Krew w kale widoczna gołym okiem lub utajona jest patologią, która wymaga diagnostyki w kierunku raka jelita grubego, ale również może się do niej przyczynić szereg nienowotworowych chorób. Z tego artykułu dowiesz się jakie są przyczyny, objawy i badania jakie należy zrobić do ustalenia potencjalnego źródła krwawienia.
Wirus opryszczki zwykłej (Herpes Simplex Virus — HSV) u dzieci, dorosłych i kobiet ciężarnych
Wirus opryszczki to jedna z częstszym infekcji wirusowych, która dotyczy osób w każdym wieku. Częściej dotyczy osób dorosłych. Może stanowić istotne zagrożenie dla utrzymania ciąży. Warto znać powody, przez które opryszczka pospolita nawraca lub potencjalne ryzyko, gdzie można ją złapać. Wirus opryszczki może być przyczyną mało estetycznej opryszczki na wargach, ale może przyczynić się do zmian skórnych (np. w okolicy paznokcia), zapalenie opon mózgowych czy opryszczki narządów płciowych. Kobiety w ciąży powinny szczególnie zwrócić uwagę na potencjalne zagrożenie dla dziecka i ryzyko zakażenia okołoporodowego wirusem opryszczki.
- Wirus Herpes simplex - typy wirusa opryszczki
- Wirus opryszczki pospolitej Herpes simplex - objawy opryszczki
- Wirus opryszczki na ustach, w jamie ustnej i gardle
- Herpes virus i opryszczka narządów płciowych (herpes genitalis)
- Jak wygląda opryszczkowe zapalenie narządów płciowych?
- Inne zakażenia wywoływane przez wirusa opryszczki pospolitej
- Wirus opryszczki pospolitej — opryszczka w ciąży
- Wirus opryszczki i opryszczka u noworodka
Wirus Herpes simplex - typy wirusa opryszczki
Wirus opryszczki pospolitej, czyli HSV (ang. Herpes Simplex Virus) lub HHV (ang. Human Herpesvirus). Obecnie znane są 2 typy wirusa opryszczki: HSV-1 i HSV-2.
Jak wirus opryszczki dostaje się do organizmu? Patogen wnika przez uszkodzoną błonę śluzową i/lub skórę. Kolejno przenika do zwojów nerwu trójdzielnego (HSV-1), z kolei HSV-2 do zwojów nerwów rdzeniowych S2-S5. Pozostaje tam w postaci utajonej by w sprzyjających warunkach reaktywować się pod wpływem czynników jak osłabiona odporność, przeziębienie, stres. Jest to tzw. opryszczka nawrotowa. Rzadkim zjawiskiem jest opryszczka samoistna bez wpływu wymienionych wcześniej czynników środowiskowych i zewnętrznych.
Jak przenosi się wirus opryszczki (Herpes simplex virus)? Poprzez kontakt wydzielin osoby chorej z osobą zdrową lub bezobjawowym nosicielem. W niektórych przypadkach może dojść do okołoporodowego zakażenia - wirus zostanie przeniesiony na płód lub noworodka. Kogo dotyczy wirus opryszczki? Jedynym rezerwuarem dla tego wirusa jest człowiek - dzieci, młodzież, dorośli.
Kiedy prawdopodobnie dochodzi do zakażenia wirusem opryszczki? Dla HSV-1 datuje się okres dzieciństwa, z kolei HSV-2 podczas kontaktów seksualnych. Warto podkreślić fakt, iż zakażenie HSV-1 nie chroni przed zakażeniem HSV-2.
Jaki jest okres wylęgania i zakaźność? Jest ona zależna od postaci zakażenia. Okres wylęgania wynosi od 1 do 26 dni (zwykle 6-8).
Warto pamiętać, że oba typy wirusów mogą powodować zmiany zarówno na ustach (wargach) jak i na narządach płciowych. Wirus opryszczki może objąć również oczy, skórę, wał paznokciowy czy opony mózgowo-rdzeniowe.
