienia, działa bezpośrednio na sploty nerwowe błony śluzowej jelita grubego.
Kiedy stosuje się bisakodyl?
Leki z bisakodylem jak tabletki i czopki doodbytnicze stosuje się do krótkotrwałego leczenia zaparć. Preparaty zawierające bisakodyl są elementem leczenia objawowego i nie działają na przyczynę zatwardzenia. Można z nich korzystać w ramach przygotowania przed i po zabiegu operacyjnym dla ułatwienia defekacji, a także jako premedykacja do badań diagnostycznych i zabiegów chirurgicznych. Bisakodyl nadaje się również jako środek na nawykowe i przewlekłe zaparcia u obłożnie chorych.
Jak dawkować bisakodyl?
Zależnie od formy leku bisakodyl stosuje się doustnie jako tabletki dojelitowe lub doodbytniczo jako czopki. Lek stosuje się przez krótki okres czasu i nie powinien przekraczać kilku dni, zwykle 4-5 dni.
W przypadku osób dorosłych stosuje się 1-2 tabletki, co odpowiada 5-10 mg bisakodylu. Lek ze względu na mechanizm działania przyjmuje się wieczorem przed snem. Umożliwia to poranne wypróżnienie. W przypadku młodzieży powyżej 10 lat sposób dawkowania jest identyczny. Lek stosuje się raz na dobę.
Dla grupy wiekowej 4-10 lat dawka jednorazowa to 5 mg, czyli 1 tabletka stosowana wieczorem przed snem.
Każdorazowo lek należy przyjąć z dużą ilością wody, co wzmaga działanie leku.
WAŻNE - w przypadku osób w podeszłym wieku, a także dzieci należy pamiętać o właściwym nawodnieniu, ponieważ w tych grupach pacjentów ryzyko odwodnienia i zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej jest większe niż u zdrowych dorosłych. W przypadku starszych pacjentów niezbędna może okazać się również konieczność modyfikacji dawki leku ze względu na problemy z nerkami.
Przykładowe leki z bisakodylem
Leki bez recepty zawierające bisakodyl to:
- Dulcobis w tabletkach po 5 mg lub czopki 10 mg.
- Innym przedstawicielem leku z bisakodylem jest Bisacodyl VP dostępny w takich samych postaciach farmaceutycznych co Dulcobis - tabletki dojelitowe i czopki.
Działania niepożądane po bisakodylu
Stosowanie leku bisakodyl niezależnie od postaci nie jest wolne od skutków ubocznych (działań niepożądanych). Pacjenci stosujący ten lek doświadczyli takich objawów jak:
- reakcje nadwrażliwości
- odwodnienie
- zawroty głowy, omdlenie
- skurcze w obrębie jamy brzusznej, ból w jamie brzusznej, biegunka, dyskomfort, krew w kale, zapalenie okrężnicy.
Bisakodyl - często zadawane pytania
Leki z bisakodylem cechują się skutecznością, to bezpieczne w stosowaniu preparaty. Pacjenci mogą mieć wątpliwości co do stosowania bisakodylu lub mieć dodatkowe pytania. Poniżej prezentujemy niektóre z nich.
Jak długo mogę stosować bisakodyl?
Leki z bisakodylem stosuje się przez krótki czas tj. nie dłużej niż 5 dni, chyba, że lekarz zaleci inaczej.
Kto nie powinien stosować leków z bisakodylem?
Bisakodyl może być przeciwwskazany u niektórych pacjentów, który wykazują niedrożność jelit, ostry ból w jamie brzusznej (ryzyko współistnienia zapalenia wyrostka robaczkowego), ostrymi chorobami zapalnymi jelit, a także w stanach odwodnienia oraz w sytuacji, gdy u pacjenta występuje nadwrażliwość na tę substancję czynną.
Co jest lepsze tabletki czy czopki z bisakodylem?
Oba leki wykazują działanie przeczyszczające w formie tabletek i czopków wykazują podobny czas działania. Czopki mogą okazać się lepsze, jeśli pacjent przyjmuje leki zobojętniające lub IPP, co może prowadzić do przedwczesnego rozpuszczenia tabletki.
Co stosować zamiast bisakodylu na zaparcia?
W Aptece Galen dostępne są inne leki przeczyszczające jak np. tabletki z senesem, ale również czopki glicerynowe, a także syrop z laktulozą, kapsułki z dokuzynianem sodu i inne leki ziołowe z rzewieniem. Pozostałe leki na zaparcia znajdziesz pod wskazanym linkiem.
Czy bisakodyl jest odpowiedni do leczenia uporczywych lub przewlekłych zaparć?
To lek dedykowany przede wszystkim do leczenia objawowego łagodnych i sporadycznych zaparć.
Co może stać się, jeśli pacjent przyjmie zbyt dużą dawkę bisakodylu?
Mogą pojawić się nasilone działania niepożądane jak silny ból brzucha, biegunka, istotne ryzyko odwodnienia i utraty elektrolitów, co wiąże się z objawami typowymi dla zaburzenia równowagi elektrolitowej organizmu jak ryzyko omdlenia, utraty przytomności, hipokaliemii połączonej z zaburzeniami pracy serca.
Czy bisakodyl może wchodzić w interakcje z innymi lekami?
Bisakodyl może wchodzić w interakcje z innymi lekami przeczyszczającymi zwiększając ryzyko odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Ze względu na swój mechanizm działania może wpływać na działanie innych leków jak glikozydy nasercowe, leki moczopędne i glikokortykosteroidy. Ze względu na postać leku tj. tabletki dojelitowe z bisakodylem nie powinny być one łączone z lekami zobojętniającymi lub inhibitorami pompy protonowej, ponieważ przyczyniają się do przedwczesnego rozpuszczania otoczki tabletki dojelitowej.
UWAGA - leki przeczyszczające z bisakodylem i nie tylko należy stosować zawsze zgodnie z ulotką uwzględniając wiek pacjenta, a także wskazaną maksymalną długość stosowania leku. Leczenie zaparć za pomocą leków to podstawowy sposób na łagodzenie objawów i nie jest leczeniem przyczynowym. Kluczowe dla perystaltyki jelit jest dieta z błonnikiem i aktywność fizyczna nasilająca ruch robaczkowy jelit i przewodu pokarmowego. Przed zastosowaniem leku zapoznaj się z treścią ulotki, gdzie szczegółowo opisano wskazania do stosowania, skutki uboczne, dawkowanie i interakcje.