Katar w ciąży może być objawem przeziębienia, alergii lub zmian hormonalnych. Bywa uciążliwy i negatywnie wpływa na samopoczucie kobiety ciężarnej. Co na katar w ciąży można bezpiecznie stosować? Jakie domowe sposoby na katar mogą pomóc złagodzić ten nieprzyjemny objaw?
Dlaczego skóra swędzi — rodzaje świądu, dostępne leczenie i domowe metody na swędzenie
Świąd skóry może pojawić się nagle, towarzyszyć wielu chorobom alergicznym czy problemom dermatologicznym, dlatego jego przyczyny i leczenie są tak zróżnicowane. Jest to nieprzyjemne uczucie, które wiąże się z koniecznością podrapania. Przyczyn może być wiele - począwszy od czynników zewnętrznych jak toksyny po wewnętrzne alergeny przyjmowanie z pokarmem. Mogą odpowiada za reakcję alergiczną, której towarzyszy wytwarzanie histaminy, a do walki z nią pomocą są leki przeciwhistaminowe. Zobacz preparaty, które pomogą pozbyć się świądu skóry, złagodzić swędzenie skóry na całym ciele.
- Co to jest świąd skóry — przyczyny i objawy
- Jakie są przyczyny świądu skóry?
- Świąd a wrażliwość na leki i inne choroby
- Objawy swędzenia (świądu) skóry
- Preparaty i leki na swędzenie (świąd) skóry dostępne bez recepty
- Domowe sposoby i dermokosmetyki na swędzenie skóry
- Kiedy do lekarza ze świądem skóry?
- Swędzenie skóry bez zmian na skórze - pytania i odpowiedzi
- Co może powodować swędzenie skóry bez wysypki?
- Jakie są najczęstsze przyczyny swędzenia skóry?
- Jak można uniknąć silnej chęci drapania w przypadku zmian skórnych?
- Jakie inne preparaty niż leki przeciwalergiczne pomogą na swędzenie skóry?
- Jakie są domowe sposoby na swędzenie skóry?
- Jakie choroby skóry mogą powodować swędzenie?
Co to jest świąd skóry — przyczyny i objawy
Świąd skóry to uporczywe uczucie, któremu towarzyszy pobudzenie neuronów (ich zakończeń), a to wszystko kończy się koniecznością “podrapania skóry”. Swędzenie może być bardzo uciążliwe, wpływać niekorzystnie na codzienne funkcjonowanie, powodować podrażnienia skóry, jej rozdrapywanie, niekiedy nawet do krwi przy bardzo intensywnym świądzie. Jakie są najczęstsze przyczyny świądu skóry? Na pewno może przyczynić się do tego suchość skóry i słabe krążenie. Inne możliwości to kontaktowe zapalenie skóry, ukąszenia owadów.
Jakie są przyczyny świądu skóry?
Mogą być one związane z alergią i alergenami (m.in. wydzielaniem histaminy), zakażeniami (np. bakteryjnymi, grzybiczymi), toksynami (np. jad owadów), stosowaniem leków (np. leki o dużym potencjale uczulającym) czy niektóre substancje obecne w kosmetykach i farmaceutykach (np. lanolina, wazelina żółta). Swędzenie jest objawem mało specyficznym i towarzyszy wielu schorzeniom dermatologicznym (mp. grzybica, dermatozy, liszaj) czy pasożytniczym skóry jak wszawica, świerzb. W zależności od umiejscowienia może wystąpić swędzenie skóry głowy (np. reakcja na szampon czy odżywkę lub przyczyną jest łupież), swędzenie twarzy czy dłoni (np. reakcja na krem czy fotowrażliwość skóry).
Swędzenie skóry jest nieprzyjemnym objawem atopowego zapalenie skóry. To jednak niejedyna choroba przewlekła z grupy problemów skórnych, które dotyka swędzenie.