Zobacz leki stosowane w opryszczce wargowej.
Wirus opryszczki pospolitej Herpes simplex - objawy opryszczki
Niezależnie czy jest to postać wtórna czy pierwotna opryszczki wspólną cechą obu zakażeń jest obecność tzw. osutki pęcherzykowej (zmiana w obrębie błony śluzowej i skóry). Przed ich powstaniem występują takie symptomy jak świąd, ból, pieczenie, mrowienie. Jest to tzw. faza prodromalna. Kolejno powstają liczne wykwity, które mają tendencję do pękania i rozlewania się. W płynie wydostającym się z osutki znajduje się HSV (herpes simplex virus) — dlatego zmian tych nie należy rozdrapywać i pamiętać o higienicznym oczyszczaniu w celu zminimalizowania rozsiewania wirusa.
W pierwotnym zakażeniu wirusem opryszczki obserwuje się większe tempo powstawania osutki i wykwitów w porównaniu od postaci wtórnej. W postaci pierwotnej zakażeniem wirusem opryszczki zmiany skórne mają tendencję do zlewania się.
Wirus opryszczki na ustach, w jamie ustnej i gardle
Zakażenie wirusem opryszczki w zakażeniach tego typu przyjmuje wygląd pęcherzyków skupionych blisko siebie. Gdzie znajdują się pęcherzyki wypełnione płynem i wirusem opryszczki? Bardzo często na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg. Zanim wystąpią pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym z wirusem odczuwalne mogą być takie symptomy jak ból, pieczenie czy kłucie. Z czasem pęcherzyki narastają, ich zawartość może przybrać postać ropnego płynu. Na samym końcu pokrywają się strupami. Zmiany te mogą wystąpić również na błonie śluzowej nosa i w okolicy otworów nosowych. Czynnikiem wyzwalającym może być gorsza odporność, nadmierny stres, opalanie. Opryszczka pospolita na ustach może również wystąpić w okresie rekonwalescencji np. po przeziębieniu. Opryszczka na ustach to najczęściej wtórna postać opryszczki. Część zakażeń jamy ustnej i gardła mają charakter pierwotnego zakażenia. U dzieci może wystąpić opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. Co stosuje się w leczeniu opryszczki szczególnie nawracającej? Leki z pranobeksem inozyny, które dostępne są w tabletkach i syropie. Preparaty z pranobeksem na opryszczkę stosuje się w zależności od wieku, ale przede wszystkim względem masy ciała pacjenta. Oprócz tego to kapsułki z L-lizyną (rodzaj aminokwasu) oraz produkty z acyklowirem dostępne w kategorii tabletki i maść na zimno (opryszczkę). Więcej informacji na ich temat znajdziesz w artykule pt. leki na opryszczkę - ranking.
W przypadku niektórych postaci opryszczki należy wykluczyć inne choroby błon śluzowych jak chociażby afty, kandydozy, zakażenia wirusem Coxasackie.
Herpes virus i opryszczka narządów płciowych (herpes genitalis)
Zmiany infekcyjne wirusa opryszczki mogą rozwinąć się również na narządach płciowych. Są one wywołane wirusem HSV-2. Jego przeniesienie jest możliwe w kontaktach seksualnych - to jedna z chorób przenoszona drogą płciową.
Jak wygląda opryszczkowe zapalenie narządów płciowych?
Zależnie od płci zmiany te występują w różnych obszarach ze względu na różnice anatomiczne:
- U kobiet zmiany opryszczkowe obecne są w pochwie, kroczu oraz na wargach sromowych.
- U mężczyzn zmiany opryszczkowe tyczą się napletka, żołędzi; mogą wystąpić również zmiany w cewce moczowej powodując utrudnienie w oddawaniu moczu.
