Krew w kale widoczna gołym okiem lub utajona jest patologią, która wymaga diagnostyki w kierunku raka jelita grubego, ale również może się do niej przyczynić szereg nienowotworowych chorób. Z tego artykułu dowiesz się jakie są przyczyny, objawy i badania jakie należy zrobić do ustalenia potencjalnego źródła krwawienia.
Dlaczego warto suplementować witaminę D? Jej znaczenie dla kości i odporności nie tylko na wirusy
Witamina D odgrywa istotne znaczenie w organizmie - wspiera kości, odporność, pracę mięśni. Jest istotna dla osób w każdym wieku - rosnących dzieci, nastolatków, młodzieży, dorosłych i seniorów. Istotne jest również najnowsze odkrycie, które pokazuje pewien związek z COVIDem. Niezależnie od tego niedobór i nadmiar są groźne dla człowieka i mogą powodować szereg objawów. Warto zatem rozważyć stosowanie witaminy D np. w momencie diety ubogiej w jej źródła (np. jadłospis ubogi w ryby). Jak widzisz, nie można się obyć bez tej witaminy - jeśli chcesz wiedzieć więcej, to koniecznie przeczytaj ten artykuł!
- Witamina D - co to jest, jej właściwości i rodzaje
- Witamina D3 - produkcja / synteza
- Witamina D na odporność?
- Witamina D a koronawirus i COVID-19
- Produkty z witaminą D - leki i suplementy diety
- Niedobór witaminy D
- Nadmiar (przedawkowanie) witaminy D
- Kto może suplementować witaminę D?
- Zalecane dawki witaminy D
- Witamina D w diecie
Witamina D - co to jest, jej właściwości i rodzaje
Cholekalcyferol, czyli witamina D to jedna z witamina rozpuszczalna w tłuszczach. Jest odpowiedzialna za metabolizm wapnia i fosforu w organizmie. Istnieje wiele badań, które potwierdzają jej korzystny wpływ również na układ odpornościowy, a także funkcjonowanie układu nerwowego. Posiada przeciwstawne działanie do parathormonu wydzielanego przez przytarczyce - zmniejsza poziom witaminy D we krwi, z kolei parathormon go zwiększa uwalniając jony Ca2+ z kości.
W zależności od źródła pochodzenia występują 2 formy witaminy D:
- D2 (ergokalcyferol) - pochodzenie roślinnego,
- D3 (cholekalcyferol) - pochodzenia zwierzęcego.
Witamina D3 - produkcja / synteza
Jak powstaje cholekacyferol? Oprócz, że możliwe jest dostarczanie witaminy ze źródeł egzogennych (np. pokarm, suplementy diety i leki z witaminą D), to organizm człowieka potrafi są syntetyzować. Witamina D w pierwszej kolejności powstaje w skórze (pochodna 7-dehydrocholesterolu) na skutek promieniowania słonecznego UV, a konkretniej UVB o długości 290-315 nm. Kolejno ulega reakcji hydroksylacji (przyłączeniu grupy hydroksylowej -OH) w wątrobie do 25(OH)D3 i w nerkach do 1,25(OH)2D3 do aktywnej postaci znanej jako kalcytriol. W suplementach diety i lekach witamina D występuje w postaci nieaktywnej biologicznie. Cała niezbędna przemiana zachodzi w organizmie wg powyższego mechanizmu odpowiednio w wątrobie i nerkach.
Przeglądając witaminy możemy spotkać się z dwojaką nomenklaturą - witamina D może być określona w takich jednostkach jak µg (mikrogramy) lub j.m. (jednostki międzynarodowe; IU - international unit). Co okreśja IU czy j.m.? Stopień aktywności danej substancji czynnej biologicznie. W podobny sposób wyrażana jest również witamina A.
ZOBACZ leki i preparaty z witaminą D i D3 bez recepty dla dzieci, dorosłych i seniorów!
Witamina D na odporność?
Jak pokazują badania niedoboru aktywnej postaci witaminy D, czyli kalcytriolu często towarzyszom zwiększonej podatności na infekcje wirusowe i bakteryjne. Potwierdzenie to dostrzega się u dzieci, które cierpią na krzywicę i jednocześnie częściej padają ofiarą infekcji sezonowych. Jak wpływ witamina D na odporność? Prawdopodobnie ma swój udział w hamowaniu produkcji prozapalnych cytokin, ale pobudza inne komponenty układu immunologicznego jak przeciwbakteryjne peptydy (elementy monocytów, neutrofili, komórek wyścielających układ oddechowy).
Witamina D a koronawirus i COVID-19
Hiszpańscy lekarze odnotowali ciekawy związek między poziomem witaminy D i koronawirusem. Jak donoszoną najnowsze obserwacje 80% spośród 200 pacjentów cierpiących na COVID-19 miało niedobór witaminy D. Wiele za to wskazuje na istotny związek między suplementacją witaminy D i odpornością. Nie jest jednak pewne, czy właściwy poziom cholekalcyferolu zapobiega przed zakażeniem. Jednak może być to ważny czynnik diagnostyczny, a może również wykorzystany w schemacie leczenia COVIDu. Póki co pewnych jest kilka faktów i powiązań, mianowicie:
- nie ma potwierdzonej informacji między ciężkością choroby i poziomem witaminy D; część osób stosująca witaminę D przed zgłoszeniem się do szpitala wykazywało nieco lepsze wyniki niż grupa, która nie przyjmowała tej witaminy,
- nie ma 100% pewności, że niedobór witaminy D jest czynnikiem ryzyka jak np. niektóre choroby układu oddechowego,
- trwają badania, które mogą potwierdzić, że stężenie witaminy D zapobiega i/lub zmniejsza nasilenie COVID i zakażenia koronawirusem.