Świąd a wrażliwość na leki i inne choroby
Swędzenie skóry nóg, swędzenie łydek czy pleców może oznaczać reakcję nadwrażliwości na leki (zarówno substancje czynne jak i pomocnicze), być efektem depilacji, zapalenia mieszków włosowych czy przesuszonej skóry. Czy swędzeniu skóry zawsze towarzyszy wysypka? Niekoniecznie. U niektórych osób może wystąpić swędzenie skóry bez wysypki - należy wtedy doszukiwać się chorób ogólnoustrojowych jak chociażby zaburzenia nerek, cukrzyca, choroby wątroby, przyczyny psychiczne. Warto mieć również na uwadze, że świąd może towarzyszyć reakcji nadwrażliwości na niektóre leki, chociaż im oprócz swędzenia towarzyszą inne objawy dermatologiczne jak wysypka, zaczerwienienie, pieczenie skóry.
Pamiętaj, że swędzenie jest spowodowane również błędami pielęgnacyjnymi np. stosowaniem żelów, szamponów dostarczających silnych detergentów, które naruszają naturalną barierę skóry.
Objawy swędzenia (świądu) skóry
Warto podkreślić, że swędzeniu skóry mogą towarzyszyć różne objawy jak wspomniana wysypka, ale także pęcherze, zmiany jak pęcherzyki czy wypryski np. alergiczne. Niektóre z nich są typowe dla świądu po ugryzieniach owadów np. obrzęk. U niektórych osób może wystąpić swędzenie skóry wieczorem, co wiąże się z wyższą temperaturą skóry w tej porze dnia. Świąd skóry wieczorem jest również dość charakterystyczny dla chorób pasożytniczych jak świerzb i może nasilać się późnym popołudniem oraz w nocy. Swędzenie jest również charakterystycznym objawem u osób stosujących doustne i miejscowe retinoidy (stosowane w leczeniu trądziku), które powodują przesuszenie, a w efekcie świąd skóry. Co potęguje swędzenie? Odwodnienie skóry, promieniowanie słoneczne (jeśli jest to reakcja fotoalergizująca), ciągły kontakt z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Zastanawiasz się co wykorzystać do łagodzenia objawów swędzenia skóry bez wysypki? Czytaj dalej!
Preparaty i leki na swędzenie (świąd) skóry dostępne bez recepty
W aptece dostępnych jest wiele leków do doustnego i miejscowego stosowania o właściwościach przeciwświądowych. W zależności od powierzchni skóry dotkniętym świądem wskazane jest stosowanie tabletek lub kremów. Co stosować na świąd skóry? Do dyspozycji mamy leki przeciwalergiczne lub leki ze sterydem na skórę. Jeśli swędzenie obejmuje większą powierzchnię należy rozważyć doustne specyfiki. W skład tabletek czy syropów mogą wchodzić: desloratadyna, loratadyna, cetyryzyna. Warte podkreślenia jest to, że wpływają one niekorzystnie na skupienie uwagi, koncentrację. Na miejscowe zmiany stosuje się preparaty chłodzące np. z mentolem, pomocny może okazać się kompres ciepło-zimno. W przypadku niektórych zmian stosuje się krem z hydrokortyzonem (np. Hydrocort), jednak jego działanie odczuwalne jest niekiedy po kilkunastu godzinach — nie jest to środek szybko działający (zobacz inną maść na alergię, która zmniejszy swędzenie). Pomocne są chłodzący puder płynny (stosowany np. w ospie), które zawierają benzokainę - znieczula ona miejscowo skórę i ogranicza uczucie świądu. Nie zapominajmy również o innych możliwych przyczynach jak łupież - w przypadku świądu skóry głowy zalecane jest użycie szamponów przeciwłupieżowych np. z ketokonazolem (np. Nizoral) czy piroktonianem olaminy (np. Pirolam). Do rozważenia są również leki na grzybicę skóry.
Domowe sposoby i dermokosmetyki na swędzenie skóry
W ramach domowych środków na swędzenie pomocne mogą okazać się chłodne okłady np. z lodu lub przykładanie zimnego ręcznika czy chłodne prysznice. Alternatywę stanowić może kąpiel w krochmalu (np. Atoperal Baby Plus krochmal), która znajduje zastosowanie w chorobach skóry jak AZS i może być bezpiecznie stosowana u małych dzieci i niemowląt. Popularnością cieszą się również okłady czy kąpiele z płatkami owsianymi, które zawierają łagodzące proteiny.
