Pomarańczowa skórka to zmora dużej części kobiet - nie chodzi o piekarnicze wyczyny z kandyzowaną skórką pomarańczową do ciasta... Chodzi o cellulit, którego powszechna nazwa pochodzi od porowatej skórki pewnego cytrusa. Wiele Pań zadaje sobie pytanie "co na cellulit?". W pierwszej kolejności warto jednak wiedzieć, jakie są przyczyny jego powstawania, co sprzyja jego pojawieniu się i jakimi metodami warto walczyć z nim walczyć!
Cellulit, czyli pomarańczowa skórka - co to jest?
Pomarańczowa skórka, czyli cellulit to niewłaściwe rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, co wiąże się z występowaniem obrzęków, zmianami obrzękowo-włóknistymi w obrębie tkanki podskórnej. Kiedy zaczyna tworzyć się cellulit? Swój początek może mieć w okresie dojrzewania płciowego, nasila się w okresie burzy hormonalnej jak ciąża czy menopauza.
Jak wygląda pomarańczowa skórka?
Cellulit przybiera postać nierównej, nieco pofałdowanej skóry w okolicy bioder, na nogach, pupie i rękach. Dodatkowo cellulitowi towarzyszą guzki i zgrubienia, które mogą wywołać ból. Skąd jednak bierze się to nierównomierne rozłożenie tkanki tłuszczowej w warstwie podskórnej skóry? Otóż wytypowano 3 mechanizmy jak:
- gromadzenie się wody w macierzy międzykomórkowej i następnie obrzękiem tkanki podskórnej,
- zmiany w mikrokrążeniu tkankowym,
- odmienna struktura tkanek u kobiet i mężczyzn.
Pod względem hormonalnym za cellulit odpowiada bardzo kobiecy hormon - mianowicie estrogen. Na czym polega aktywność tego hormonu? Estrogen oddziałuje na strukturę kolagenu w tkance podskórnej i "wybrzuszenie" adipocytów, czyli komórek tłuszczowych, które same w sobie powiększają się na skutek działania tego hormonu. U panów cellulit występuje rzadko, ponieważ za ich gospodarkę hormonalną odpowiadają androgeny jak testosteron.
Fazy powstawania cellulitu
Cellulit to zmiana, która zachodzi przez dłuższy okres czasu, dlatego wymienia się cztery fazy tworzenia pomarańczowej skórki. Wymienia się:
- spadek elastyczności skóry, zastój żylny i limfatyczny, nasilone gromadzenie tłuszczu przez adipocyty - stopień 1.
- dalszy spadek elastyczności, bladość skóry, ujemny wynik testu uszczypnięcia; dochodzi tutaj do uszkodzeń skóry i tkanki podskórnej, przepływ krwi może być nieco gorszy przez ucisk naczyń, pojawia się pomarańczowa skórka który ma charakter estetyczny - stopień 2.,
- spadek elastyczności, bladość, miejscowo dodatni wynik testu na uszczypnięcie, małe grudki, pomarańczowa skórka, włóknienie niektórych elementów tkanki podskórnej - stopień 3.
- bladość, spadek elastyczności, większe grudki, dodatni wynik testu na uszczypnięcie, twarde guzki, wiekszy ucisk na naczynia i włókna nerwowe- stopień 4.
Zależnie od fazy rozwoju wyróżnia się zmiany związane z histopatologią tkanek podskórnych (przebudowa tkanki tłuszczowej, przerost adipocytów, wzrost tłuszczy nasyconych w adipocytach, tendencja do nagromadzenia wody czy zmianami klinicznymi jak ból, obrzęk, pofałdowana powierzchnia skóry.
Objawy cellulitu
Na skórze obserwuje się tzw. efekt skórki pomarańczowej. Widoczne są nierówności skóry, jej pofałdowanie, współistnienie rozstępów i zmian pigmentacyjnych. Towarzyszyć cellulitowi może obrzęk w obrębie tkanki podskórnej. Oprócz tego sama świadomość posiadania takiej zmiany jest nieprzyjemny dla części kobiet. Dochodzą również uczucie ciężkości, wzmożone napięcie nóg, mrowienie, skurcze czy parestezje.
Rodzaje cellulitu
W przypadku pomarańczowej skórki wymienia się jej określone typu jak:
- c. tłuszczowy (lipidowy) - występuje u osób, które zredukowały masę ciała i tkankę tłuszczową przy jednoczesnym stosowaniu małej ilości ruchu czy aktywności.
- c. wodny (inaczej twardy) - związany z siedzącym trybem życia, ograniczoną aktywnością fizyczną. Przybiera nieco innych charakter w porównaniu do postaci tłuszczowej - pojawia się w okolicach ud, ale nie obce są mu również łydki czy nawet kostki. W jego przypadku dochodzi, gdy ilość wody w organizmie rośnie, co wpływa na zaburzony przepływ limfy i krwi.
Niekiedy wyróżnia się również:
- c. pierwotny - następuje tutaj przyrost powierzchniowych komórek tłuszczowych,
- c. wtórny - związany z wiotkością skóry i tkanek miękkich, które nabyły tę cechę w wyniku uszkodzeń słonecznych lub przy znacznej utracie ciała.
Przyczyny cellulitu — jak powstaje?