Warto zatem śledzić nowe zlecenia związane z profilaktyką i sposobem leczenia COVID. Więcej na temat COVID przeczytasz w artykule "Grypa, przeziębienie, COVID-19 - objawy, sposób leczenia, długość chorowania".
Produkty z witaminą D - leki i suplementy diety
W aptece znajduje się szereg witamin D dostępnych jako monopreparaty lub produkty złożone (np. z kwasami omega-3 jak Moller's tran czy krople z witaminą K2 i D3).
Należy wyróżnić witaminę D dla dzieci, która zawiera zdecydowanie mniejsze ich ilości, np.:
- krople z witaminą D 400 j.m. (opatrzone kroplomierzem ułatwiającym dawkowanie)
- kapsułki twist-off 400 j.m., 600 j.m. czy 800 j.m. witaminy D (w zależności od wieku dziecka i jego zapotrzebowania)
- małe kapsułki z witaminą D 1000 j.m. (m.in. dla dzieci w wieku szkolnym).
Witamina D dla dorosłych najczęściej występuje w postaci kapsułek. Najczęstszą dawką jest 2000 j.m., czyli 50µg. Obecnie na rynku dostępne są co najmniej 2 leki z witaminą D, są to:
- Vigantol krople,
- Vigantoletten 1000 tabletki.
Niedobór witaminy D
Wśród objawów niedoboru witaminy D można wymienić:
- krzywica, która bardzo często dotyka najmłodsze dzieci,
- odwapnienie, szczególnie u kobiety w ciąży, karmiących piersią,
- osteoporoza, zniekształcenie kości, kruchość całego układu kostnego u osób starszych,
- wtórna nadczynność przytarczyc,
- bóle mięśni.
Zobacz leki i preparaty na osteoporozę i kości z witaminą D, K, jonami wapnia!
Nadmiar (przedawkowanie) witaminy D
Wśród symptomów i objawów niedoboru zauważalne są mało swoiste objawy jak:
- wymioty i nudności, brak apetytu,
- złe samopoczucie, osłabienie, nadpobudliwość,
- zaparcia,
- bóle głowy i oczu.
Cholekalcyferol wpływa również na funkcjonowanie takich narządów jak serce czy nerki. Ze względu na to, że witamina D bierze udział w utrzymaniu właściwego poziomu wapnia, jej nadmierne ilości mogą być przyczyną gromadzenia się wapnia w tętnicach czy deformacji układu kostnego u noworodków.
Kto może suplementować witaminę D?
Odnosząc się do badań hiszpańskich naukowców bardzo możliwe, że do tej grupy można będzie zaliczyć osoby chorujące na COVID. Podstawowe grupy, które mogą suplementować cholekalcyferol to:
- osoby starsze,
- kobiety w ciąży i karmiące piersią,
- dzieci i młodzież w okresie wzrostu (w tym dzieci otyłe),
- osoby pracujące w nocy, przebywające krótki czas na słońcu, mające zaburzoną pracę nerek,
- osoby z cukrzycą, otyłością, RZS, chorobami dermatologicznymi jak AZS
- chorzy na atopowe zapalenie skóry i reumatoidalne zapalenie stawów.
Zalecane dawki witaminy D
Zapotrzebowanie na witaminę D jest ściśle zależne od płci, wieku, masy ciała oraz trybu życia. Właściwą dawkę witaminy D można określić na podstawie ilości metabolitu 25(OH)D3. Przykładowe wytyczne suplementacji witaminy D to:
- niemowlęta (0-6 miesięcy) - 400 j.m.
- 6-12 miesięcy - 400-600 j.m.
- 1-18 lat - 600-1000 j.m.
- 16-65 lat - 1000-2000 j.m.
- 65+ lat - 800-2000 j.m.
Warto mieć na uwadze, że wytyczne suplementacji bardzo często są aktualizowane co kilka lat. Poza tym powyższe dawki nie uwzględniają większego zapotrzebowania np. w wyniku choroby jak osteoporoza czy nadwaga.
Witamina D w diecie
W codziennym jadłospisie nie powinno zabraknąć takich pokarmów ryby, pełnotłuste sery, mleko i jaja.
Przykładowe zawartości witaminy D w poszczególnych produktach na 100 g:
- śledź 800 j.m./100g,
- tuńczyk, sardynki 200 j.m./100g,
- masło 60 j.m./100g,
- ser żółty 8-28 j.m./100g,
- tran 400 j.m. w 5 ml (łyżeczka).
Dla zawartości witaminy D istotna jest również obróbka potrawy - bardziej zaleca się gotowanie, pieczenie lub duszenie w porównaniu ze smażeniem np. ryb. Jest alternatywa dla osób, które ze względów smakowych nie do końca przepadają za rybami - są nimi suplementy diety z witaminą D, które znajdziecie wyżej.
Bibliografia
- Kmieć P, Sworczak K (2017) Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D, Forum Medycyny Rodzinnej, tom 11, nr 1, 38-46
- Haines, S.T.,Park, S.K. (2012) ‘Vitamin D supplementation: What’s known, what to do, and what’s needed’, Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy, 32(4), pp. 354–382. doi:10.1002/phar.1037.