Co to jest siemię lniane i jakie ma właściwości zdrowotne
Siemię lniane to potoczna nazwa na nasiona lnu zwyczajnego (łac. Linum usitatissimum). W swojej łupince nasiona zawierają błonnik, substancje śluzowe, ale też olej i sterole. Bogate są też w dużą ilość białka i fitoestrogeny, czyli roślinne związki podobne do estrogenów.
Właściwości zdrowotne siemienia lnianego to powlekanie i osłanianie przewodu pokarmowego - od przełyku, przez żołądek, aż po jelita. Oprócz tego śluz pochłania też szkodliwe związki i przyczynia się do ich wydalania z organizmu. Siemię lniane wykazuje również działanie przeczyszczające. Dzieje się tak dlatego, że posiada ono zdolność pęcznienia i rozmiękczania stolca, a także pobudzania ruchów perystaltycznych jelit.
Siemię lniane stosowane zewnętrznie w maściach, kremach, płynach zmiękcza naskórek i łagodnie zmniejsza stan zapalny. Stąd często znajdziesz w aptece krem na podrażnioną skórę właśnie z lnem w składzie.
Na co pomaga siemię lniane do picia i smarowania
Siemię lniane znalazło zastosowanie w leczeniu:
- zaparć - dzięki właściwościom rozmiękczającym kał, pobudzającym jelita, zwiększającym poślizg stolca,
- otyłości - ponieważ zmniejsza uczucie głodu przez pęcznienie w jelitach,
- nadciśnienia - gdyż łagodnie obniża ciśnienie krwi,
- cukrzycy - ponieważ łagodnie zmniejsza stężenie glukozy we krwi oraz insulinooporność,
- wrzodów żołądka i jelit - ze względu na działanie powlekające i regenerujące len wchodzi w skład leków na wrzody,
- podwyższonego cholesterolu - ponieważ siemię lniane może zmniejszać poziom szkodliwego cholesterolu LDL,
Pamiętaj! W czasie stosowania tabletek i innych doustnych preparatów z lnem pij dużo wody, aby zapobiegać zablokowaniu jelit przez pęczniejące siemię lniane.
Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania siemienia lnianego
Siemię lniane jest przeciwwskazanie dla osób zmagających się z niedrożnością jelit. Działania niepożądane po nasionach lnu są nieliczne i rzadkie. Mowa tutaj przede wszystkim o nadmiernym uczuciu sytości i ewentualnej niedrożności jelit, jeżeli nie jest dostarczane wystarczająco dużo płynów w trakcie stosowania siemienia lnianego. Ważne jest, aby nie stosować nasion lnu jednocześnie z lekami, ponieważ zmienia wchłanianie substancji leczniczych. Nie używać jednocześnie ze środkami przeczyszczającymi, na krzepnięcie krwi, cukrzycę, nadciśnienie.
Siemię lniane i len w aptece
Len w aptece jest wszędobylski. Znajdziesz go w formie:
- całych nasion lnu,
- mielonego siemienia lnianego,
- oleju lnianego,
- maści i kremów z olejem lnianym,
- lnu w tabletkach.
Siemię lniane do picia jak zrobić?
Siemię należy zalać ostudzoną wodą w temperaturze pokojowej i zostawić co najmniej na 10 min. Dzięki temu łupinki nasion lnu puszczą związki śluzowe. To właśnie one grają kluczową rolę we właściwościach zdrowotnych lnu, ponieważ powlekają przewód pokarmowy od wewnątrz, co łagodzi bolesne wrzody. Wykazują też działanie przeczyszczające.
Czy siemię lniane szkodzi, czy pomaga na wątrobę?
Wczesne badania pokazują, że siemię lniane może działać na wątrobę dobroczynnie. Prawdopodobnie zmniejsza zawartość cholesterolu i trójglicerydów w wątrobie oraz poprawia profil lipidów we krwi. Możliwe, że stosowanie siemienia lnianego przyczynia się do regeneracji wątroby.
Czy siemię lniane można jeść surowe?
Można. Dojrzałe siemię lniane, czyli nasiona lnu, poleca się stosować do pieczywa, sałatek, makaronów, płatków śniadaniowych. Sprawdzi się także jako dodatek do jogurtów, napojów, smoothie. Najlepiej jednak najpierw zmielić taki len, w innym przypadku nasz układ pokarmowy raczej nie przedostanie się przez grubą łupinkę nasiona, a one opuszczą nas niestrawione wraz ze stolcem. W zalecanych dziennych dawkach (1-2 łyżki/dobę) toksyczność dojrzałych nasion lnu jest znikoma.
Czy siemię lniane można gotować?
Siemię lniane można gotować, jednak więcej korzyści zdrowotnych jest z przyjmowania go na zimno, bez wcześniejszego gotowania. Temperatura niszczy bowiem dobroczynne związki śluzowe w łupince nasiennej lnu. Zwolennicy gotowania siemienia lnianego podnoszą argument, że siemię lniane może być toksyczne. Taki lęk pojawia się, ponieważ nasiona zawierają glikozydy cyjanogenne i cyjanowodór. Należy jednak zaznaczyć, że trzeba by było zjeść naprawdę duże jego ilości. Do tej pory nie zanotowano żadnych doniesień o zatruciu cyjakiem po jednorazowym lub długotrwałym spożywaniu nasion lnu. Jeżeli jesz siemię lniane w zalecanych ilościach (około 1-2 łyżki dziennie) to ryzyko, że dopadną cię objawy niepożądane jest znikome.
Ile siemienia lnianego jeść codziennie?
Zaleca się spożywać maksymalnie 1-2 łyżki mielonego siemienia lnianego u dorosłej osoby na dzień.
Siemię lniane - mielone czy całe nasiona?
Wybierz:
- siemię lniane w całych nasionach - jeżeli potrzebujesz wyłącznie działania przeczyszczającego lub łagodzącego wrzody i nie chcesz zwiększać kaloryczności diety (przygotuj macerat, wypij wodę znad nasion, nasiona wyrzuć),
- siemię lniane mielone - jeżeli chcesz skorzystać z właściwości odżywczych lub zastosować siemię lniane na: cholesterol, otyłość, nadciśnienie. Takie siemię lniane również pomoże na zaparcia czy wrzody.
Bibliografia
- Parikh, M., Hirst, B. C., O’Hara, K. A., Maddaford, T. G., Austria, J. A., Stamenkovic, A., ... & Pierce, G. N. (2024). Beneficial Effects of Dietary Flaxseed on Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Nutrients, 16(4), 466.
- https://nutritionfacts.org/blog/is-the-cyanide-in-flaxseed-harmful/