Świąd skóry może być związany z przesuszeniem skóry. To efekt stosowania preparatów myjących zawierających spore ilości SLS. Ważna jest zatem odpowiednia pielęgnacja skóry - jej oczyszczenie, nawilżenie i natłuszczenie (w zależności od potrzeb skóry). Istotny może okazać się wybór hipoalergicznych kosmetyków czy delikatnych emolientów, które tworzą barierę ochronną dla skóry i zapobiegają nadmiernej utracie wody. Popularnymi składnikami dermokosmetyków na świąd jest łagodzące masło Shea, powlekająca gliceryna, substancje łagodzące podrażnienia jak pantenol.
Dermokosmetyki, które można stosować przy świądzie skóry to m.in. Bioderma Atoderm, Emolium (w szczególności A-Topic).
Warto również przyjrzeć się prowadzonej diecie - suplementacja z użyciem NNKT, czyli nienasyconych kwasów tłuszczowych jak kwasy omega-3 czy omega-6 pomaga złagodzić niektóre postaci świądu. Gdzie znaleźć NNKT? Obecne są w suplementach diety z ogórecznikiem, wiesiołkiem. Olej z wątroby dorsza, czyli popularny tran to również źródło NNKT - głównie omega-3. Preparaty te dostępne są w postaci olejów do picia czy w kapsułkach.
Infografika. Świąd skóry - podstawowe informacje [Apteka Internetowa Galen]
Kiedy do lekarza ze świądem skóry?
Do lekarza należy udać się jeśli objawy znacząco nasilają się tj. rośnie intensywność świądu, występują objawy dodatkowe - obrzęk i zaczerwienienie. W cięższych przypadkach mogą wystąpić trudności w oddychaniu, tachykardia czy spadek ciśnienia tętniczego. Leki bez recepty czy domowe sposoby mogą również okazać się nieskuteczne, dlatego świąd skóry wymaga niekiedy konsultacji z lekarzem. W przypadku długotrwającego świądu skóry istotne jest znalezienie przyczyny. Lekarz może skierować nas na różne badania jak próby wątrobowe, krzywa cukrowa, oznaczenie hormonów tarczycy. Jeśli istnieje podejrzenie uczulenia pomocne mogą okazać się testy alergiczne. Swędzeniu skóry niekiedy towarzyszy gorączka - może ona świadczyć o chorobie infekcyjnej, która wymaga odpowiedniej antybiotykoterapii czy leku przeciwgrzybiczego.
Leczenie świądu zależy od podłoża problemu i wywołującego go patomechanizmu. Swędzenie skóry jest niespecyficznym objawem, który oprócz typowych zmian jak alergia może mieć podłoże sięgające poza problemy dermatologiczne i alergologiczne. Swędzenie skóry pojawia się również w przypadku niewydolności i chorób wątroby, a także przy ograniczonej zdolności filtracyjnej nerek.
Swędzenie skóry bez zmian na skórze - pytania i odpowiedzi
Występowanie świądu jest uporczywe, dlatego wielu pacjentów ma pytania związane z tą dolegliwością. Niektóre z nich zamieściliśmy poniżej wraz z gotowymi odpowiedziami.
Co może powodować swędzenie skóry bez wysypki?
Jedną z możliwych odpowiedzi jest suchość skóry, która jest obecna przy atopowym zapaleniu skóry, a także innych chorobach dermatologicznych jak łuszczyca, gdzie warstw hydrolipidowa i naskórkowa jest zaburzona, a mogą jej towarzyszyć nieprawidłowa keratynizacja.
Jakie są najczęstsze przyczyny swędzenia skóry?
