Na co jest acyklowir? Wskazania
Acyklowir jest stosowany głównie w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirusa Herpes simplex, zarówno typu pierwszego (HSV–1) jak i drugiego (HSV–2). Na co może być używany ten lek?
- Acyklowir na opryszczkę – Acyklowir jest skuteczny w leczeniu infekcji wirusem opryszczki pospolitej, takich jak opryszczka wargowa i opryszczka narządów płciowych. Preparat z lekiem powinno się zażyć jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów, ponieważ wtedy jest najskuteczniejszy.
- Acyklowir w profilaktyce opryszczki – W niektórych przypadkach, szczególnie u pacjentów z nawracającymi infekcjami opryszczki, acyklowir może być stosowany w celu zapobiegania kolejnym nawrotom.
- Acyklowir na ospę i półpasiec – Lek może być stosowany w zwalczaniu wirusa ospy wietrznej i półpaśca, jednak dopiero po konsultacji z lekarzem.
Jak działa acyklowir – mechanizm działania
W najprostszych słowach acyklowir działa przez hamowanie replikacji wirusa opryszczki, co prowadzi do zatrzymania infekcji.
Dokładniej rzecz ujmując – acyklowir to analog jednego z nukleotydów (guanozyny). Nukleotydy to cegiełki budujące materiał genetyczny, zarówno dwuniciowe DNA jak i jednoniciowe RNA. Po zażyciu acyklowiru trafia on do komórek zakażonych wirusem, a następnie jest aktywowany przez enzym kinazę tymidyny. Następnie acyklowir przyłącza się do enzymu polimerazy DNA i go hamuje. To zapobiega dalszej syntezie łańcucha materiału genetycznego. A w końcu wirusy to nic innego jak właśnie materiał genetyczny w postaci DNA lub RNA.
Dawkowanie acyklowiru
-
Acyklowir maść bez recepty:
- Krem jest najczęściej stosowany do leczenia opryszczki wargowej i zapobiega jej rozsianiu.
- Zazwyczaj nakłada się go na zakażone obszary skóry co 4 godziny (pięć razy dziennie) przez okres kilku dni, zaczynając możliwie wcześnie po pojawieniu się pierwszych objawów.
-
Tabletki bez recepty acyklowir:
- Tabletki 200 mg – 1 tabletka co 4 godziny z przerwą w nocy. Stosować 5 razy dziennie.
- Tabletki 400 mg – 1 tabletka rano i 1 tabletka wieczorem. Stosować co 12 godzin.
- W leczeniu półpaśca i ospy dawkowanie ustala lekarz, który może zalecić acyklowir na receptę.
Kiedy nie stosować acyklowiru – przeciwwskazania i ostrzeżenia
Przeciwwskazaniem do stosowania acyklowiru jest uczulenie na tę substancję.
Lek ostrożnie powinny stosować osoby:
- z niewydolnością nerek i osłabione,
- z bardzo osłabionym układem immunologicznym (np. w przebiegu AIDS, czy po przeszczepie).
Jeżeli chorujesz na opryszczkę częściej niż 6 razy do roku, to skonsultuj się z lekarzem, bowiem może to świadczyć o niedoborze odporności.
Interakcje acyklowiru z innymi substancjami leczniczymi
Acyklowir to lek, który nie wchodzi w interakcje z innymi lekami. Ze względu na taką samą drogę wydalania ostrożność należy zachować przy stosowaniu probenecydu lub cymetydyny,
Działania niepożądane acyklowiru
Acyklowir, po latach stosowania u pacjentów, dał się poznać jako lek o wysokim profilu bezpieczeństwa. Jednak czasem i on może powodować działania niepożądane. Do najczęstszych skutków ubocznych po zastosowaniu tabletek acyklowir:
-
Nudności i wymioty: Niektórzy pacjenci zgłaszają objawy żołądkowo–jelitowe, takie jak nudności czy wymioty.
-
Ból głowy: Może wystąpić ból głowy jako efekt uboczny stosowania acyklowiru.
-
Zmiany w obrazie krwi: Rzadziej, lek może wpływać na skład krwi, co objawia się zmniejszeniem liczby komórek krwi, takich jak leukocyty czy trombocyty.
-
Objawy skórne: Może wystąpić wysypka, świąd, czy obrzęk skóry jako reakcja alergiczna.
Bardzo rzadko u niektórych osób pojawiają się zaburzenia w obrazie krwi, pobudzenie lub senność czy żółtaczka. Pełen wykaz działań niepożądanych, które mogą pojawić się po zażyciu acyklowiru, znajduje się w ulotce konkretnego preparatu.
Acyklowir w ciąży i podczas karmienia
-
Ciąża: Acyklowir można stosować w ciąży w postaci preparatów miejscowych, czyli takich w kremie czy w żelu. Natomiast tabletki mogą być stosowane po konsultacji z lekarzem.
-
Karmienie piersią: Acyklowir w niewielkich ilościach przenika do mleka matki, odradza się więc stosować tabletki w czasie karmienia. Mama karmiąca powinna skierować swoją uwagę na leki miejscowe, czyli acyklowir w postaci maści lub kremu.
Leki z acyklowirem w aptece
W aptece internetowej Galen dostępny jest acyklowir bez recepty. Występuje w kilku postaciach jako:
- acyklowir tabletki w dawce 200 mg i 400 mg,
- acyklowir krem,
- acyklowir żel,
- acyklowir w sztyfcie.
Ponadto na receptę można spotkać acyklowir syrop, który można podawać nawet niemowlętom. Jednak dawkę takiego leku wybiera lekarz.
