Co to są włókniaki
Włókniaki to niewielkie guzki skóry. Zaliczamy je do łagodnych nowotworów, które nie zagrażają naszemu zdrowiu. Swoją nazwę zawdzięczają budulcowi – tkance włóknistej. Najczęściej pojawiają się na szyi i pod pachami, nie powodują bólu i nie wymagają leczenia. Ponieważ jednak często taka zmiana odstaje od skóry, to jej efektem może być podrażniony włókniak, który boli, nadrywa się i zmniejsza nasz codzienny komfort życia.
Upewnijmy się jednak, że mówimy o tym samym. Na skórze może bowiem powstać wiele różnych zmian. Włókniaki pacjenci opisują jako: dzyndzelki na skórze, dzikie mięso na skórze, wypustki na skórze, pypcie na skórze, malutkie narośla na skórze. Wszystkie te określenia tyczą się zazwyczaj jednej i tej samej rzeczy – włókniaków. Choć oczywiście, pewność da nam tylko dermatolog, jego fachowe oko i sprzęt.
Wyróżniamy takie rodzaje włókniaków:
- włókniak twardy – to twardy guzek, lekko wyniosły nad skórę. Powstaje często po drobnym urazie np. wyciśnięciu pryszcza, a nawet po ukąszeniu przez owada.
- włókniak miękki – to odstający guzek skóry. Zazwyczaj okrągły, choć czasem nitkowaty lub rozciągnięty. Może być niemal mikroskopijny, ale bywa, że osiąga nawet 1 cm. Osoby z tendencją do tworzenia się włókniaków miękkich mogą posiadać nawet kilkadziesiąt takich zmian na całym ciele.
Gdzie mogą pojawić się włókniaki?
Zwykle włókniaki pojawiają się na skórze szyi, na twarzy, na powiekach, pod pachami i w pachwinach. To jednak nie są jedyne, a najczęstsze lokalizacje włókniaków. Można bowiem posiadać włókniaka niemal na całym ciele m.in.:
- na piersiach,
- na nodze,
- na rękach,
- na brzuchu.
W rzadkich przypadkach występuje włókniak przy odbycie, na wargach sromowych, na penisie lub na śluzówce jamy ustnej.
Jak wyglądają włókniaki – zdjęcia
Włókniaki na skórze mają dość charakterystyczny wygląd, toteż łatwo je odróżnić od piegów czy brodawek.
Dla włókniaków miękkich charakterystyczne jest ich odstawanie od skóry. Zwykle utrzymują się na tzw. szypułce, czyli niewielkim paśmie skóry, często zwężonym. Włókniaki miękkie jak sama nazwa wskazuje, są w dotyku miękkie, a pod wpływem łagodnego ugniatania mogą ulegać odkształceniom. Kolor takich "dzyndzelków na skórze" zazwyczaj podobny jest do koloru skóry, czasem są jasnobrązowe lub jasnoróżowe.
Przyczyny włókniaków
Im jesteś starszy, tym większe prawdopodobieństwo, że "zarobisz" swojego włókniaka miękkiego. Po 40. roku życiu nawet co 2-3 osoba boryka się z tymi łagodnymi zmianami. Skąd się biorą włókniaki? Przyczyn powstawania włókniaków jest sporo i nie da się wskazać jednej konkretnej. Większość z nich dotyczy zaburzeń metabolicznych w organizmie, czyli problemów np. z cholesterolem, czy cukrem.
Jakie są potencjalne przyczyny powstawania włókniaków?
- Predyspozycja genetyczna – jeżeli twoi rodzice mają włókniaki, to ty też raczej będziesz je mieć.
- Insulinooporność i cukrzyca – nieuregulowany cukier sprzyja rozwojowi włókniaków, a problemy z insuliną pobudzają czynnik wzrostu komórek skóry.
- Hiperlipidemia – wysoki cholesterol, trójglicerydy i lipidy również zostały skojarzone z pojawianiem się włókniaków.
- Aktywność komórek odpornościowych organizmu – jedne z komórek odpornościowych (komórki tuczne) w odpowiedzi na urazy pobudzają naskórek do wzrostu i podziałów.
