Krew w kale widoczna gołym okiem lub utajona jest patologią, która wymaga diagnostyki w kierunku raka jelita grubego, ale również może się do niej przyczynić szereg nienowotworowych chorób. Z tego artykułu dowiesz się jakie są przyczyny, objawy i badania jakie należy zrobić do ustalenia potencjalnego źródła krwawienia.
ZUM - Zakażenie układu moczowego - przyczyny, objawy. Leczenie zapalenia dróg moczowych
Zakażenia układu moczowego niosą za sobą szereg nieprzyjemnych dolegliwości, które są wyjątkowo dokuczliwe. Na układ moczowy składają się takie narządy jak nerki, pęcherz moczowy, cewka moczowa, a u Panów również prostata. Kobiety ze względów anatomicznych częściej niż mężczyźni cierpią na zapalenia pęcherza moczowego, zakażenie w obrębie cewki moczowej. Warto wiedzieć, że zdrowy mocz jest wolny od bakterii - nie ma ich również w drogach moczowych, pęcherzu, nerkach czy cewce moczowej. Nie bez znaczenia dla ZUM są również patologie anatomiczne np. w obrębie dróg moczowych.
- Zakażenie układu moczowego (ZUM) - co to jest, przyczyny
- Czynniki sprzyjające ZUM
- Objawy zapalenia dróg moczowych i zakażenia układu moczowego
- Objawy przy zapaleniu dolnych i górnych partii układu moczowego
- Badania i diagnostyka zakażenia układu moczowego
- Leczenie zakażeń układu moczowego
Zakażenie układu moczowego (ZUM) - co to jest, przyczyny
Zakażenie układu moczowego, określane skrótowo jako ZUM to zmiany wywołane przez czynniki patogenne jak bakterie, wirusy, grzyby, rzęsistki, chlamydie, myklopazmy, pasożyty w obrębie wspomnianego układu. Zależnie od przyczyn i innych czynników infekcja ta może mieć charakter ostry, przewlekły czy nawracający. Wśród zakażeń układu moczowego wymienia się zakażenie dróg moczowych, zapalenie pęcherza moczowego (cystitis) i cewki moczowej, a także choroby nerek o podłożu infekcyjnych jak np. odmiedniczkowe zapalenie nerek (cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek).
W przypadku zakażeń dolnego odcinka dróg moczowych patogenami odpowiedzialnymi za tę infekcję są: Escherichia coli (70-90%), Staphylococcus saprophyticus (lub S. epidermidis) (5-20%) lub Klebsiella, Enterococcus faecalis, Proteus mirabilis. Bakterie te przedostają się przez cewkę moczową do pęcherza moczowego i stąd do wyższych struktur tego układu.
Czynniki sprzyjające ZUM
Jednym z czynników sprzyjających ZUM jest budowa anatomiczna (kobiety ze względu na długość cewki moczowej krótszej niż Panowie i ulokowanie ujścia moczu są bardziej predysponowane), ale również inne choroby nieinfekcyjne układu moczowego jak kamica nerkowa, przerost prostaty u mężczyzn (stwarza ryzyko zalegania moczu w pęcherzu), częste kontakty seksualne z różnymi partnerami (zapalenie pęcherza typu miesiąca miodowego). Oprócz tego w obrębie układu moczowego mogą występować anomalie anatomiczne wrodzone lub nabyte np. zmiany obturacyjne w obrębie np. moczowodów (np. zwężenia pozapalne), guzy prostaty (gruczołu krokowego), stulejka. Dodatkowo może wystąpić problem z zaleganiem moczu w pęcherzu, który może mieć podłoże neurogenne w porażeniu poprzecznym rdzenia. Inne czynniki to cukrzyca, stosowanie immunosupresantów, cewnikowanie, zbyt mała podaż płynów, przetrzymywanie moczu w pęcherzu.
Objawy zapalenia dróg moczowych i zakażenia układu moczowego
Podczas zakażenia układu moczowego - niezależnie od jego fragmentu zauważalna jest dyzuria, czyli utrudnione oddawanie moczu. Bardzo często również alguria - bolesne oddawanie moczu. Częste parcie na mocz - pollakisuria, a także nykturia - nocne oddawanie mocz, bóle podbrzusza. Innym objawem częstego ZUM może być nietrzymanie moczu.