Wśród najpopularniejszych marek z acyklowirem wymienia się przede wszystkim Hascovir i Heviran.
Acyklowir dla dzieci
Lek acyklowir może być stosowany nawet u noworodków, wtedy preferowaną formą podania jest syrop na receptę. Co ważne – bez recepty nie ma zarejestrowanych preparatów dla dzieci z acyklowirem. Produkty można używać dopiero po konsultacji z lekarzem. Jeżeli twój maluch ma opryszczkę lub choruje na ospę wietrzną, to skonsultuj się z pediatrą, aby dobrał odpowiednią postać leku oraz schemat dawkowania.
Pytania i odpowiedzi dotyczące leku acyklowir
Acyklowir a alkohol – czy można łączyć?
Alkohol nie wchodzi w bezpośrednią interakcję z acyklowirem, więc lek będzie działał tak samo skutecznie. Mimo tego nie pij alkoholu podczas przyjmowania acyklowiru. Dlaczego? Takie połączenie może:
- nasilać ryzyko działań niepożądanych takich jak nudności, bóle i zawroty głowy. Wtedy nie będziesz mógł rozróżnić, która z tych dwóch substancji wywołuje takie działania.
- obciążać wątrobę i nerki.
Czy acyklowir jest na receptę?
Acyklowir dostępny jest zarówno na receptę, jak i bez recepty. Na receptę dostępne są tabletki w dawce 200, 400 i 800 mg oraz acyklowir w syropie. Ponadto w szpitalu czasem podawany jest acyklowir we wlewie. Bez recepty można spotkać się również z kremami do miejscowego smarowania oraz ze sztyftem.
Czy acyklowir to antybiotyk?
Nie, acyklowir nie jest antybiotykiem. Jest to lek przeciwwirusowy, a nie antybakteryjny. Antybiotyki są używane do zwalczania bakterii, podczas gdy acyklowir skupia się na zwalczaniu wirusów, zwłaszcza wirusa opryszczki, ale też wirusa VZV. Dlatego też stosowanie acyklowiru jest zalecane głównie w leczeniu zakażeń wirusowych, takich jak opryszczka, ospa, półpasiec.
Acyklowir dożylnie – kiedy jest tak podawany?
Acyklowir dożylnie jest zazwyczaj stosowany w sytuacjach, gdzie infekcja wywołana wirusowa jest szczególnie zaawansowana, a także u pacjentów z obniżoną odpornością lub gdy inne formy podawania leku nie są wystarczająco skuteczne. Przykłady sytuacji, w których stosuje się acyklowir dożylnie, to:
- Zakażenia opryszczkowe skóry i błon śluzowych oraz ich nawroty u chorych
z niedoborami odporności.
- Zakażenia wirusem Varicella zoster u chorych z niedoborami odpornośći.
- Opryszczkowe zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych u chorych powyżej 6. miesiąca życia.
- Leczenie początkowej fazy opryszczkowego zakażenia narządów płciowych (Herpes genitalis) o ciężkim przebiegu klinicznym.
Jak długo można brać acyklowir?
Bez konsultacji z lekarzem acyklowir w tabletkach można zażywać profilaktycznie maksymalnie przez miesiąc. Acyklowir jako maść bez recepty stosuje się minimum 5 dni, a maksimum 10.
Zgłoś się do lekarza jeżeli objawy nie mijają, pomimo że:
- zażywasz tabletki z acyklowirem na istniejącą już opryszczkę przez 5 dni,
- stosujesz maść już 10 dni.
Lekarz na wizycie może zaordynować dłuższe stosowanie acyklowiru, jednak zależy to od konkretnego przypadku pacjenta.
Czy acyklowir to jest to samo co Heviran?
- Acyklowir - to lek przeciwwirusowy, a dokładniej substancja czynna. Dużo różnych preparatów posiada acyklowir w składzie.
- Heviran - to marka leków na opryszczkę, które mają acyklowir w składzie.
Pojęcia te nie znaczą więc dokładnie tego samego.
Czy acyklowir jest skuteczny?
Acyklowir jest uznawany za skuteczny w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirusa opryszczki, istnieje jednak jeden warunek – skuteczność jest tym większa, im szybciej rozpocznie się leczenie. Jeżeli więc zaczniesz stosować acyklowir bez recepty już w momencie kiedy koło ust czujesz szczypanie, kłucie, dyskomfort, to lek będzie najskuteczniejszy.
Udowodniono też skuteczność acyklowiru w zapobieganiu nawracającej opryszczce. Szczególnie poleca się zażywać acyklowir w tabletkach w sezonie grypowym i przeziębieniowym. Opryszczka pojawia się bowiem na ustach wtedy, gdy nasza odporność jest najsłabsza. Przy terapii opryszczki dobrze więc zadbać również o nasz układ immunologiczny. W tym celu można zastosować tabletki na odporność, które w składzie mają np. cynk, witaminę D czy kwasy omega-3.
Czy acyklowir jest bezpieczny?
Acyklowir jest substancją, którą uznaje się za bezpieczną. Odpowiada za to jego mechanizm działania – lek omija nasze komórki, ponieważ ma bardzo wysokie powinowactwo do struktur i enzymów wirusa. Gromadzi się więc w zakażonych, a nie w zdrowych komórkach. Co prawda acyklowir może powodować działania niepożądane, ale jest to cecha niemal wszystkich leków.
Co zamiast acyklowiru?
Jeżeli chorujesz na nawracające zimno na ustach, a acyklowir nie jest skuteczny, to spróbuj innych leków na opryszczkę. Dostępny jest inna substancja przeciwwirusowa - pranopeks inozyny, inaczej zwany izoprynozyną.