Zależnie od sezonu można mówić o ukąszeniach i ugryzieniach owadów, którym częściej niż wysypka towarzyszy miejscowy i punktowy obrzęk z zaczerwienieniem. Niekiedy swędzeniu towarzyszy rozlewająca się opuchlizna i zaczerwienienie, co powinno skłonić do wizyty u lekarza, który możliwe, że zdecyduje się na zapisanie złożonego leku sterydowego z antybiotykiem. W dużej części przypadków tytułowe zmiany na skórze jest w stanie złagodzić np. lekarz pierwszego kontaktu. Niekiedy potrzebna może okazać się wizyta u dermatologa, który może zaordynować doustne leki przeciwalergiczne, jeśli świąd dotyczy np. całego ciała.
Podsumowując - Najczęstszymi przyczynami świądu skóry są sucha skóra, alergie, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry, reakcje alergiczne na pokarmy, kontakt z substancjami drażniącymi oraz insekty.
Jak można uniknąć silnej chęci drapania w przypadku zmian skórnych?
Jedną z opcji są leki do smarowania np. maść z hydrokortyzonem, leki jak żel przeciwhistaminowy np. Fenistil żel. Pomocne mogą okazać się zimne okłady z wykorzystaniem chłodnego kompresu żelowego. W przypadku uporczywego świądu warto rozważyć doustne leki na alergie skórne zawierające np. cetyryzynę, loratadynę czy feksofenadynę.
Jakie inne preparaty niż leki przeciwalergiczne pomogą na swędzenie skóry?
Jedną z opcji są kosmetyki dedykowane do nawilżenia skóry. Warto pamiętać, że swędzenie skóry jest objawem atopii, w które nie można obyć się bez emolientów nawilżających w postaci kremów, balsamów, płynu do kąpieli (tj. emulsji natłuszczającej).
Jakie są domowe sposoby na swędzenie skóry?
Domowe sposoby na swędzenie skóry mogą obejmować nawilżanie skóry, unikanie substancji drażniących, noszenie luźnej i przewiewnej odzieży, stosowanie chłodnych kompresów oraz unikanie gorących kąpieli. Pomocne są środki jak pianka z pantenolem (jeśli swędzenie wiązało się z oparzeniem), żel aloesowy (w przypadku narażenia na czynniki chemiczne - warto nałożyć grubą warstwę na uprzednio oczyszczoną skórę z czynnika drażniącego).
Jakie choroby skóry mogą powodować swędzenie?
Choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, wyprysk, łojotokowe zapalenie skóry czy infekcje grzybicze, mogą powodować swędzenie skóry. Niewykluczone są również choroby ogólnoustrojowe jak choroby nerek, wątroby, cukrzyca (np. swędzenie w dolnych partiach ciała, wywołane suchością skóry i słabym krążeniem krwi). Nie można wykluczyć chorób psychicznych, gdzie świąd jest psychosomatyczny i można go opisać jako swędzenie skóry bez objawów skórnych - ten typ dolegliwości wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą. Oprócz tego wymienia się choroby pasożytnicze związane z aktywnością wszy ludzkiej np. wszawica skóry głowy, a także świerzb (w przypadku którego świąd pojawia się i nasila się w nocy, co ma przełożenie na aktywność owadów).
Data aktualizacji:
Bibliografia
- Hahn, J., Skoczyńska, A., & Starczewska, A. (2015). Checklist choroby wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Hashimoto T, Yosipovitch G. Itching as a systemic disease. J Allergy Clin Immunol. 2019 Aug;144(2):375-380. doi: 10.1016/j.jaci.2019.04.005. Epub 2019 Apr 17. PMID: 31004615.
- Mahmoud O, Oladipo O, Mahmoud RH, Yosipovitch G. Itch: from the skin to the brain - peripheral and central neural sensitization in chronic itch. Front Mol Neurosci. 2023 Oct 2;16:1272230. doi: 10.3389/fnmol.2023.1272230. PMID: 37849619; PMCID: PMC10577434.
- Martini, M., Placek, W., Bobrowska, M., & Romańska-Gocka, K. (2008). Kosmetologia i farmakologia skóry. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Nowicki, R., Sokołowska-Wojdyło, M., & Wilkowska, A. (2013). Zarys Dermatologii Dla Studentów. Gdańsk: Gdański Uniwersytet Medyczny.