Objawy przy zapaleniu dolnych i górnych partii układu moczowego
Zakażeniom dolnego odcinka dróg moczowych towarzyszy najczęściej ból przy oddawaniu moczu, występuje częstomocz, zmętnienie moczu, pieczenie, szczypanie przy siusianiu. Niekiedy bolesne parcie na mocz, ostry ból (część kobiet mających za sobą zapalenia pęcherza określi go jako "przeszywający").
Zakażenie górnego odcinka układu moczowego przebiega z nieco innymi objawami, wśród nich wymienia się objawy ogólnoustrojowe jak gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, ból w okolicy lędźwiowej. U osób starszych może dodatkowo występować splątanie. Bolesność opukowa po stronie chorej. Wśród powikłań odmiedniczkowego zapalenia nerek wymienia się roponercze, urosepsa, która może prowadzić do wstrząsu septycznego.
Zakażeniom układu moczowego może towarzyszyć również tzw. krwinkomocz - tutaj przeczytasz o nim więcej.
Badania i diagnostyka zakażenia układu moczowego
Podstawą rozpoznania jest zebrany wywiad. Oprócz tego przeprowadza się testy paskowe moczu określające obecność charakterystycznych dla bakterii metabolitów jak azotyny czy esteraza leukocytowa. Poza tym posiew moczu - lepsza identyfikacja patogenu, określenie jego wrażliwości na antybiotyki (szczególnie przy opornej w leczeniu infekcji).
Leczenie w przypadku niepowikłanych zakażeń ZUM np. zapalenia pęcherza może być określone na podstawie samego wywiadu.
Elementami diagnostyki ZUM są również:
- badanie prostaty u mężczyzn,
- b. ogólne moczu (leukocyturia - zwiększona ilość leukocytów w moczu, zwiększona ilość białka w moczu; znaczniki stanu zapalnego),
- b. mikrobiologiczne (stwierdza się bakteriurie - obecność bakterii w moczu, a także ropomocz),
- b. krwi (oznacza się CRP, OB; zmiany w ilości mocznika i kreatyniny),
- b. USG (sprawdza się ewentualny zastój moczu, obecność ropnia / złogów, ocenia się wielkość prostaty, obecności torbieli w nerkach).
Leczenie zakażeń układu moczowego
Zależnie czy mamy do czynienia z zakażeniem powikłanym czy też niepowikłanym schemat leczenia bywa odmienny. W leczeniu infekcji stosuje się chemioterapeutyki z grupy chinolonów jak lewofloksacyna, a także pochodne nitrofuranu jak furagina (furazydyna - najczęściej stosowana na niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego). Terapia przeciwbakteryjna trwa najczęściej od 7 do 10 dni. Zakażeniom często towarzyszą bóle, dlatego stosuje się w tym celu typowe leki rozkurczające (spazmolityczne) działające na mięśniówkę gładką układu moczowego. Wśród tych leków bez recepty dostępne są tabletki z hioscyną (np. Buscopan) lub drotaweryną (No-Spa, Deespa). W leczeniu ZUM należy pamiętać o piciu dużej ilości płynów, które przekładają się na produkowany mocz i wypłukiwanie nie tylko bakterii, ale również ich toksyn. Spora część osób w leczeniu zakażeń dróg moczowych sięga po leki i zioła moczopędne jak pokrzywa fix lub w tabletkach, które wspierają produkcję moczu i pracę nerek.
Bibliografia
- Hahn, J., Skoczyńska, A., & Starczewska, A. (2015). Checklist choroby wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Latkowski, B., Lukas, W., & Godycki-Ćwirko, M. (2017). Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Gehrmann, B., Palczewska, W., & Noculak-Palczewska, A. (2006). Profile działania leków roślinnych. Wrocław: MedPharm Polska.
- Framm, J., Chlebda, E., Maks, K., & Palczewska, W. (2007). Profile działania leków. Wrocław: MedPharm Polska.