- Zaburzenia hormonalne – podejrzewa się, że problemy w gospodarce męskich i kobiecych hormonów płciowych przyczyniają się do powstawania włókniaków. Stąd też włókniaki częściej pojawiają się np. w ciąży czy w zespole policystycznych jajników (PCOS).
- Zakażenie HPV – zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może również przyczyniać się do rozwoju włókniaków.
- Otyłość i zespół metaboliczny – otyłość wiąże się z problemami z gospodarką cukrową i tłuszczową, a te wpływają rozwój włókniaka.
Zobacz, jak zbić wysoki cholesterol >>> KLIKNIJ TUTAJ.
Masz włókniaki? Zbadaj się na te choroby
Okazuje się, że występowanie na ciele włókniaków może być swojego rodzaju wskaźnikiem potencjalnie rozwijających się chorób. Wiąże się to z tym, że pypcie na skórze pojawiają się, przy zaburzeniach metabolizmu. Jeżeli masz dużo włókniaków, wciąż pojawiają się nowe na twojej skórze, a nie wykonywałeś ostatnio badań, to sprawdź koniecznie:
- lipidogram – w kierunku miażdżycy,
- glukozę na czczo i krzywą cukrową – w kierunku cukrzycy,
- krzywą insulinową – w kierunku insulinooporności,
- ciśnienie krwi – w kierunku nadciśnienia.
Wskocz również na domową wagę i sprawdź, czy nie wskazuje ona na otyłość lub nadwagę.
Jak zapobiegać powstawaniu włókniaków
Czasem jest to bardzo trudne. Nie da się bowiem zrezygnować z predyspozycji genetycznych i części chorób jak zespół policystycznych jajników. Ponieważ jednak zauważono, że włókniaki powstają szczególnie przy otyłości, wysokim cukrze i cholesterolu, rozsądne wydaje się w pierwszej kolejności zadbanie o swoje zdrowie. Po pierwsze ważne jest zrzucenie nadmiaru wagi w przypadku otyłości. Po drugie konieczna jest zdrowa dieta, zbilansowana, uboga w cukry proste i tłuszcze. Wisienką na torcie będzie aktywność fizyczna. Taka mieszanka to dobra profilaktyka powstawania włókniaków.
W razie potrzeb, o ile nie koliduje to z lekami przyjmowanymi na stałe, można wspomóc się aptecznymi środkami na odchudzanie, wysoki cholesterol czy cukier.
Jak pozbyć się włókniaków
Pozbycie się włókniaków skóry nie jest proste. Choć pierwszym odruchem wielu osób jest chęć oderwania włókniaka, to nie jest to najlepszy pomysł. Po pierwsze nie jest to takie łatwe. Włókniaki są unaczynione, więc po ich usunięciu poleje się krew. Ogólna zasada brzmi – jeżeli włókniak nie powoduje dyskomfortu, to nie ma potrzeby go usuwać. Jeżeli zaś jest w takim miejscu, że nam przeszkadza, nadrywa się, krwawi, boli, to wtedy można myśleć o pozbyciu się go.
Usuwanie włókniaków w domu
Leczenie włókniaków skóry w domu jest dość ograniczone. Aktualne na rynku aptecznym zarejestrowany jest tylko jeden preparat, który pomoże w usunięciu tych zmian skórnych. Jest to Fibrocontrol do leczenia włókniaków. Ten wyrób medyczny zawiera 3 plasterki, każdy z nich może posłużyć do pozbycia się jednego włókniaka. Nie można usuwać wszystkich zmian, a tylko te spełniające kryteria. Pierwszym warunkiem jest wielkość malutkiej narośli na skórze – nie może być wyższa niż 5 mm ponad skórę, a jej średnica musi mieć maksymalnie 3 mm. Ponadto włókniak powinien być w kolorze skóry i nie może krwawić.
Jak użyć takiego preparatu na włókniaki? W opakowaniu znajdziesz aplikator. Przy jego pomocy umieszcza się plaster na podstawie włókniaka. Po 6 dniach plaster należy odlepić, a obecna pod nim zmiana powinna uschnąć i odpaść.