Jak wygląda opryszczka narządów płciowych? Przybiera ona dość podobny charakter jak dla opryszczki na ustach. Ma postać pęcherzyków, niekiedy bolesnych, które zlokalizowane są w okolicy narządów płciowych i krocza. Zmiany te mogą wystąpić również w okolicy pośladków i odbytu. W przypadku diagnozowania opryszczki tego typu należy wykluczyć kiłę czy wrzód weneryczny.
Inne zakażenia wywoływane przez wirusa opryszczki pospolitej
Owrzodzenia błony śluzowej są częstym objawem aktywnej infekcji, ale HSV może również powodować zmiany skórne na ciele, szczególnie wokół paznokci palców rąk i nóg. Stan ten określany jako zanokcica opryszczkowa. Wirus opryszczki może powodować również powstawanie pęcherzyków na małżowinie usznej, które wyglądają jak małe pęcherzyki lub grudki.
Wirus opryszczki może również przyczynić się do zmian w obrębie rogówki. Konsekwencją tego działania może być powierzchowne zapalenie rogówki, któremu towarzyszą dolegliwości bólowe, ryzyko owrzodzeń, zmętnienie rogówki, a nawet ślepoty.
Wirus opryszczki pospolitej — opryszczka w ciąży
Zakażenie wirusem opryszczki w tym okresie może przyczynić się do wzrostu ryzyka przedwczesnego porodu. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę ryzyko przeniesienia wirusa w czasie porodu. Nieodpowiednio leczona opryszczka w ciąży może prowadzić do przeniesienie wirusa na dziecko. Warto nadmienić, że opryszczka narządów płciowych u kobiet w okresie porodu stanowi wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia. Szczególnie niebezpieczna jest opryszczka w obrębie dróg rodnych, które zwiększa ryzyko poronienia, opóźnionego rozwoju płodu. Noworodki są zatem częściej narażone na wirusa opryszczki HSV-2, szczególnie podczas porodu drogą naturalną u matek cierpiących na opryszczkowe zapalenie okolic płciowych.
W przypadku niektórych kobiet, u których występuje nawrotowa opryszczka narządów płciowych ginekolog może rozważyć stosowanie acyklowiru po 36. tygodniu ciąży. Efektem tego jest spadek ryzyka nawrotu tego zakażenia, a tym samym zmniejsza ryzyko cesarskiego cięcia, a także przeniesienia HSV-2 na noworodka.
Wirus opryszczki i opryszczka u noworodka
To groźne zakażenie - u ok. ⅓ dzieci zakażenie wirusem opryszczki dotyka również ośrodkowego układu nerwowego. Wirus opryszczki w OUN (ośrodkowym układzie nerwowym) jest szczególnie groźny, także u osób dorosłych.
Wśród objawów zakażenia u niemowląt zauważalne są ból oczu, ich zaczerwienienie i nieprawidłowe łzawienie. W okolicy ust, języka i podniebienia mogą pojawić się owrzodzenia. Zmiany opryszczkowe mogą objąć całą twarz. Objawy, które wskazują na obecność wirusa opryszczki w mózgu u dzieci to m.in. słaby apetyt, dreszcze, ospałość, napady padaczkowe. Powodem do obaw dla rodziców jest również wybrzuszenie ciemiączka na przodzie główki dziecka.
Zakażenia opryszczkowe u dzieci mogą przerodzić się w wielonarządową dolegliwość. Nieleczona opryszczka u noworodków i niemowląt może prowadzić do powstania trwałych powikłań neurologicznych. Występuje również duża śmiertelność (ok. 80%).
Zobacz podobny artykuł: opryszczka jak się pozbyć
Bibliografia
- Wąsik T J, Zielińska A, Bratosiewicz-Wąsik J, Sikorska B, Liberski P P, (2007) Wirus herpes, Aktualności neurologiczne, 7(2):96-107
- https://www.webmd.com/genital-herpes/pain-management-herpes#1
- https://en.wikipedia.org/wiki/Herpes_simplex_virus