W przypadku cellulitu trudno mówić o jednym zwięzłym mechanizmem. Z tej przyczyny wyróżnia się kilka teorii przyczynowych dla powstawania pomarańczowej skórki.
- teoria hormonalna - estrogeny wzmagają nie tylko objętość komórek tłuszczowych (adipocytów), ale również retencje wody. Teoria ta ma rację bytu, gdy ilość estrogenów jest zawyżona względem progesteronu
- teoria neurowegetatywna - niektóre kobiety, które odczuwają wzmożony niepokój częściej padają ofiarami cellulitu
- teoria krążeniowa - istotny wpływ mają tutaj czynniki genetyczne, a także niektóre nawyki. Jej podstawą jest zaburzone krążenie, które wynika z nieprawidłowej postawy siedzenia czy nawet pozornie banalnego płaskostopia.
- teoria receptorów adipocytarnych - wyróżnia się ich 2 rodzaje - alfa i beta, zależnie od pobudzenia konkretnego rodzaju może dochodzi do zmniejszonej lipolizy lub zwiększonej. W przypadku tycia zdecydowanie większa aktywność zyskują receptory alfa adipocytarne. Sama aktywność i ilość jest zależna od wieku i hormonów, dlatego w okresie menopauzy istnieje zwiększone ryzyko przybrania kilku kilogramów.
Cellulit tylko u kobiet czy też u mężczyzn?
Zmiany cellulitowe związane są bezpośrednio z gospodarką estrogenową i nadmiarem tych hormonów, która może wystąpić u młodych dziewcząt i kobiet. U mężczyzn cellulit występuje w zaburzeniach wydzielania androgenów lub leczenia raka prostaty za pomocą estrogenu. Dlatego też cellulit to przede wszystkim damski defekt kosmetyczny, który dotyczy 80-90% kobiet. Gdzie najczęściej wystękuje pomarańczowa skórka? Można znaleźć cellulit na brzuchu, udach, rękach, pośladkach. Istotna jest również ilość komórek tłuszczowych znanych również jako adipocyty - w przypadku kobiet jest ich 2 razy więcej niż u mężczyzn.
Oprócz tego znaczenie mają różnice w budowie kobiecej i męskiej skóry. W przypadku kobiet odnotowuje się grubszą warstwę tłuszczu podskórnego, co wiąże się z anatomiczną przyczyną powstawania skórki pomarańczowej. Dlatego u kobiet mięśnie są mniej zarysowane (przez grubość tkanki tłuszczowej). Nie bez znaczenia jest również gdzie odkłada się tłuszczyk - u kobiet miejscami tymi są pośladki, biodra i uda, u panów w obrębie tułowia.
Zobacz produkty Elancyl, które wspierają kondycję skóry ud, pośladków, bioder i brzucha oraz pomagają w redukcji cellulitu:
Jak pozbyć się cellulitu? Zabiegi na cellulit!
Redukcji cellulitu sprzyjają niektóre zabiegi jak masaż / drenaż limfatyczny. Obecnie modne są masaże na cellulit (m. antycellulitowe).
W walkę z nim zaangażowani są również kosmetolodzy i lekarze medycyny estetycznej, dlatego nikogo nie powinny zdziwić laserowe usuwanie cellulitu, karboksyterapia, liposukcja. Nikłe nadzieje wiążą się z mezoterapią, która działa generalnie na wierzchnią warstwę skóry, a jak widać cellulit to nieco "głębszy" podskórny problem.
Apteczne produkty na cellulit
W aptece walka z cellulitem nie jest zadaniem pierwszoplanowym, aczkolwiek nie jest to temat zupełnie obcy! Wielu pacjentów chwali gumowe, akupresurowe bańki na cellulit, którymi pobudza się krążenie, przepływ limfy. Ważne jest jednak to, w jakim kierunku robiony jest taki masaż - zawsze powinien być robiony w kierunku węzłów chłonnych!
Produkty apteczne w dużej mierze poprawią ujędrnienie, gęstość, jędrność skóry, a także wesprą jej nawilżenie oraz odżywienie. Co znajdziemy w składzie tych produktów? Liczne składniki wspierające krążenie jak np. kofeina, redukcja tkanki tłuszczowej - l-karnityna, ekstrakt z bluszczu, poprawiające jędrność i uelastyczniające (algi, oleje).
Cellulit czy cellulitis?
Cellulit to zmiany skórne niezwiązane z zapaleniem, a zmianami hormonalnymi na tle estrogenów. Cellulitis to choroba skóry i tkanki podskórnej związana z zakażeniem bakteryjnym (np. Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes). Cellulitis przybiera nieco inny zespół objawów wśród których pojawia się widoczne zaczerwienienie skóry (dochodzące do odcienia purpury), pieczenie i ból. Oprócz tego cellulitisowi towarzyszy gorączka, ból głowy, nudności. Zmiany te mogą rozszerzyć się np. o zajęcie węzłów chłonnych.
Bibliografia
- Draelos, Z., Pugliese, P., Marcińczak, B., Pytrus-Sędłak, B., & Chlebus, E. (2014). Fizjologia skóry. Wrocław: MedPharm Polska.
- Martini, M., Placek, W., Bobrowska, M., & Romańska-Gocka, K. (2008). Kosmetologia i farmakologia skóry. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Peters, I., Kerkhoff, E., Kuska, S., Schweig, W. and Wulfhorst, B., 2009. Kosmetyka. Warszawa: Rea.