Usuwanie włókniaków u dermatologa
Dostępne bez recepty preparaty na włókniaki nie zawsze zdają egzamin, a czasem włókniak w ogóle nie kwalifikuje się do usunięcia za ich pomocą. Wtedy należy umówić się na wizytę do specjalisty dermatologa. Metod pozbycia się włókniaków w gabinecie dermatologicznym jest wiele:
- chirurgiczne opracowanie zmian,
- dermabrazja
- laseroterapia
- krioterapia, czyli wymrażanie włókniaków.
Samo wycięcie włókniaka trwa raptem chwilę. Lekarze są doświadczeni nawet w usuwaniu znamion we wrażliwych miejscach, takich jak powieka oka. Po wycięciu włókniaka powstała rana zwykle bardzo ładnie się goi i nie pozostawia blizn.
Domowe sposoby na włókniaki
Włókniaki na szyi, pod pachą, na ręce czy nodze są denerwujące. Bywa jednak, że nie mamy czasu udać się do lekarza. Wtedy przychodzi myśl, aby wziąć sprawy we własne ręce i usunąć włókniaka domowym sposobem. Czy to aby na pewno dobry pomysł? Czy istnieje bezpieczny, skuteczny, domowy sposób na włókniaki?
Usuwanie włókniaków nitką
Niektórzy śmiałkowie usuwają włókniaki przy pomocy nitki lub nici dentystycznej. Podwiązują zmianę i odcinają jej dopływ krwi. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ta metoda może być bolesna, ponadto jest niesterylna i sprzyja infekcjom. Trzeba się też liczyć z możliwą blizną po takim samodzielnym zabiegu.
Ocet jabłkowy na włókniaki
Domowym sposobem na włókniaki może być ocet jabłkowy. Nasączony octem gazik lub kompres przykłada się do włókniaka na około 20 minut codziennie przez kilka tygodni. W końcu tkanka zniszczona przez kwasowe środowisko odpada. Uszkodzeniu może ulec jednak nie tylko włókniak, ale również zdrowa skóra wokół.
Maść ichtiolowa na włókniaki
Czy maść ichtiolowa to dobry sposób na włókniaki? Nie bardzo. Ichtiol to związek przeciwzapalny i przeciwbakteryjny. Stosuje się go na czyraki z ropą. Naniesienie maści ichtiolowej na włókniaka nie ma sensu, ten sposób nie zadziała, ponieważ włókniaki nie są wywołane przez bakterie.
Brodacid na włókniaki
Brodacid to lek na kurzajki i brodawki z kwasem mlekowym i salicylowym. Na wstępie trzeba zaznaczyć, że brodawka to nie to samo co włókniak. Ma inne przyczyny powstawania i inną budowę. Niektóre osoby, mimo możliwości podrażnienia skóry wokół włókniaka, decydują się na użycie Brodacidu. Lepiej od tego stronić. Jeśli jednak mimo wszystko zdecydujesz się na takie działanie, to koniecznie zabezpiecz zdrową skórę wokół włókniaka np. pastą cynkową.
Maść salicylowa na włókniaki
Maść salicylowa działa podobnie jak Brodacid – wysusza skórę i sprawia, że włókniak w końcu odpadnie. Jednak również może wywołać rany i podrażnienia.
Soda oczyszczona na włókniaki
Fani medycyny domowej na włókniaki stosują też sodą oczyszczoną. Drażni ona skórę i wysusza. Co prawda może usunąć włókniaka, ale oprócz tego może zostawić nam na skórze dużą ranę.
Wygląda na to, że usuwanie włókniaków domowymi sposobami, to nie jest najlepszy pomysł. Metody medycyny tradycyjnej są albo całkowicie nieskuteczne, albo niebezpieczne. Mogą powodować podrażnienia, rany i co gorsza – zostawiać blizny. Włókniaki nie są groźną zmianą. Dla własnego zdrowia lepiej wygospodarować czas i umówić się na wizytę u lekarza.
Pytania i odpowiedzi o włókniakach
Włókniaki rodzą wiele pytań. W końcu dotyczą tak wielu osób. To zrozumiałe, że pojawiająca się na skórze zmiana, może wywołać niepokój. Zebraliśmy dla Ciebie pytania, które najczęściej pojawiają się w kontekście włókniaków.
Włókniak a brodawka – to jest to samo?
Krótka odpowiedź brzmi – nie. Włókniak to łagodna, niebolesna zmiana na skórze, towarzysząca najczęściej zaburzeniom metabolicznym. Brodawka, inaczej zwana kurzajką, to narośl na skórze, która ma nierówną powierzchnię, a na jej szczycie czasem da się zauważyć czarne drobinki. Wywołana jest wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Brodawki są zaraźliwe i są chorobą skóry wymagającą leczenia. Włókniaki, o ile nie powodują dyskomfortu, nie potrzebują usunięcia.
Włókniaki na wargach sromowych – czy to na pewno one?
W okolicach intymnych włókniaki mogą być pomylone z inną chorobą dermatologiczną – kłykcinami kończystymi. Dla niewprawnego oka obie te zmiany są bardzo podobne do siebie. Kłykciny kończyste to choroba przenoszona drogą płciową. Też mają postać odstających narośli skórnych. Jednak wywołuje je wirus brodawczaka ludzkiego HPV.
Jak odróżnić kłykciny kończyste od włókniaków na wargach sromowych?
- Kłykciny kończyste to zmiany miękkie, zazwyczaj o kolorze innym niż skóra – różowe lub brunatne. Wraz z czasem tworzą kalafiorowate narośla na skórze, które często wyglądają jak zlepiony zbiór małych włókniaków. Czasem towarzyszy im swędzenie i ból. Najczęstsza lokalizacja: wargi sromowe mniejsze, większe, okolice odbytu, przedsionek pochwy.
- Włókniaki – też są miękkie, też są odstające, najczęściej w kolorze skóry, choć tak jak kłykciny kończyste mogą być czasem różowe lub beżowe. Nie przypominają za to kalafiorowatego zlepka zmian, a raczej można je odróżnić jako pojedynczą zmianę. Lokalizacja: wargi sromowe większe, bliżej pachwin, rzadko okolice odbytu.
Samodzielne odróżnienie włókniaków od kłykcin jest trudne. Pamiętaj, że na szali jest twoje zdrowie, a w przypadku kłykcin kończystych – zdrowie twoich partnerów seksualnych. Z tą myślą umów się do doświadczonego dermatologa lub ginekologa.
Czy włókniaki mogą być groźne?
Włókniaki uznawane są za zmiany łagodne. W bardzo rzadkich sytuacjach te łagodne nowotwory mogą mutować do zmian złośliwych takich jak rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy. Włókniaki nie powinny spędzać Ci snu z powiek, zerknij na nie jednak czasem.
Co użyć na skórę podrażnioną przy włókniaku?
Nadrywający się od biżuterii czy ubrań włókniak to bolesna sprawa. Jeżeli zmiana jest duża, tymczasowo zaklej ją plastrem i poczekać aż się wygoi. Rankę wcześniej dobrze jest odkazić i posmarować żelem na rany. Profilaktycznie, do pielęgnacji skóry wokół włókniaka polecane są maści na podrażnienie skóry o działaniu nawilżającym, zmiękczającym m.in. z aloesem, witaminami A i E, alantoiną i pantenolem. Takie rozwiązanie wydaje się jednak doraźne. Jeżeli włókniak jest duży i przeszkadza, to najlepiej będzie usunąć go u dermatologa.
Bibliografia
- Nowicki, R., Sokołowska–Wojdyło, M., Wilkowska, A. (2013) Zarys dermatologii dla studentów. Gdański Uniwersytet Medyczny,
- Owczarczyk–Saczonek, A., & Placek, W. (2016). Włókniaki skóry jako objaw zaburzeń metabolicznych. Przegl Dermatol, 103, 240–245.
- Pandey, A., & Sonthalia, S. (2019). Skin tags.
- https://zdrovit.pl/product/fibrocontrol
- https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/295710,klykciny–konczyste–przyczyny–objawy–i–leczenie